Վերջին հրապարակումները
Պատմություն
24 հունիսի 2022
Միգրացիայի միջազգային կազմակերպությունը (ՄՄԿ) քննարկեց Միգրացիայի դիտարկման առաջին միջազգային ֆորումի արդյունքները
Ավելին
Պատմություն
23 հունիսի 2022
Հայաստանը ԱՀԿ և ԵՄ աջակցությամբ ուժեղացնում է հոգեկան առողջության համայնքային ծառայությունները զինված հակամարտությունից տուժած բնակչության համար
Ավելին
Մամուլի հաղորդագրություն
23 հունիսի 2022
Ռեսուրսների պակասի պատճառով դպրոցները չեն կարողանում առողջ և ներառական միջավայր ապահովել բոոր աշակերտների համար - ՅՈՒՆԻՍԵՖ, ԱՀԿ
Ավելին
Վերջին հրապարակումները
Կայուն զարգացման նպատակները Հայաստանում
Կայուն զարգացման նպատակները համաշխարհային կոչ են՝ վերացնելու աղքատությունը, պաշտպանելու շրջակա միջավայրը և կլիման, ինչպես նաև՝ ապահովելու, որ աշխարհում բոլոր մարդիկ ապրեն խաղաղ և բարեկեցիկ կյանքով։ Ստորև ներկայացված են այն նպատակները, որոնց ուղղությամբ Հայաստանում ՄԱԿ-ի թիմն աշխատում է՝
Պատմություն
24 հունիսի 2022
Միգրացիայի միջազգային կազմակերպությունը (ՄՄԿ) քննարկեց Միգրացիայի դիտարկման առաջին միջազգային ֆորումի արդյունքները
Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության (ՄՄԿ) հայաստանյան առաքելության գրասենյակի ղեկավար Իլոնա Տեր-Մինասյանը և Միգրացիոն ծառայության պետ Արմեն Ղազարյանը հանդիպեցին միգրացիայի ոլորտի միջազգային գործընկերներին, քննարկելու Միգրացիայի դիտարկման միջազգային ֆորումի արդյունքները՝ մասնավորապես անդրադառնալով Հայաստանի առաջնահերթություններին, միգրացիոն քաղաքականության մշակման սկզբունքներին, ընթացիկ իրավիճակին, ապագա ծրագրերին: Քննարկումը ողջունեց և կարևորեց Հայաստանում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողի պաշտոնակատար Լիլա Փիթրս Յահիան:
Մայիսի 17-ից 20-ը Նյու Յորքում առաջին անգամ տեղի ունեցավ Միգրացիայի դիտարկման միջազգային ֆորումը։ Անդամ պետությունները Անվտանգ, կանոնավոր և ապահով միգրացիայի գլոբալ հռչակագրով որոշել են, որ Միգրացիայի դիտարկման միջազգային ֆորումը կծառայի որպես միջկառավարական գլոբալ հարթակ Հռչակագրի տարբեր ոլորտների կատարման և առաջընթացի վերաբերյալ հարցերը քննարկելու համար, ներառյալ կայուն զարգացման նպատակների 2030 թ-ի օրակարգին առնչվող հարցերը, որին ևս փաստաթուղթն առնչվում է:
«Վերջին տարիների ընթացքում Հայաստանում միգրացիայի կառավարման ոլորտում զգալի առաջընթաց է տեղի ունեցել», նշեց Հայաստանում ՄՄԿ գրասենյակի ղեկավար տկն. Իլոնա Տեր-Մինասյանը՝ կարևորելով պետական, միջազգային, ինչպես նաև քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություների միջև համագործակցությունը միգրացիայի կառավարման ոլորտում ։
Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության հետ սերտ համագործակցությամբ Հայաստանը առաջին անգամ 2020 թ-ին և երկրորդ անգամ այս տարի հաստատել է իր ազգային կամավոր զեկույցը՝ Անվտանգ, կանոնավոր և ապահով միգրացիայի գլոբալ դաշնագրի կատարման վերաբերյալ:Միգրացիայի դիտարկման միջազգային ֆորումին Հայաստանի Հանրապետությունը ներկայացնում էր Միգրացիոն ծառայության պետ Արմեն Ղազարյանը և ՄԱԿ-ում ՀՀ մշտական ներկայացուցիչը Նյու Յորքում։
1 of 5

Պատմություն
01 հունիսի 2022
14-24 տարեկանների 8 ստարտափ թիմ նախնական ֆինանսավորում է ստացել «ԻմաՋեն» երիտասարդական նախաձեռնության «Սերունդ առանց սահմանների» մրցույթի շրջանակում
«ԻմաՋեն» երիտասարդական նախաձեռնության «Սերունդ առանց սահմանների» մրցույթի շրջանակում Դիլիջանում անցկացված բութքեմփի ավարտին 14-24 տարեկան երիտասարդների ութ ստարտափ թիմ անցել է նախագծերի իրականացման փուլ՝ յուրաքանչյուրը որպես նախաֆինանսավորում ստանալով 1000 ԱՄՆ դոլարին համարժեք ՀՀ դրամ:
«Սերունդ առանց սահմանների» մրցույթի մեկնարկը տրվել է այս տարվա մարտի սկզբին՝ ՄԱԿ-ի հայաստանյան գրասենյակի, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի, ՄԱԿ-ի Զարգացման հիմնադրամի, ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի, ինչպես նաև «Այբ» կրթական հիմնադրամի կողմից։ Մրցույթի հայտերի ընդունման փուլում ստացվել է 109 հայտադիմում Հայաստանի վեց մարզերը և Երևանը ներկայացնող 14-24 տարեկան երիտասարդներից։ Հայտերում ներկայացված են եղել տարաբնույթ գաղափարներ՝ ուղղված կրթական որակի բարելավմանը և քաղաքացիական ակտիվիզմի խթանմանը, աշխատատեղերի ավելացմանը, կլիմայի փոփոխության կանխմանը, մեդիագրագիտությանը և հոգեկան առողջության վերաբերյալ իրազեկման մակարդակի բարձրացմանը:
«Սերունդ առանց սահմանների» մրցույթի գործընկերներն են Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը, «Սիներջի» ընկերության հայաստանյան գրասենյակը ու «Բոդի շոփ» բրենդի հայաստանյան մասնաճյուղը։ Ներկայացված 109 հայտադիմումներից ընդհանուր ընտրական հանձնաժողովի կողմից առանձնացվել են 12-ը, որոնք մրցել են մայիսի 28-29-ին Դիլիջանում անցկացված բութքեմփի շրջանակում։ Արդյունքում գաղափարների ինկուբացիոն փուլ են անցել հետևյալ ութ թիմերը․
1. «Landslide Rulers» թիմը (Երևան), որը ցանկանում է կառուցել հատուկ վանդակներ՝ վերօգտագործելով թափոնները՝ դրանց երկրորդ կյանք հաղորդելով և միաժամանակ պայքարելով սողանքների դեմ:
2. «ԿԼԻՄԱՊՈԼԻՍ» թիմը (Վեդի) նախատեսում է սեղանի խաղ ստեղծել, որը կունենա նաև իր առցանց տարբերակը՝ ներկայացնելով երիտասարդներին, թե ինչպես կարելի է նվազեցնել կլիմայի փոփոխության հետևանքները:
3. «Creative Corner» թիմի (Գյումրի) գաղափարը ոչ ֆորմալ կրթական հաստատության ստեղծումն է, որը սպասարկման ոլորտում առաջարկում է վերապատրաստում և պրակտիկա՝ օգնելով երիտասարդներին մուտք գործել աշխատաշուկա:
4. «Tea & More» թիմը (Կողբ) նախատեսում է ստեղծել չրերի և բուսական թեյերի արտադրություն:
5. Girlopolis» թիմի (Երևան) գաղափարը STEM-ով հետաքրքրված աղջիկների համար մի շարք հեքաթներ անցկացնելն է՝ խրախուսելով աղջիկներին հիմնել իրենց ստարտափները, զարգացնել իրենց տեխնոլոգիական գաղափարները:
6. «MeDialog» թիմը (Երևան) նախատեսում է խրախուսել մեդիագրագիտությունը դեռահասների և երիտասարդների շրջանում՝ կանխելով առցանց բռնության ենթարկվելու և խարդախությունների մեջ ներքաշվելու վտանգները՝ դարձնելով երիտասարդներին ավելի ինքնավստահ և ավելի պաշտպանված:
7. «Vayeli Cafe and Bakery» թիմի գաղափարը Կապանում սրճարան հիմնելն է: Այդպիսով ոչ միայն աշխատատեղեր կստեղծվեն, այլև այն կծառայի որպես հավաքատեղի երիտասարդների համար:
8. «էկո Կողբ» թիմի գաղափարն է Տավուշում ստեղծել էկո տոպրակների կարի արտադրամաս, որը կկանխի պոլիէթիլենային տոպրակների օգտագործումը, աշխատատեղեր կստեղծի կանանց և հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար։ GenU-ի աջակից «Բոդի շոփ»-ը խոստացել է աջակցել Էկո Կողբին և խթանել պայուսակների վաճառքը Հայաստանի «Բոդի շոփ»-ի խանութների ցանցում: Այս փուլում թիմերը կուղղեն տրամադրված նախաֆինանսավորումը իրենց գաղափարների իրագործմանը՝ ոլորտային փորձագետների աջակցմամբ: «Սերունդ առանց սահմանների» մրցույթի նպատակն է հնարավորություն ընձեռել երիտասարդներին՝ ծավալելու հանրօգուտ գործունեություն, լսելի դարձնելու իրենց ձայնը, ինչպես նաև բացահայտելու և իրագործելու իրենց ներուժը ձեռնարկատիրության և ստեղծարարության ոլորտներում: Երիտասարդ տարիները լավագույն ժամանակն են նախաձեռնորեն լուծելու սեփական համայնքների սոցիալական խնդիրները: Ինչպես ցույց է տվել դիմումների ընդունման փուլը, հայ երիտասարդները գաղափարների պակաս չունեն և պատրաստակամ են նպաստելու իրենց երկրի զարգացմանը և ապագայի կերտմանը»,- միաձայն փաստում են կազմակերպիչները: 2022 թ.-ի հուլիսին ներկայացված լուծումներից ամենախոստումնալից երկուսը կմասնակցեն մրցույթի միջազգային փուլին, որի հաղթող նախագծերը լրացուցիչ ֆինանսավորում կստանան, իսկ մրցույթի գործընկերների կողմից մշակված ինկուբացիոն միջազգային հատուկ ծրագիրը կնպաստի այդ նախագծերի մասշտաբների ընդլայնմանը։
«Սերունդ առանց սահմանների» մրցույթի մեկնարկը տրվել է այս տարվա մարտի սկզբին՝ ՄԱԿ-ի հայաստանյան գրասենյակի, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի, ՄԱԿ-ի Զարգացման հիմնադրամի, ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի, ինչպես նաև «Այբ» կրթական հիմնադրամի կողմից։ Մրցույթի հայտերի ընդունման փուլում ստացվել է 109 հայտադիմում Հայաստանի վեց մարզերը և Երևանը ներկայացնող 14-24 տարեկան երիտասարդներից։ Հայտերում ներկայացված են եղել տարաբնույթ գաղափարներ՝ ուղղված կրթական որակի բարելավմանը և քաղաքացիական ակտիվիզմի խթանմանը, աշխատատեղերի ավելացմանը, կլիմայի փոփոխության կանխմանը, մեդիագրագիտությանը և հոգեկան առողջության վերաբերյալ իրազեկման մակարդակի բարձրացմանը:
«Սերունդ առանց սահմանների» մրցույթի գործընկերներն են Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը, «Սիներջի» ընկերության հայաստանյան գրասենյակը ու «Բոդի շոփ» բրենդի հայաստանյան մասնաճյուղը։ Ներկայացված 109 հայտադիմումներից ընդհանուր ընտրական հանձնաժողովի կողմից առանձնացվել են 12-ը, որոնք մրցել են մայիսի 28-29-ին Դիլիջանում անցկացված բութքեմփի շրջանակում։ Արդյունքում գաղափարների ինկուբացիոն փուլ են անցել հետևյալ ութ թիմերը․
1. «Landslide Rulers» թիմը (Երևան), որը ցանկանում է կառուցել հատուկ վանդակներ՝ վերօգտագործելով թափոնները՝ դրանց երկրորդ կյանք հաղորդելով և միաժամանակ պայքարելով սողանքների դեմ:
2. «ԿԼԻՄԱՊՈԼԻՍ» թիմը (Վեդի) նախատեսում է սեղանի խաղ ստեղծել, որը կունենա նաև իր առցանց տարբերակը՝ ներկայացնելով երիտասարդներին, թե ինչպես կարելի է նվազեցնել կլիմայի փոփոխության հետևանքները:
3. «Creative Corner» թիմի (Գյումրի) գաղափարը ոչ ֆորմալ կրթական հաստատության ստեղծումն է, որը սպասարկման ոլորտում առաջարկում է վերապատրաստում և պրակտիկա՝ օգնելով երիտասարդներին մուտք գործել աշխատաշուկա:
4. «Tea & More» թիմը (Կողբ) նախատեսում է ստեղծել չրերի և բուսական թեյերի արտադրություն:
5. Girlopolis» թիմի (Երևան) գաղափարը STEM-ով հետաքրքրված աղջիկների համար մի շարք հեքաթներ անցկացնելն է՝ խրախուսելով աղջիկներին հիմնել իրենց ստարտափները, զարգացնել իրենց տեխնոլոգիական գաղափարները:
6. «MeDialog» թիմը (Երևան) նախատեսում է խրախուսել մեդիագրագիտությունը դեռահասների և երիտասարդների շրջանում՝ կանխելով առցանց բռնության ենթարկվելու և խարդախությունների մեջ ներքաշվելու վտանգները՝ դարձնելով երիտասարդներին ավելի ինքնավստահ և ավելի պաշտպանված:
7. «Vayeli Cafe and Bakery» թիմի գաղափարը Կապանում սրճարան հիմնելն է: Այդպիսով ոչ միայն աշխատատեղեր կստեղծվեն, այլև այն կծառայի որպես հավաքատեղի երիտասարդների համար:
8. «էկո Կողբ» թիմի գաղափարն է Տավուշում ստեղծել էկո տոպրակների կարի արտադրամաս, որը կկանխի պոլիէթիլենային տոպրակների օգտագործումը, աշխատատեղեր կստեղծի կանանց և հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար։ GenU-ի աջակից «Բոդի շոփ»-ը խոստացել է աջակցել Էկո Կողբին և խթանել պայուսակների վաճառքը Հայաստանի «Բոդի շոփ»-ի խանութների ցանցում: Այս փուլում թիմերը կուղղեն տրամադրված նախաֆինանսավորումը իրենց գաղափարների իրագործմանը՝ ոլորտային փորձագետների աջակցմամբ: «Սերունդ առանց սահմանների» մրցույթի նպատակն է հնարավորություն ընձեռել երիտասարդներին՝ ծավալելու հանրօգուտ գործունեություն, լսելի դարձնելու իրենց ձայնը, ինչպես նաև բացահայտելու և իրագործելու իրենց ներուժը ձեռնարկատիրության և ստեղծարարության ոլորտներում: Երիտասարդ տարիները լավագույն ժամանակն են նախաձեռնորեն լուծելու սեփական համայնքների սոցիալական խնդիրները: Ինչպես ցույց է տվել դիմումների ընդունման փուլը, հայ երիտասարդները գաղափարների պակաս չունեն և պատրաստակամ են նպաստելու իրենց երկրի զարգացմանը և ապագայի կերտմանը»,- միաձայն փաստում են կազմակերպիչները: 2022 թ.-ի հուլիսին ներկայացված լուծումներից ամենախոստումնալից երկուսը կմասնակցեն մրցույթի միջազգային փուլին, որի հաղթող նախագծերը լրացուցիչ ֆինանսավորում կստանան, իսկ մրցույթի գործընկերների կողմից մշակված ինկուբացիոն միջազգային հատուկ ծրագիրը կնպաստի այդ նախագծերի մասշտաբների ընդլայնմանը։
1 of 5

Պատմություն
30 մայիսի 2022
Հանդիսավորապես բացվեց ՄԱԿ-ի Փախստականների գործակալության Գորիսի գրասենյակը
2022 թ. մայիսի 24-ին Հայաստանում Միավորված ազգերի կազմակերպության Փախստականների գործակալությունը (ՄԱԿ ՓԳՀ) Գորիս խոշորացված համայնքի Վերիշեն բնակավայրում հանդիսավորապես բացեց Գորիսի իր գրասենյակը։
Միջոցառմանը մասնակցեցին Սյունիքի փոխմարզպետ պ-ն Հայկ Հարությունյանը, Սիսիան համայնքի ղեկավարի պաշտոնակատար պ-ն Արմեն Հակոբջանյանը, Գորիս համայնքի ավագանու անդամ տ-ն Իրինա Յոլյանը, ՀՀ-ում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողի պաշտոնակատար տ-ն Լիլա Փիթրս Յահիան, ՄԱԿ ՓԳՀ ներկայացուցիչ տ-ն Աննա-Կարին Օստը, Եվրոպական միության պատվիրակության, ՄԱԿ-ի գրասենյակի, տարածքային և տեղական իշխանությունների, համայնքահեն հասարակական կազմակերպությունների և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչներ։ Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակի, Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի, «Հայկական Կարիտասի», «Վորլդ Վիժնի», «Մարդը կարիքի մեջ» ՀԿ-ի, «Հայկական Կարմիր խաչի ընկերության» և այլ կազմակերպությունների՝ Սյունիքում գործող դաշտային գրասենյակների ներկայացուցիչները նույնպես ներկա գտնվեցին միջոցառմանը։
Ժապավենը կտրելու արարողությունից հետո Սյունիքի փոխմարզպետը ողջունեց հյուրերին և ՄԱԿ ՓԳՀ-ին շնորհավորեց նոր գրասենյակի բացման կապակցությամբ՝ համայնքի անունից երախտիքի խոսք հայտնելով ՄԱԿ-ին՝ շարունակական և սրտացավ աջակցության համար։ Նա հատկապես կարևորեց ՄԱԿ ՓԳՀ-ի ջանքերը Լեռնային Ղարաբաղից տեղահանված ընտանիքների կարիքներին մարդասիրական ծրագրերով ժամանակին և արդյունավետորեն արձագանքելու համար և իր համերաշխությունը հայտնեց Սյունիքի ընդունող համայնքում բնակվող տեղահանված անձանց։
Իր բացման խոսքում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողի պաշտոնակատար տ-ն Լիլա Փիթրս Յահիան շնորհակալություն հայտնեց Գորիս համայնքին, Սյունիքի մարզպետարանին, ՄԱԿ-ի գործակալություններին և գործընկեր կազմակերպություններին՝ համակարգված մարդասիրական արձագանքման համար՝ կարևորելով համագործակցության դերը տեղահանված անձանց և ընդունող համայնքներին կայուն լուծումներ առաջարկելու միջոցով խնդիրների հասցեագրման գործում։
«ՄԱԿ-ն աջակցում է ընդունող համայնքներին և ջանում թեթևացնել նրանց բեռը՝ ապահովելով զարգացման ծրագրեր և համայնքների հզորացում, ինչպես նաև կարողությունների զարգացում, մարդու իրավունքների պաշտպանություն և գենդերային հավասարություն՝ միտված ուժեղ համայնքներ և բոլորին հասանելի կայուն հնարավորություններ ունենալուն», - նշեց տ-ն Փիթրս Յահիան։
ՄԱԿ ՓԳՀ-ին և ՄԱԿ-ի գործակալություններին գրասենյակի տարածք տրամադրելու կապակցությամբ ՀՀ-ում ՄԱԿ ՓԳՀ ներկայացուցիչ տ-ն Աննա-Կարին Օստը համայնքին իր երախտագիտությունը հայտնեց՝ նշելով, որ «ՄԱԿ-ի ընտանիքն ու իր գործընկեր կազմակերպությունները միասնական ջանքերով աջակցեցին Գորիսին և մյուս ընդունող համայնքներին՝ տեղահանված ընտանիքներին ապահովելով բազմատեսակ մարդասիրական օգնությամբ, որին հաջորդեցին համայնքների հզորացմանն ու համայնքահեն հասարակական կազմակերպությունների կարողությունների զարգացմանն ուղղված ծրագրեր։ ՄԱԿ ՓԳՀ-ն պատրաստակամորեն կշարունակի աջակցել ընտանիքներին և ընդունող համայնքներին, ինչպիսին Գորիսն է ու Սյունիքի ամբողջ մարզը»։
Գրասենյակի բացման հանդիսավոր արարողությունից հետո ՄԱԿ-ի գործընկերները հանդիպումներ ունեցան մարզային և տեղական իշխանությունների ներկայացուցիչների հետ և այցելեցին ՄԱԿ ՓԳՀ-ի և ՄԱԿ-ի աջակցությամբ իրականացվող ծրագրեր՝ Գորիսում նորակառույց խաղահրապարակ ու մարզադաշտ, ինչպես նաև համայնքահեն հասարակական կազմակերպությունների գրասենյակներ Գորիսում և Սիսիանում։ Մասնավորապես՝ հյուրերը եղան Գորիսի Կանանց զարգացման «Ռեսուրս կենտրոն» հիմնադրամի, «Գորիսի երիտասարդական կենտրոնի», «Արևը Սյունիքից», «Գործընկերություն և Ուսուցում» և «Սիսիանի մեծահասակների կրթության կենտրոն» ՀԿ-ների գրասենյակներում` ընթացիկ միջոցառումների հաջող ընթացքը դիտարկելու և դրանցում ներգրավված տեղահանված կանանց, երեխաների և երիտասարդների հետ զրուցելու նպատակով։
1 of 5
Պատմություն
27 մայիսի 2022
ԵՄ-ն և ԱՀԿ-ն Գորիսի բժշկական կենտրոնին են նվիրել նոր թվային ռենտգեն սարքավորում
Եվրոպական միությունը և Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը (ԱՀԿ) ժամանակակից ռենտգեն սարքավորում են նվիրել Գորիսի բժշկական կենտրոնին՝ ռադիոլոգիայի կաբինետում օգտագործելու համար՝ երկրում COVID-19-ի տարածումը կանխելու ուղղությամբ իրականացվող օժանդակության առավել լայն փաթեթի շրջանակում: Այս մասին հայտնում է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը։
Եվրոպական միության ֆինանսավորմամբ մայրաքաղաք Երևանում և մարզերում ռենտգեն սարքավորումներ են ստացել ևս 6 հիվանդանոց։ Ռենտգենյան նոր սարքերը հեշտացնում են հիվանդների բուժման ընթացքի մշտադիտարկումը եւ բարելավում կլինիկական ախտորոշումների իրականացումը։ Ժամանակակից այս ռենտգեն սարքերն անգնահատելի են հատկապես այն հիվանդանոցների համար, որոնք օրական ընդունում են հարյուրավոր հիվանդներ: Թվային ռենտգեն սարքերն ապահովում են ավելի որակյալ պատկեր, ինչը թույլ է տալիս կատարել ճշգրիտ և արագ ախտորոշում։
Հայաստանում Եվրոպական միության պատվիրակության ղեկավար, դեսպան Անդրեա Վիկտորինը, ՀՀ առողջապահության նախարարի առաջին տեղակալ Լենա Նանուշյանը և Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հայաստանյան գրասենյակի ոչ վարակիչ հիվանդությունների ծրագրերի ղեկավար Հենրիկ Խաչատրյանն այցելեցին Գորիսի բժշկական կենտրոն` հանձնելու ռենտգեն սարքավորումը:
«Կարևոր է աջակցել մարզերում առողջապահական համակարգին. ԵՄ-ն աջակցում է Հայաստանին՝ շարունակելու պայքարը վիրուսի դեմ և բարելավելու Հայաստանի քաղաքացիների կյանքը։»,- նշեց Հայաստանում Եվրոպական միության պատվիրակության ղեկավար, դեսպան Անդրեա Վիկտորինը։
«Ուզում եմ շնորհակալություն հայտնել մեր գործընկերներին COVID-19-ի դեմ պայքարում վերջին 2 տարվա ընթացքում մշտապես ու անգնահատելի աջակցության համար: Այժմ էլ «Համերաշխություն հանուն առողջության» նախաձեռնության շրջանակներում, ԵՄ ֆինանսավորմամբ և ԱՀԿ աջակցությամբ Գորիսի բժշկական կենտրոնին նվիրաբերվել է ռենտգեն սարք, որը հնարավորություն կտա անհրաժեշտ հետազոտությունները կատարել ժամանակակից սարքով` տրամադրելով ավելի որակյալ բուժօգնություն մեր հայրենակիցներին»,- նշել է առողջապահության նախարարի առաջին տեղակալ Լենա Նանուշյանը։
Եվրոպական միության ֆինանսական աջակցությամբ իրականացվող «Համերաշխություն հանուն առողջության» նախաձեռնության շրջանակում Գորիսի բժշկական կենտրոնը ԱՀԿ-ից ստացել է 1 էլեկտրասրտագրման սարք և 3 թթվածնի կոնցենտրատոր, որոնք օգնել են հարյուրավոր հիվանդների ապաքինվել COVID-19-ով առաջացած ծանր հիվանդությունից։
Հյուրերը նաև այցելեցին Գորիսի պոլիկլինիկայում իրականացվող «Պատվաստումը հոգատարություն է» արշավը և զրուցեցին բուժաշխատողների հետ՝ լսելու նրանց փորձառության և պատվաստանյութի կիրառման հետ կապված մարտահրավերների մասին: «Պատվաստումը հոգատարություն է» արշավը, որն իրականացվում է Հայաստանում COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութերի բաշխմանն և պատվաստմանն ուղղված Եվրոպական միության/ԱՀԿ-ի համատեղ ծրագրի շրջանակում և Առողջապահության նախարարության հետ սերտ համագործակցությամբ, նպատակ ունի բնակչության համար ավելի մատչելի դարձնել Covid-19-ի դեմ պատվաստումը։ 65-ից բարձր տարիքիանձինք, ովքեր բնակվում են Հայաստանի մարզերում, կարող են պատվաստվել շարժական պատվաստումների խմբերի օգնությամբ, ովքեր այցելում են պոլիկլինիկաներ, ամբուլատորիաներ և համայնքային կենտրոններ: Բացի COVID-19-ի պատվաստումից, տարեց բնակչությունը հնարավորություն ունի օգտվելու այլ կարևոր առողջապահական ծառայություններից, ներառյալ ոչ վարակիչ հիվանդությունների հետազոտություններից։
«ԱՀԿ-ն շարունակում է աջակցել երկրին հզորացնել առողջապահական համակարգը՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով մարզերին, իրականացնելով բուժանձնակազմի համար վերապատրաստման դասընթացներ, տրամադրելով անհրաժեշտ բժշկական պարագաներ և սարքավորումներ, ինչն ավելի հասանելի է դարձնում բժշկական ծառայությունները բնակչության համար: «Պատվաստումը հոգատարություն է» արշավի շրջանակում Սյունիքի մարզի բնակչությունը հնարավորություն ունի ստանալ COVID-19-ի դեմ պատվաստում իրենց իսկ բժշկական կենտրոններում։»,- նշեց Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հայաստանյան գրասենյակի ոչ վարակիչ հիվանդությունների ծրագրերի ղեկավար Հենրիկ Խաչատրյանը»,- նշված է հաղորդագրության մեջ։
1 of 5

Պատմություն
27 մայիսի 2022
ՄԱԿ ՓԳՀ-ն բարձր է գնահատում ԵՄ աջակցությունը հակամարտությունից տուժած ընտանիքներին
Մայիսի 23-ին ՄԱԿ ՓԳՀ-ն՝ ՄԱԿ-ի Փախստականների գործակալությունը, Կոտայքի մարզի Հրազդան քաղաքում կազմակերպել էր միջոցառում՝ ի շնորհակալություն Եվրոպական միությանն (ԵՄ) իր առատաձեռն օգնության համար, որը տրամադրվել էր Լեռնային Ղարաբաղի (ԼՂ) հակամարտության հետևանքով տեղահանված, փախստականի իրավիճակում գտնվող ընտանիքներին՝ բարելավելով նրանց ինտեգրումն ընդունող համայնքներում։
ԵՄ աջակցությունը, որը տրամադրվել էր 2021 թվականի Միջգործակալական արձագանքման ծրագրի շրջանակում, ՄԱԿ ՓԳՀ-ին հնարավորություն տվեց ժամանակին և արդյունավետ իրավական պաշտպանություն տրամադրել Հայաստանում փախստականի իրավիճակում գտնվող ընտանիքներին, որոնց թվում էին խոցելի կանայք, երեխաներ, տարեցներ և հատուկ կարիքներ ունեցող անձինք։
Տրամադրված ֆինանսավորմամբ՝ ՄԱԿ ՓԳՀ գործընկեր Հայկական Կարմիր խաչի ընկերության (ՀԿԽԸ) միջոցով գործարկվեցին համայնքային աջակցության նախաձեռնություններ՝ ի նպաստ փախստականի իրավիճակում գտնվող անձանց և հյուրընկալող համայնքների խաղաղ գոյակցության, ինչպես նաև՝ ՄԱԿ ՓԳՀ-ն հնարավորություն ստացավ մի շարք կարևոր միջոցառումներ իրականացնել, ինչպիսիք են իրավական պաշտպանության մշտադիտարկումը, դեպքերի կառավարումը, իրավական պաշտպանությունը, կարողությունների զարգացումը, ինչպես նաև միջգործակալական համակարգման կառուցակարգի բարելավումը։
ՄԱԿ ՓԳՀ-ն ծրագրեր է իրականացրել նաև կանանց համար, այդ թվում՝ տեղացի, որոնց նպատակն էր կենսապայմանների բարելավման և հյուրընկալող համայնքներում ներգրավման միջոցով խթանել նրանց ինքնապավինումը։
Միջոցառումը տեղի ունեցավ Հրազդանի «Կանանց հզորացման ռեսուրս կենտրոն» համայնքային ՀԿ-ում, որին մասնակցում էին ՀՀ-ում ԵՄ պատվիրակության համագործակցության բաժնի ղեկավարի տեղակալ Սիլյա Կասմանը, Հրազդանի քաղաքապետ Սևակ Միքայելյանը, ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողի ժամանակավոր պաշտոնակատար Լիլա Փիթրս Յահիան, ՀՀ-ում ՄԱԿ ՓԳՀ ներկայացուցիչ Աննա-Կարին Օստը, ինչպես նաև համայնքային ՀԿ-ներ, տեղացի և փախստականի իրավիճակում գտնվող ընտանիքներ։
«Այսօրվա միջոցառումը հնարավորություն է՝ նշանավորելու ընդունող համայնքների հյուրընկալությունը և տեղահանվածների դիմակայունությունը, ովքեր վճռել են նոր կյանք սկսել, սովորել, արարել և իրենց ներդրումն ունենալ հյուրընկալող համայնքներում», – ասաց ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողի ժամանակավոր պաշտոնակատար Լիլա Փիթրս Յահիան։
«ՄԱԿ ՓԳՀ-ն խորին շնորհակալություն է հայտնում Եվրոպական միությանը՝ փախստականի իրավիճակում գտնվող ընտանիքներին իր պատրաստակամ օգնության համար», – միջոցառմանն ասաց ՄԱԿ ՓԳՀ ներկայացուցիչ Աննա-Կարին Օստը։ «ԵՄ օժանդակությունը ՄԱԿ ՓԳՀ-ին և իր գործընկերներին հնարավորություն տվեց իրականացնելու արդյունավետ և բովանդակային պաշտպանություն ու համայնքային աջակցության միջոցառումներ, ներառյալ՝ հոգեբանական, սոցիալական և իրավական օգնություն, ինչպես նաև կրթական և կենսապահովմանն ուղղված աշխատանքներ, այդպիսով օժանդակելով փախստականի իրավիճակում գտնվող շուրջ 26,000 մարդու, ինչպես նաև նրանց ջերմությամբ ընդունած և հյուրընկալած համայնքներին։
«ԵՄ-ն երախտապարտ է իր գործընկերներին, մասնավորապես՝ ՄԱԿ ՓԳՀ-ին, ինչպես նաև այլ գործընկերների՝ թե՛ կարիքի մեջ գտնվողներին օգնելու, թե՛ փախստականներին ճիշտ ժամանակին արդյունավետ ու բովանդակային պաշտպանություն տրամադրելու իրենց անդուլ ջանքերի համար։ ԵՄ-ի առաջնահերթ խնդիրն է շարունակական աջակցություն ցուցաբերել փախստականի իրավիճակում գտնվողներին և հյուրընկալող համայնքներին», – նշեց ՀՀ-ում ԵՄ պատվիրակության համագործակցության բաժնի ղեկավարի տեղակալ Սիլյա Կասմանը։
1 of 5

Պատմություն
24 հունիսի 2022
Հայաստանը ԱՀԿ և ԵՄ աջակցությամբ ուժեղացնում է հոգեկան առողջության համայնքային ծառայությունները զինված հակամարտությունից տուժած բնակչության համար
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը (ԱՀԿ), Եվրոպական հանձնաժողովի և ՀՀ առողջապահության նախարարության (ԱՆ) հետ համագործակցությամբ մեկնարկել է Հայաստանում հոգեկան առողջության ոլորտում առկա բացերին ուղղված գործողությունների ծրագիրը` զինված հակամարտությունից տուժած բնակչության համար։
«Հոգեկան առողջություն բոլորի համար» խորագրով ծրագիրը նպատակ ունի նպաստելու հակամարտությունից տուժած բնակչության համար հոգեկան առողջությանն և հոգեսոցիալական աջակցությանն ուղղված ծառայությունների հասանելիությանը՝ վերապատրաստելով առողջության առաջնային պահպանման օղակի բուժաշխատողներին։ Հոգեկան առողջության ոլորտում առկա բացերին ուղղված գործողությունների ծրագիրը կիրականացվի Երևանում և չորս մարզերում՝ Կոտայքում, Արարատում, Գեղարքունիքում և Սյունիքում։ Ծրագրի շնորհիվ նշված մարզերում առաջնային բուժօգնության հաստատությունների 20 տոկոսը հնարավորություն կունենա տրամադրել հոգեկան առողջության և հոգեսոցիալական որակյալ և ապացուցահեն աջակցություն:
Հունիսի 16-ին Գորիսում ԵՄ դեսպան Անդրեա Վիկտորինի, Եվրոպական հանձնաժողովի ԵՄ Հարևանության և ընդլայնման գլխավոր տնօրինության, տեղական ինքնակառավարման մարմինների և քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների հանդիպման ընթացքում ներկայացվեց «Հոգեկան առողջություն բոլորի համար» ծրագրի նպատակները և հիմնական ուղղությունները։
Հայաստանում Եվրոպական Միության պատվիրակության գրասենյակի ղեկավար Անդրեա Վիկտորինը ընդգծեց հոգեկան առողջության կարևորությունը և հոգեկան առողջության ոլորտում առկա բացերին ուղղված գործողությունների ծրագրի դերը այս խնդրի հասցեագրման գործում:
«Հոգեկան առողջությունը առողջապահական ոլորտի օրակարգային առաջնահերթություններից մեկը դարձնելը կնպաստի անհատների, ընտանիքների և համայնքների բարեկեցությանը», - ասաց դեսպանը։
«Առողջապահության նախարարությունը բարձր է գնահատում ԱՀԿ-ի և ԵՄ-ի հետ այս կարևոր համագործակցությունը։ «Հոգեկան առողջություն բոլորի համար» ծրագիրը մեծ ներուժ ունի՝ բարելավելու համայնքներում որակյալ հոգեկան առողջության ծառայությունների հասանելիությունը և հասցեագրելու զինված հակամարտությունից տուժած բնակչության հոգեկան առողջության և հոգեսոցիալական խնդիրները», -նշեց հոգեկան առողջության ոլորտում առկա բացերին ուղղված գործողությունների ծրագրի ԱՆ համակարգող Քրիստինե Գալստյանը։
Մեկնարկային հանդիպմանը հաջորդեց շահագրգիռ կողմերի հանդիպումը Կապան քաղաքում՝ ԱՀԿ ներկայացուցիչների, Սյունիքի մարզպետարանի, հոգեկան առողջության ոլորտի մասնագիտական համայնքի և առողջապահական հաստատությունների ղեկավարների մասնակցությամբ: Մասնակիցները քննարկեցին հոգեկան առողջության ոլորտում մարզում առկա հիմնախնդիրները և ծրագրի միջոցով հոգեկան առողջության և հոգեսոցիալական աջակցության կարիք ունեցող մարդկանց որակյալ համայնքային ծառայություններ տրամադրելու հնարավորությունները:
Հայաստանում ԱՀԿ ներկայացուցիչ դոկտոր Ժիհան Թաուիլան նշեց. «Իրական փոփոխություններ իրականացնելու համար մենք պետք է աշխատենք Հայաստանում ավելի ճկուն համակարգեր կառուցելու ուղղությամբ: Մենք հուսով ենք, որ հոգեկան առողջության ոլորտում առկա բացերին ուղղված գործողությունների ծրագիրը կնպաստի առողջության առաջնային պահպանման օղակի աշխատակիցների կարողությունների հզորացմանը և լավ փորձ կհանդիսանա ազգային քաղաքականության համար՝ նպաստելով հոգեկան առողջության ծառայությունների ինտեգրմանը Հայաստանի առողջության առաջնային պահպանման ծառայություններում»:
1 of 5

Պատմություն
19 հունիսի 2022
ՄԱԿ ՓԳՀ. Գլոբալ տեղահանությունը հերթական ռեկորդային ցուցանիշն է գրանցում՝ ամփոփելով վերջին տասնամյակի վերընթաց միտումը
Վերջին տասնամյակում տարեցտարի աճել է սեփական տները հարկադրաբար լքած ու փախուստի դիմած մարդկանց թիվը, եւ այժմ այն հասել է պատմական բարձրակետին։ Սա միտում է, որը կանգնեցնել եւ հետադարձել հնարավոր է լոկ խաղաղարարությանն ուղղված նոր, համաձայնեցված ջանքերով, այսօր ասել է ՄԱԿ ՓԳՀ-ն՝ ՄԱԿ-ի Փախստականների գործակալությունը։
Պատերազմի, բռնության, հետապնդումների եւ մարդու իրավունքների խախտումների հետեւանքով տեղահանված անձանց թիվը 2021 թվականի վերջին 89.3 միլիոն էր, որը 8 տոկոսով աճել էր նախորդ տարվա համեմատ եւ 10 տարի առաջվա ցուցանիշի գրեթե կրկնապատիկն էր. արձանագրված է ՄԱԿ ՓԳՀ-ի «Գլոբալ միտումներ» ամենամյա զեկույցում։
Այդ ժամանակից ի վեր՝ Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա, որը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո հարկադիր տեղահանման ամենաարագ ծավալվող եւ ամենախոշոր ճգնաժամերից մեկի պատճառ է դարձել, ինչպես նաեւ Աֆրիկայից Աֆղանստան ձգվող արտակարգ իրավիճակները, այս թիվը հասցրին դրամատիկ 100 միլիոնի։
«Վերջին տասնամյակում այս թվերը տարեցտարի աճ են գրանցել», - ընդգծեց ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատար Ֆիլիպո Գրանդին: «Կամ միջազգային հանրությունը համախմբվում է, որպեսզի քայլեր ձեռնարկի այս մարդկային ողբերգությունը հասցեագրելու, հակամարտությունները կարգավորելու եւ երկարատեւ լուծումներ գտնելու համար, կամ այս սարսափելի միտումը շարունակվում է»:
Անցած տարին առանձնացավ այն հակամարտությունների քանակով, որոնք թեժացան, եւ նորերը բռնկվեցին. Համաշխարհային բանկի տվյալներով՝ 23 երկիր, 850 միլիոն ընդհանուր բնակչությամբ, միջին կամ բարձր ինտենսիվության հակամարտությունների միջով է անցել:
Միեւնույն ժամանակ, սննդամթերքի սակավությունը, գնաճը եւ կլիմայական ճգնաժամն ավելի են ծանրացնում մարդկանց դժվարությունները՝ մեծացնելով մարդասիրական արձագանքման կարիքը՝ ֆինանսավորման հաճախ անորոշ հեռանկարների պայմաններում:
Փախստականների թիվը 2021 թվականին հասել է 27.1 միլիոնի։ Ավելացել է նաեւ Ուգանդա, Չադ եւ Սուդան ժամանածների թիվը։ Փախստականների մեծամասնությանը, հերթական անգամ, ընդունեցին հարեւան երկրներում, որոնք սակավ ռեսուրսներ ունեն: Ապաստան հայցողների թիվն աճել է 11 տոկոսով՝ հասնելով 4.6 միլիոնի։
Անցյալ տարի գրանցվեց հակամարտության պատճառով տեղահանվածների արդեն 15-րդ անգամ անխախտ տարեկան աճը՝ 53.2 միլիոն։ Այդ աճը պայմանավորված էր որոշ վայրերում, օրինակ՝ Մյանմարում, բռնությունների կամ հակամարտության սրմամբ։ Եթովպիայի Տիգրե եւ այլ նահանգներում ընթացող հակամարտությունները երկրի ներսում միլիոնավոր մարդկանց փախուստի պատճառ են դարձել: Սահելում ապստամբությունները ներքին տեղահանության նոր ալիք առաջացրին հատկապես Բուրկինա Ֆասոյում եւ Չադում:
Տեղահանման արագությունն ու ծավալը դեռեւս գերազանցում են տեղահանվածների համար լուծումների, օրինակ՝ վերադարձի, վերաբնակեցման կամ տեղական ինտեգրման հասանելիությանը: Այնուամենայնիվ, «Գլոբալ միտումներ» զեկույցը որոշակի հույսեր է արթնացնում: Փախստականների եւ վերադարձող ներքին տեղահանված անձանց թիվը 2021 թվականին ավելացել է՝ վերադառնալով նախաքովիդային մակարդակին, որտեղ կամավոր հայրենադարձությունն ավելացել էր 71 տոկոսով, թեեւ թվերը համեստ էին մնացել:
«Մինչ մենք ականատեսն ենք տեղահանության զարհուրելի նոր իրավիճակների եւ արդեն իսկ գոյություն ունեցող դեպքերի սրացման կամ լճացման, մյուս կողմից ունենք այն երկրների եւ համայնքների օրինակները, որոնք ջանադրաբար աշխատում են տեղահանվածների հիմնախնդրին լուծումներ տալու ուղղությամբ», - հավելեց Գրանդին։ «Դա տեղի է ունենում առանձին վայրերում, որի օրինակը Կոտ դ’Իվուարի քաղաքացիների հայրենադարձության շուրջ տարածաշրջանային համագործակցությունն է, սակայն այդ կարեւոր որոշումները պետք է տարածում գտնեն կամ ներդրվեն այլ երկրներում եւս»:
Եվ չնայած, որ 2021 թվականին քաղաքացիություն չունեցող անձանց թիվը փոքր-ինչ աճել է, շուրջ 81,200 հոգի քաղաքացիություն է ստացել, կամ նրանց դիմումները բավարարվել են, ինչը 2014 թվականին ՄԱԿ ՓԳՀ-ի մեկնարկած՝ «IBelong» քարոզարշավի սկզբից ի վեր քաղաքացիություն չունեցող անձանց թվի նվազեցման ամենաբարձր ցուցանիշն է։
ՄԱԿ ՓԳՀ 2021 թ. «Գլոբալ միտումներ» զեկույց. հիմնական տվյալներ
Մինչեւ 2022 թ. մայիսն աշխարհում ավելի քան 100 միլիոն մարդ է հարկադիր տեղահանման ենթարկվել հետապնդման, հակամարտությունների, բռնության, մարդու իրավունքների խախտումների կամ հանրային կարգը լրջորեն խաթարող դեպքերի պատճառով:
2021 թվականի վերջին այդ ցուցանիշը կազմել է 89.3 մլն, որը ներառում էր՝
27.1 միլիոն փախստական
21.3 միլիոն փախստական՝ ՄԱԿ ՓԳՀ-ի մանդատի ներքո
5.8 միլիոն պաղեստինցի փախստական՝ ՄԱՕԱ-ի [UNRWA] մանդատի ներքո
53.2 միլիոն ներքին տեղահանված անձ
4.6 միլիոն ապաստան հայցող
4.4 միլիոն տեղահանված վենեսուելացի
2021 թվականին փախստականների եւ տեղահանված վենեսուելացիների՝
83 տոկոսին հյուրընկալել են ցածր եւ միջին եկամուտ ունեցող երկրները.
ընդհանուր թվի 27 տոկոսին ապաստան են տրամադրել ամենաքիչ զարգացած երկրները.
72 տոկոսն ապրում է իր ծագման երկրի հարեւան պետությունում.
Թուրքիան հյուրընկալել է մոտ 3.8 միլիոն փախստականի, որն աշխարհում ամենաբարձր ցուցանիշն է, որին հաջորդում են Ուգանդան (1.5 միլիոն), Պակիստանը (1.5 միլիոն) եւ Գերմանիան (1.3 միլիոն): Կոլումբիան հյուրընկալել է տեղահանված 1.8 միլիոն վենեսուելացիների:
Լիբանանը մեկ շնչի հաշվով ամենաշատ թվով փախստականներին է ընդունել (1-ը 8-ին), որին հաջորդում են Հորդանանը (1-ը 14-ին) եւ Թուրքիան (1-ը 23-ին): Իրենց ազգաբնակչության համեմատ՝ Արուբա կղզին ընդունել է տեղահանված եւ արտասահմանում ապաստանած վենեսուելացիների ամենամեծ թիվը (1-ը 6-ին), որին հաջորդում է Կյուրասաոն (1-ը 10-ին):
Փախստականների եւ երկրից դուրս տեղահանված վենեսուելացիների ավելի քան երկու երրորդը գալիս է ընդամենը հինգ երկրից. Սիրիա (6.8 միլիոն), Վենեսուելա (4.6 միլիոն), Աֆղանստան (2.7 միլիոն), Հարավային Սուդան (2.4 միլիոն) եւ Մյանմար (1.2 միլիոն)։
2021 թվականին ամբողջ աշխարհում սփռված վենեսուելացի փախստականների, ապաստան հայցողների եւ միգրանտների թիվը 6.1 միլիոն էր (տվյալը տրամադրվել է Վենեսուելայից փախստականների եւ միգրանտների համակարգման հարթակի կողմից):
Ապաստան հայցողները 1.4 միլիոն նոր հայց են ներկայացրել։ Աշխարհի երկրներից ամենաշատ անհատական հայցադիմումներն ստացել է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները (188,900), որից հետո՝ Գերմանիան (148,200), Մեքսիկան (132,700), Կոստա Ռիկան (108,500) եւ Ֆրանսիան (90,200):
Լուծումներ․
5.7 միլիոն տեղահանված մարդ 2021 թվականին վերադարձել է իր տարածք կամ ծագման երկիր, այդ թվում՝ 5.3 միլիոն ներքին տեղահանված եւ 429,300 փախստական:
1 of 5

Պատմություն
16 հունիսի 2022
Գեղարքունիքի մարզի տեղական իշխանություններն ու ֆերմերները Հայաստանում ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչների հետ քննարկել են կլիմայի անվտանգության ապահովման ոլորտում համայնքների կայունության ամրապնդմանն առնչվող հարցեր
Հայաստանում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողի պաշտոնակատար Լիլա Փիթրս Յահիան, Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպության (ՊԳԿ) ներկայացուցչի օգնական Գայանե Նասոյանն ու ՄԱԿ-ի այլ փորձագետներ հանդիպում ունեցան Գեղարքունիքի մարզպետի հետ։ Նրանք անդրադարձ կատարեցին կլիմայի փոփոխության հետևանքով ավելի սրված անվտանգային խնդիրներին, որոնք ազդեցություն են ունենում պարենային անվտանգության վրա, ինչպես նաև բնական ռեսուրսների նկատմամբ գյուղատնտեսական արտադրության աճող մրցակցությանը, կենսապահովման միջոցների կորստին, կլիմայական աղետներին և միգրացիային վերաբերող խնդիրներին:
Այցը հնարավորություն տվեց անմիջականորեն տեղեկանալ կլիմայի անվտանգության մարտահրավերների մասին: Ներկայացվեցին համայնքների դիմակայունության ամրապնդմանն ուղղված առաջարկներ, ինչպիսիք են սահմանների ինքնիշխանության ապահովումը, հողօգտագործման նախապատրաստումը, ջրի կառավարման և ոռոգման ու խմելու ջրերի համակարգերի բարելավումը, սննդամթերքի արտադրության և լոգիստիկայի բարելավված համակարգերի միջոցով վառելիքի ծախսերի նվազեցումը, նորարարական և ծախսարդյունավետ գյուղատնտեսական պրակտիկաների ներդրումը և աշխատանքային հմտությունների համապատասխանեցումը:
Գեղարքունիքի մարզպետ պ-ն Սարգսյանն ընդգծեց կլիմայական անվտանգության ապահովմանն ուղղված նախաձեռնությունների հրատապությունը՝ բնակչության կենսապահովումը բարելավելու, միգրացիան նվազեցնելու և մարզի զարգացումը խթանելու նպատակով: Նա նաև մեծապես կարևորեց ՄԱԿ-ի և այլ գործընկերների հետ համագործակցության արդյունավետ համակարգումը։
«Շատ ոգեշնչող էր լսել տեղական իշխանություններին, քաղաքացիներին և ֆերմերներին, ներառյալ՝ վերջերս տեղահանվածներին: Խնդիրները հստակորեն սահմանվեցին, և մենք հիմնավոր քննարկում ունեցանք դրանց լուծումների շուրջ, ավելի լավ հասկանալու համար, թե ինչպես կարող ենք աջակցել և հնարավորություն տալ նրանց՝ կայուն լուծումներ գտնել իրենց առջև ծառացած բազմապիսի մարտահրավերներին», - ասաց Լիլա Փիթրս Յահիան:
Տ-ն Նասոյանն իր հերթին ներկայացրեց Հայաստանում ՊԳԿ-ի 2021-25թթ․ առաջնահերթություններն ու Գեղարքունիքի մարզում իրականացվող աջակցության ծրագրերը։
«Աղքատությունն ու պարենային անապահովությունը սերտորեն փոխկապակցված են, և ՊԳԿ-ն հանձնառու է աջակցել Հայաստանին՝ հաղթահարելու դրանք։ Պարենային անվտանգությունը ոչ միայն սննդի առկայությունն է, այլև բոլորի համար առողջ սննդի հնարավորության ապահովումը` չանտեսելով ոչ մեկին», - նշեց Հայաստանում ՊԳԿ ներկայացուցչի օգնական Գայանե Նասոյանը։
1 of 5
Պատմություն
17 հունիսի 2022
Տեղահանված երեխաները ֆուտբոլի միջոցով ընկերներ են ձեռք բերում հյուրընկալող համայնքներում
2021 թ. մայիսին ՄԱԿ ՓԳՀ-ն և Եվրոպական ֆուտբոլային ասոցիացիաների միությունը (ՈՒԵՖԱ) հայտարարեցին իրենց համագործակցության մեկնարկի մասին, որի նպատակն էր՝ բարելավել սպորտի հասանելիությունը փախստականների համար և խթանել նրանց սոցիալական ներառումն ու ինտեգրումն ընդունող համայնքներում։
Անցած տարի Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիան (ՀՖՖ) սկսեց համագործակցել ՄԱԿ ՓԳՀ հայաստանյան գրասենյակի հետ՝ մշակելու ծրագրի առաջարկ՝ ՈՒԵՖԱ-ի «Ֆուտբոլը և փախստականները» դրամաշնորհային ծրագրին ներկայացնելու համար։ Արդյունքում մշակվեց «Ինտեգրում ֆուտբոլի միջոցով» նախագիծը, որն ՈՒԵՖԱ-ն ընտրեց ֆինանսավորում հատկացնելու համար՝ նպատակ ունենալով ֆուտբոլի միջոցով խթանել փախստականների, ապաստան հայցողների և տեղահանված երեխաների ինտեգրումը։
Ծրագիրն այժմ բուռն ընթացքի մեջ է Հայաստանի վեց մարզերում. Կոտայք, Արմավիր, Արարատ, Սյունիք, Վայոց Ձոր և Գեղարքունիք։ Ներկայում շուրջ 150 երեխա, որոնց մեծամասնությունը տեղահանված է Լեռնային Ղարաբաղից, ինչպես նաև տեղացի երեխաներ, ընդգրկվել են ֆուտբոլի թիմերում և հաճույքով մասնակցում են կանոնավոր պարապմունքներին, մրցումներին ու այլ միջոցառումներին, որոնք անց են կացվում տեղական մարզադաշտերում՝ համայնքի և ՀՖՖ-ի կողմից հանգամանորեն ընտրված համայնքային մարզիչների կողմից։
Մարտունի կատարած ՄԱԿ ՓԳՀ – ՀՖՖ համատեղ այցի ժամանակ դիտեցինք երեխաներին խաղը, իսկ ընդմիջմանը զրուցեցինք նրանց և մարզիչների հետ։ ՄԱԿ ՓԳՀ-ն ողջունում է այս ծրագրի ջանքերը, որոնք ուղղված են տեղահանված և տեղացի երեխաների, ինչպես նաև նրանց ընտանիքներին ֆուտբոլի շուրջ համախմբմանը՝ օգնելով նրանց ընկերանալ և սերտ շփումներ ձևավորել հյուրընկալող համայնքներում։ ՀՖՖ-ի հետ համատեղ դաշտային այցերը ՄԱԿ ՓԳՀ-ին ծրագրի դիտարկման և դրա ազդեցության գնահատման հիանալի հնարավորություն ընձեռեցին։ Այցերից մեկը Մարտունիի տեղի դպրոցներից մեկի սպորտադահլիճ էր, որտեղ դիտեցինք երեխաների խաղը և ընդմիջմանը զրուցեցին նրանց և մարզիչների հետ։
«Ես դեռ ոչ մի պարապմունք բաց չեմ թողել։ Մի անգամ, ձմռանը, այնքան էլ լավ չէի զգում, բայց մայրիկիս չասացի ու եկա ֆուտբոլի», – պատմեց մեզ տեղահանված տղաներից մեկը՝ Մանուկը։ «Ես չէի ուզում հեռու լինել իմ թիմից և նույնիսկ մեկ ֆուտբոլի խաղ բաց թողնել», – խորամանկ աչքով արեց մեզ նա։
Մեկ ուրիշ տղա՝ Վահեն, անհամբերությամբ ուզում էր մեզ իր մարզիչի մասին պատմել։
«Մենք մի շատ լավ մարզիչ ունենք՝ պարոն Կամոն։ Նա գիտի բոլոր հնարքները, թե ինչպես խաղանք և հաղթենք»։ Նրա ընկեր Արամը նույնպես արձագանքեց. «Պարոն Կամոն իսկական դասատու է, նա մեզ միշտ ասում է, թե որքան կարևոր է թիմային աշխատանքը, մեզ վստահություն է տալիս, որ մեր հույսը մեր ուժերի վրա դնենք, երբեք չհուսահատվենք և անհաջողությունից չվախենանք», – գնդակը ճարպկորեն ցանցի մեջ նետելով՝ ասաց նա։
Երբ երեխաներին հարցրինք, թե ինչ է ֆուտբոլն իրենց համար, տղաները միմյանց հերթ չտալով սկսեցին թվարկել.
«Ֆուտբոլը կյանք է, զգոնություն, Հենրիխ Մխիթարյան, համբերություն», – ասում էին նրանցից շատերը։ «Հաղթանակ, ծանր աշխատանք, թիմային աշխատանք, համերաշխություն»,- բացականչում էին երեխաները։ Եվ նրանք միանգամայն անկեղծ էին. ֆուտբոլը նրանց միավորել էր եւ օգնել ընդհանուր նախաձեռնություններ ու նպատակներ ծրագրել։ «Ֆուտբոլը կարող է օգնել մեզ հաղթահարել մեր կյանքի բոլոր պրոբլեմները։ Ֆուտբոլի շնորհիվ մենք գիտակցեցինք մեր ուժը, ավելի հայրենասեր դարձանք և սովորեցինք իրար թև ու թիկունք կանգնել», – ասում է Արեգը, որը ծագումով Մարտունիից է։
Թիմում խաղում էին նաև երկու քույրեր՝ Անգելինան, 11 տարեկան և Կատարինան՝ 10։ Նրանք անչափ ոգևորված, գրեթե շնչակտուր խաղում էին՝ աշխատելով տղաներից հետ չմնալ։
«Կեցցե՛ք։ Դուք տղաներից լավ եք խաղում», – ասացի և մոտեցա՝ ընդմիջման ժամանակ նրանց ոգևորելու։ «Ֆուտբոլը հիանալի խաղ է։ Մեկ որ մտնում ես խաղի մեջ, արդեն քեզ պաշտպանված ու ապահով ես զգում, քանի որ մի ամբողջ թիմ է կանգնած թիկունքիդ», բացականչեց Անգելինան։ «Կամ էլ հակառակը. գալիս ես թիմիդ աջակցելու և ճակատագրական գոլ ես խփում», – ավելացրեց նրա կրտսեր քույրը՝ Կատարինան, որն անհամբեր սպասում էր, մինչև խաղալու հերթն իրեն էլ հասնի։
«Ֆուտբոլը թիմային խաղերից լավագույնն է։ Այն, հիրավի, ամենասիրված և հանրաճանաչ խաղերից մեկն է, որը կարող է միավորել երեխաներին, օգնել առողջ կենսաձև վարել և ընկերներ ձեռք բերել», – ասաց ՀՖՖ մասսայական ֆուտբոլի գծով ղեկավար Լալա Երիցյանը։
Մենք զրուցեցինք նաև մարզիչ Կամո Մոսոյանի հետ. ֆուտբոլի փորձառու մարզիչ, ով քսանհինգ տարուց ի վեր աշխատում էր Մարտունու սպորտդպրոցում, իսկ դրանից առաջ երկար տարիներ խաղում էր ֆուտբոլային ակումբում և դարպասապահ էր։
«Երբ թիմերը նոր-նոր էին ձևավորվել, երեխաներն այնքան ամաչկոտ էին, որ խելոք նստած ինձ էին լսում, ես էլ պատմում էին ֆուտբոլի և այն մասին, թե ինչ դեր կարող է վերջինս ունենալ իրենց կյանքում», – պատմում էր մեզ մարզիչը։ «Սկզբում մի քիչ մտահոգ էի, քանի որ առաջին անգամ էի աշխատում տեղահանությունից տուժած երեխաների հետ, որոնք այնտեղ էին թողել իրենց տները և դպրոցները, իրենց ընկերներին ու դասարանցիներին, ում հետ դպրոց էին հաճախել կամ բակում ֆուտբոլ խաղացել։ Ես ուժերս ծանրութեթև էի անում, նորարարական մեթոդներ մտածում, թե ինչպես գտնել տեղահանված երեխաների հետ աշխատելու լավագույն մոտեցումը», – շարունակում էր նա պատմել։ «Ես հաճելիորեն զարմացա, որ «համարվելու» ժամանակը շատ կարճ էր։ Նրանք շատ արագ ընկերացան և տարվեցին ֆուտբոլով», – հիացմունքով պատմում է մարզիչը։
Մենք պատանի ֆուտբոլիստների հետ մի ամբողջ հիանալի օր անցկացրինք։ Անզեն աչքով կարելի էր տեսնել տեղացի, տեղահանված երեխաների և նրանց մարզիչի միջև տիրող համերաշխության և նվիրվածության մթնոլորտը։ Երեխաները ոգևորված էին, անհոգնում խաղում էին ու վայելում, ինչպես նաև հպարտ էին, որ մենք՝ որպես երկրպագուներ հիացած ենք իրենց խաղով և այն թիմային աշխատանքով, որը ստեղծվել և զարգացել էր ֆուտբոլի շնորհիվ:
«Անկախ այն բանից, թե աշխարհի որ երկիրն եմ գնում՝ որպես ՄԱԿ ՓԳՀ-ի ներկայացուցիչ, լինեն փախստականների ճամբարներ, բնակավայրեր, քաղաքներ ու ավաններ, ես տեսնում եմ ֆուտբոլի՝ մարդկանց մեկ ընդհանուր կրքի շուրջ միավորելու գերբնական կարողությունը։ ՈՒԵՖԱ-ի հետ մեր գործընկերության միջոցով ցանկանում ենք տեսնել ֆուտբոլի ուժը՝ միավորելու տեղահանված մարդկանց և նրանց ընդունող համայնքներին», – ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատար Ֆիլիպո Գրանդի։
1 of 5

Պատմություն
23 մայիսի 2022
ԱՄՆ ՄԶԳ-ի և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի աջակցությամբ բարելավվել է Հայաստանի սառցային շղթան
ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալությունը (ԱՄՆ ՄԶԳ) և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը շարունակում են աջակցել ՀՀ Առողջապահության նախարարությանը՝ ամրապնդելու Հայաստանի ազգային սառցային շղթան: Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնին (ՀՎԿԱԿ) է տրամադրվել երեք նոր սառցե սենյակ՝ ավելացնելով հանրապետության սառցե սենյակների թիվը: Սառցե սենյակները կապահովեն պատվաստանյութերի պատշաճ պահպանումը, պահեստավորումը, ինչպես նաև՝ պատվաստումների շարունակականությունը։
Իր խոսքում ԱՄՆ ՄԶԳ/Հայաստանի տնօրեն Ջոն Ալելոն ընդգծել է սառցային շղթայի կարողությունն ընդլայնելու կարևորությունը․ «Այս օրերին, երբ Հայաստանը փորձում է նոր թափ հաղորդել ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստումներին, Հայաստանի՝ պատվաստանյութերի պահեստավորման կարողությունների ընդլայնումը ևս մեկ քայլ է՝ ազգային սառցային շղթան ամրապնդելու ուղղությամբ՝ ապահովելով, որ ավելի շատ ընտանիքներ և համայնքներ լինեն պաշտպանված, և նվազեցնելով հիվանդության ծանր դեպքերի զարգացման և մահվան վտանգը»:
«Պատվաստանյութերը պահելու համար անհրաժեշտ սարքավորումներով Հայաստանի մարզերը զինելը կարևոր քայլ է` ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ մեր պատվաստումները շարունակելու և պլանային պատվաստումների մեր թիրախներին հասնելու համար։ Մեր սառցային շղթայի կարողությունների շարունակական աճը թույլ կտա ավելի լավ պահեստավորման պայմաններ ապահովել Հայաստանի բոլոր մարզերում», - նշել է ՀՀ Առողջապահության առաջին փոխնախարար Լենա Նանուշյանը։
«Վերջին մեկ տարվա ընթացքում Հայաստանը ստացել է մեծ քանակությամբ ՔՈՎԻԴ-19-ի դեմ պատվաստանյութեր, այդ թվում՝ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի կողմից COVAX նախաձեռնության միջոցով առաքված պատվաստանյութերը։ Հետևաբար, պատվաստումներին նոր թափ հաղորդելու նպատակով, սառցային շղթան ամրապնդելու ջանքերը ժամանակի պահանջ էին, ինչի շուրջ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը համագործակցել է Առողջապահության նախարարության հետ՝ համակարգը և կարիքները նախապես գնահատելու նպատակով: Ավելին, հետագայում այս սարքավորումները կշարունակեն ծառայել երեխաների պլանային իմունականխարգելման ծրագրերին», - նշել է Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցիչ Քրիսթինե Վայգանդը։
Սառցե սենյակները կահավորված են կորոզիայի չենթարկվող (չժանգոտող) պողպատից հինգհարկանի դարակաշարերով, որոնցից յուրաքանչյուրը կարող է կրել 300 կգ ծանրություն: Դրանք ունեն հատակ, պատեր և առաստաղ, որոնք ապահովում են պատվաստանյութի պահպանման համար անհրաժեշտ, արհեստականորեն ստեղծված ջերմաստիճան` +2°C-ից +8°C։
«Սառցե սենյակները սառցային շղթայի կարևոր բաղադրիչն են։ Դրանք արդյունավետ են լոգիստիկ տեսանկյունից, քանի որ ունեն մեծ պահեստային տարողունակություն և չեն պահանջում առանձին սառնարաններ կամ սառցարաններ՝ ապահովելու համար, որ պատվաստանյութերը պահպանվեն պատշաճ ջերմաստիճանում և չկորցնեն իրենց արդյունավետությունը: Մեծ սառցե սենյակները, որոնցից մեկը կտեղադրվի Երևանում, մյուսը՝ Շիրակի մարզում, 40 խորանարդ մետր են և կարող են պատվաստանյութեր պահեստավորել մեկ տարվա կտրվածքով: Տարողությամբ ավելի փոքր սառցե սենյակը, որը կտեղադրվի Վայոց ձորի մարզում, 10 խորանարդ մետր է և կարող է պատվաստնայութեր պահեստավորել եռամսյակային կտրվածքով»,- նշել է ՀՎԿԱԿ-ի գլխավոր տնօրենի տեղակալ Գայանե Սահակյանը։
Առաջիկա ամիսներին ԱՄՆ ՄԶԳ-ն և ՅՈՒՆՍԵՖ-ը Հայաստան են առաքելու 210 սառցարան, այդ թվում՝ 5 գերձայնային սառցարան, և ևս 110 սառնարան։ Այս ամենն ի լրումն ապրիլի սկզբին տրամադրված 80 սառնարաններին և 285 սառցարաններին, որոնք տրամադրվելու են ՀՀ առողջապահության առաջնային օղակի 250 հաստատություններին՝ ապահովելով պատվաստանյութերի հասանելիությունը բոլոր համայնքներում։
1 of 5

Մամուլի հաղորդագրություն
24 հունիսի 2022
Ռեսուրսների պակասի պատճառով դպրոցները չեն կարողանում առողջ և ներառական միջավայր ապահովել բոոր աշակերտների համար - ՅՈՒՆԻՍԵՖ, ԱՀԿ
«Չափազանց մեծ է այն երեխաների թիվը, որոնք հաճախում են խմելու ջուր, մաքուր սանհանգույցներ, ձեռքերը լվանալու օճառ չունեցող դպրոցներ, ինչը դժվարացնում է ուսուցումը, - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի սանիտարահիգիենիկ պայմանների, կլիմայի, շրջակա միջավայրի, էներգետիկայի և աղետների ռիսկի նվազեցման հարցերով բաժնի ղեկավար Քելի Էն Նեյլորը, - ՔՈՎԻԴ-19 համավարակն ընդգծեց առողջ և ներառական կրթական միջավայր տրամադրելու կարևորությունը: Երեխաների կրթությունը պաշտպանելու համար վերականգնման ճանապարհը պետք է ներառի դպրոցներում վարակիչ հիվանդությունների դեմ պայքարի տարրական ծառայությունների առկայություն այսօր և ապագայում»:
«Ջրի, սանիտարահիգիենիկ պայմանների հասանելիությունը ոչ միայն կարևոր է վարակների արդյունավետ կանխարգելման և վերահսկման առումով, այլ նաև երեխաների առողջության, զարգացման և բարեկեցության գրավականն է, - նշել է ԱՀԿ-ի շրջական միջավայրի, կլիմայի փոփոխության և առողջապահության հարցերով բաժնի ղեկավար Մարիա Նեյրան, - Դպրոցը պետք է լինի այնպիսի վայր, որտեղ երեխաները կզարգանան և չեն ենթարկվի դժվարությունների և առերեսվի վարակների տարրական ենթակառուցվածքների բացակայության կամ վատ պահպանման հետևանքով»:
Դպրոցները կարևոր դեր ունեն առողջարար սովորությունների և վարքագծի ձևավորման խթանման գործում, սակայն շատերը, 2021 թվականի դրությամբ, չունեին տարրական սանիտարահիգիենիկ պայմաններ: Համաձայն ԱՀԿ-ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի համատեղ մշտադիտարկման ծրագրի վերջին տվյալների՝
Աշխարհում դպրոցների 29 տոկոսը դեռևս չունի խմելու ջրի մատակարարում, ինչի հետևանքով տուժում է 546 միլիոն դպրոցական: Դպրոցների 28 տոկոսը դեռևս չունի սանիտացիայի տարրական ծառայություններ, ինչի հետևանքով տուժում է 539 միլիոն դպրոցական: Դպրոցների 42 տոկոսը դեռևս չունի հիգիենայի տարրական ծառայություններ, ինչի հետևանքով տուժում է 802 միլիոն դպրոցական: Սանիտարահիգիենիկ պայմաններ չունեցող դպրոց հաճախող երեխաների մեկ երրորդը ապրում է ամենաքիչ զարգացած երկրներում, իսկ կեսից ավելին ապրում է անկայուն իրավիճակում գտնվող բնակավայրերում:
Մինչև 2030 թվականը աշխարհի դպրոցներում համընդհանուր ծածկույթի հասնելու համար պահանջվում է խմելու ջրի գծով առաջընթացին ուղղված ընթացիկ քայլերի տեմպի 14-ապատիկ աճ, տարրական սանիտարահիգիենիկ պայմանների բարելավման գծով երեք անգամյա, իսկ հիգիենայի տարրական ծառայությունների բարելավման հարցում հնգապատիկ աճ: Ամենաքիչ զարգացած երկրներում և անկայուն իրավիճակում գտնվող բնակավայրերում մինչև 2030 թվականը դպրոցների տարրական սանիտարական ծառայությունների համընդհանուր ծածկույթ ապահովելը կպահանջի ավելի քան 100-ապատիկ և 50-ապատիկ աճ՝ առաջընթացին ուղղված համապատասխան ընթացիկ գործողությունների տեմպերի առումով:
Հնարավոր համավարակներին դիմակայման և արձագանքման բարելավումը կպահանջի դպրոցներում ջրի և սանիտարահիգիենիկ պայմանների, ինչպես նաև վարակի կանխարգելման և վերահսկման այլ տարրերի ավելի հաճախակի մշտադիտարկում, այդ թվում՝ մաքրության, ախտահանման և կոշտ թափոնների կառավարման մասին:
Ազգային տվյալները փաստում են, որ հաշմանդամություն ունեցող անձանց հասանելի սանիտարահիգիենիկ ծառայությունների ծածկույթը փոքր է և մեծապես տատանվում է տարրական, հիմնական և ավագ դպրոցներում քաղաքային և՛ գյուղական բնակավայրերի միջև, որտեղ դպրոցներն ավելի հավանական է, որ ունենան մատչելի խմելու ջուր, քան մատչելի սանիտարահիգիենիկ պայմաններ: Հասանելի տվյալներ ունեցող երկրների կեսում դպրոցների մեկ քառորդից քիչն ուներ հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար մատչելի սանհանգույցներ:
Հասանելի տվյալներ ունեցող երկրների մեծ մասում դպրոցներն ավելի հավանական է, որ ունենային հարմարեցված ենթակառուցվածք և պարագաներ (թեքահարթակներ, աջակցող տեխնոլոգիաներ, ուսումնական նյութեր), քան հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար մատչելի սանհանգույցներ:
###
Իրավիճակը Հայաստանում
Ըստ ՀՀ դպրոցների կառավարման տեղեկատվական համակարգի, 2021-2022 ուսումնական տարում՝
130 դպրոցում (9%), որտեղ ուսանում է ավելի քան 12,000 աշակերտ (3%) և աշխատում 1500 ուսուցիչ (4%), գոյություն չունի կոյուղու համակարգ:
70 դպրոցում (5%), որոնք ունեն ավելի քան 4000 աշակերտ (1%) և մոտ 600 ուսուցիչ (1.6%), չկա խմելու կամ լվացվելու ջուր:
Իսկ ավելի քան 50 դպրոցներում սովորող գրեթե 3600 աշակերտներ (0.9%) և 500 ուսուցիչներ (1.3%) չունեն ո՛չ սանիտացիայի պայմաններ, ո՛չ էլ ջուր:
2021-2022 ուսումնական տարվա ընթացքում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը բարելավել է Արատատի, Արմավիրի, Կոտայքի և Սյունիքի մարզերի 15 դպրոցների սանիտարահիգիենիկ պայմանները, դպրոցները դարձրել հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար մատչելի: Այս տարի դրան կավելանա ևս 5 դպրոց՝ Սյունիքի մարզի, Գորիս, Կապան և Սիսիան համայնքներում:
Ի լրումն, ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության հետ համատեղ, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը ծրագրում է իրականացնել հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների սանիտարահիգիենիկ պայմանների գնահատում, գործող նորմերի վերանայում, նոր առաջարկությունների ներկայացում, որը հնարավորություն կտա թիրախային ու արդյունավետ ներգործություն ունենալ, աստիճանաբար բարելավել ուսումնական հաստատություններում սանատարահիգիենիկ պայմանները` ապահովելով սովորողների և դասավանդողների համար արժանավապատիվ միջավայր։
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
20 հունիսի 2022
Գրեթե 37 միլիոն երեխա ամբողջ աշխարհում տեղահանվել է. սա պատմության մեջ գրանցված ամենամեծ ցուցանիշն է
Նյու Յորք, 17 հունիսի, 2022 թվական - Ըստ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գնահատականի, հակամարտությունների, բռնության և այլ տիպի ճգնաժամերի պատճառով 36.5 միլիոն երեխաներ տեղահանվել են իրենց տներից 2021 թվականի վերջի դրությամբ. սա Երկրորդ աշխարհամարտից հետո գրանցված ամենամեծ ցուցանիշն է: Այս թիվը ներառում է հակամարտությունների և բռնության պատճառով տեղահանված 13.7 միլիոն փախստական և ապաստարան փնտրող և գրեթե 22.8 միլիոն ներքին տեղահանված երեխա:
Այս թվի մեջ ներառված չեն կլիմայի և շրջակա միջավայրի (բնապահպանական) ցնցումների և աղետների հետևանքով տեղահանված երեխաները, ինչպես նաև ուկրաինական պատերազմի պատճառով տեղահանված երեխաները:
Տեղահանված երեխաների ռեկորդային բարձր ցուցանիշը հետևանք է շարունակվող ճգնաժամերի, այդ թվում՝ սուր և երկարատև հակամարտությունների, ինչպիսիք են Աֆղանստանում տեղի ունեցողը, հեղհեղուկ (քաղաքական) իրավիճակն այնպիսի երկրներում, ինչպիսիք են Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունը կամ Եմենը և կլիմայի փոփոխության հետևանքով սրված ցնցումները:
Երեխաների տեղահանումը չափազանց արագ տեմպով է ավելանում: Նախորդ տարվա ընթացքում տեղահանված երեխաների թիվն աշխարհում ավելացել է 2,2 միլիոնով։ «Մենք չենք կարող արհամարհել փաստերը: Հակամարտությունների և ճգնաժամերի հետևանքով տեղահանվող երեխաների թիվը արագորեն աճում է, զուգահեռաբար աճում է նաև նրանց հասնելու և աջակցելու մեր պատասխանատվությունը, - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Քեթրին Ռասելը, - հուսամ՝ այս տագնապալի թիվը կառավարություններին կստիպի քայլեր ձեռնարկել, նախ՝ կանխարգելելու տեղահանումները, իսկ եթե, այնուամենայնիվ, երեխաները տեղահանվել են, ապահովելու նրանց բարեկեցությանը և զարգացմանը հիմա և ապագայում նպաստող կրթության, պաշտպանության և այլ կարևորագույն նշանակության ծառայությունների հասանելիությունը»: Ուկրաինական ճգնաժամը, որի հետևանքով ավելի քան 2 միլիոն երեխա է լքել երկիրը, իսկ ներքին տեղահանվել 3 միլիոն, գալիս է գլխավորելու այս ցուցանիշը: Ի լրումն, երեխաներն ու իրենց ընտանիքները լքում են իրենց տները եղանակային ծայրահեղ պայմանների պատճառով, ինչպիսիք են երաշտները Աֆրիկայի հյուսիսարևելյան և Սահելի տարածաշրջաններում, ինչպես նաև ջրհեղեղները Բանգլադեշում, Հնդկաստանում և Հարավային Աֆրիկայում: 2021 թվականին 7.3 միլիոն երեխայի նոր տեղահանումներ են գրանցվել բնական աղետների պատճառով:
Աշխարհում փախստական բնակչությունը ավելի քան կրկնապատկվել է վերջին տասնամյակի ընթացքում. երեխաները այդ ցուցանիշի գրեթե կեսն են կազմում: Տեղահանված երեխաների մեկ երրորդը ապրում է Աֆրիկայի ենթասահարյան հատվածում (3.9 միլիոն կամ 36 տոկոս), մեկ քառորդը Եվրոպայում և Կենտրոնական Ասիայում (2.6 միլիոն կամ 25 տոկոս) և 13 տոկոսը (14 միլիոն) Միջին Արևելքում և Հյուսիսային Աֆրիկայում:
Քանի որ տեղահանված և փախստական երեխաների թիվը հասել է ռեկորդային ցուցանիշի, կենսական նշանակության աջակցության և ծառայությունների հասանելիությունը, ինչպիսիք են առողջապահությունը, կրթությունը, պաշտպանությունը, չի բավարարում: Փախստական երեխաների միայն կեսն է տարրական դպրոց հաճախում, մինչդեռ փախստական դեռահասների քառորդից էլ պակասն է միջնակարգ դպրոց հաճախում:
Արմատախիլ արված երեխաների, լինեն նրանք փախստական, ապաստարան փնտրող, թե ներքին տեղահանված, բարեկեցությունը և անվտանգությունը կարող են լուրջ վտանգվել: Սա հատկապես ճշմարիտ է հարյուր հազարավող առանց ուղեկցության և ծնողներից առանձնացված երեխաների դեպքում, որոնք թրաֆիքինգի, շահագործման, բռնության և չարաշահման ենթարկվելու բարձր ռիսկի տակ են: Աշխարհում թրաֆիքինգի զոհերի մոտավորապես 28 տոկոսը երեխաներ են:
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ է անում ՄԱԿ-ի անդամ երկրներին հավատարիմ մնալ արմատախիլ արված բոլոր երեխաների իրավունքներին առնչվող իրենց պարտավորություններին, այդ թվում՝ Փախստականների մասին գլոբալ համաձայնագրի (GCR) և Միգրացիայի հարցերով գլոբալ դաշնագրի (GCM) ներքո ստանձնած պարտավորություններին և շարունակել ներդրումներ կատարել հօգուտ տվյալների և հետազոտությունների, որոնք արտացոլում են փախստականների, միգրանտների և տեղահանված երեխաների խնդիրների ծավալի վերաբերյալ իրականությունը:
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ է անում կառավարություններին ձեռնարկել վեց գործողություն՝ բոլոր փախստականների, միգրանտների և տեղահանված երեխաների համար հավասար իրավունքների և հնարավորությունների ապահովման համար. Հավասար աջակցություն ցուցաբերել բոլոր երեխաներին, անկախ ծննդավայրից Փախստական, միգրանտ և տեղահանված երեխաներին առաջին հերթին ճանաչել որպես երեխաներ՝ պաշտպանության, զարգացման և մասնակցության համապատասխան իրավունքներով Ընդլայնել կոլեկտիվ գործողությունները՝ ապահովելու հիմնական ծառայությունների արդյունավետ հասանելիություն՝ ներառյալ առողջապահություն և կրթություն, արմատախիլ արված բոլոր երեխաների և ընտանիքների համար՝ անկախ կարգավիճակից Խտրականությունից և այլատյացությունից պաշտպանել փախստականներին, միգրանտներին և տեղահանված երեխաներին Վերջ տալ սահմանների կառավարման վնասակար գործելաոճին և երեխաների ներգաղթի հիմքով կալանքին, ինչպես նաև՝ Հնարավորություն ընձեռել փախստականներին, միգրանտներին և տեղահանված երիտասարդներին՝ բացահայտելու իրենց տաղանդը և իրացնել իրենց ողջ ներուժը:
Այս թվի մեջ ներառված չեն կլիմայի և շրջակա միջավայրի (բնապահպանական) ցնցումների և աղետների հետևանքով տեղահանված երեխաները, ինչպես նաև ուկրաինական պատերազմի պատճառով տեղահանված երեխաները:
Տեղահանված երեխաների ռեկորդային բարձր ցուցանիշը հետևանք է շարունակվող ճգնաժամերի, այդ թվում՝ սուր և երկարատև հակամարտությունների, ինչպիսիք են Աֆղանստանում տեղի ունեցողը, հեղհեղուկ (քաղաքական) իրավիճակն այնպիսի երկրներում, ինչպիսիք են Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունը կամ Եմենը և կլիմայի փոփոխության հետևանքով սրված ցնցումները:
Երեխաների տեղահանումը չափազանց արագ տեմպով է ավելանում: Նախորդ տարվա ընթացքում տեղահանված երեխաների թիվն աշխարհում ավելացել է 2,2 միլիոնով։ «Մենք չենք կարող արհամարհել փաստերը: Հակամարտությունների և ճգնաժամերի հետևանքով տեղահանվող երեխաների թիվը արագորեն աճում է, զուգահեռաբար աճում է նաև նրանց հասնելու և աջակցելու մեր պատասխանատվությունը, - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Քեթրին Ռասելը, - հուսամ՝ այս տագնապալի թիվը կառավարություններին կստիպի քայլեր ձեռնարկել, նախ՝ կանխարգելելու տեղահանումները, իսկ եթե, այնուամենայնիվ, երեխաները տեղահանվել են, ապահովելու նրանց բարեկեցությանը և զարգացմանը հիմա և ապագայում նպաստող կրթության, պաշտպանության և այլ կարևորագույն նշանակության ծառայությունների հասանելիությունը»: Ուկրաինական ճգնաժամը, որի հետևանքով ավելի քան 2 միլիոն երեխա է լքել երկիրը, իսկ ներքին տեղահանվել 3 միլիոն, գալիս է գլխավորելու այս ցուցանիշը: Ի լրումն, երեխաներն ու իրենց ընտանիքները լքում են իրենց տները եղանակային ծայրահեղ պայմանների պատճառով, ինչպիսիք են երաշտները Աֆրիկայի հյուսիսարևելյան և Սահելի տարածաշրջաններում, ինչպես նաև ջրհեղեղները Բանգլադեշում, Հնդկաստանում և Հարավային Աֆրիկայում: 2021 թվականին 7.3 միլիոն երեխայի նոր տեղահանումներ են գրանցվել բնական աղետների պատճառով:
Աշխարհում փախստական բնակչությունը ավելի քան կրկնապատկվել է վերջին տասնամյակի ընթացքում. երեխաները այդ ցուցանիշի գրեթե կեսն են կազմում: Տեղահանված երեխաների մեկ երրորդը ապրում է Աֆրիկայի ենթասահարյան հատվածում (3.9 միլիոն կամ 36 տոկոս), մեկ քառորդը Եվրոպայում և Կենտրոնական Ասիայում (2.6 միլիոն կամ 25 տոկոս) և 13 տոկոսը (14 միլիոն) Միջին Արևելքում և Հյուսիսային Աֆրիկայում:
Քանի որ տեղահանված և փախստական երեխաների թիվը հասել է ռեկորդային ցուցանիշի, կենսական նշանակության աջակցության և ծառայությունների հասանելիությունը, ինչպիսիք են առողջապահությունը, կրթությունը, պաշտպանությունը, չի բավարարում: Փախստական երեխաների միայն կեսն է տարրական դպրոց հաճախում, մինչդեռ փախստական դեռահասների քառորդից էլ պակասն է միջնակարգ դպրոց հաճախում:
Արմատախիլ արված երեխաների, լինեն նրանք փախստական, ապաստարան փնտրող, թե ներքին տեղահանված, բարեկեցությունը և անվտանգությունը կարող են լուրջ վտանգվել: Սա հատկապես ճշմարիտ է հարյուր հազարավող առանց ուղեկցության և ծնողներից առանձնացված երեխաների դեպքում, որոնք թրաֆիքինգի, շահագործման, բռնության և չարաշահման ենթարկվելու բարձր ռիսկի տակ են: Աշխարհում թրաֆիքինգի զոհերի մոտավորապես 28 տոկոսը երեխաներ են:
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ է անում ՄԱԿ-ի անդամ երկրներին հավատարիմ մնալ արմատախիլ արված բոլոր երեխաների իրավունքներին առնչվող իրենց պարտավորություններին, այդ թվում՝ Փախստականների մասին գլոբալ համաձայնագրի (GCR) և Միգրացիայի հարցերով գլոբալ դաշնագրի (GCM) ներքո ստանձնած պարտավորություններին և շարունակել ներդրումներ կատարել հօգուտ տվյալների և հետազոտությունների, որոնք արտացոլում են փախստականների, միգրանտների և տեղահանված երեխաների խնդիրների ծավալի վերաբերյալ իրականությունը:
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ է անում կառավարություններին ձեռնարկել վեց գործողություն՝ բոլոր փախստականների, միգրանտների և տեղահանված երեխաների համար հավասար իրավունքների և հնարավորությունների ապահովման համար. Հավասար աջակցություն ցուցաբերել բոլոր երեխաներին, անկախ ծննդավայրից Փախստական, միգրանտ և տեղահանված երեխաներին առաջին հերթին ճանաչել որպես երեխաներ՝ պաշտպանության, զարգացման և մասնակցության համապատասխան իրավունքներով Ընդլայնել կոլեկտիվ գործողությունները՝ ապահովելու հիմնական ծառայությունների արդյունավետ հասանելիություն՝ ներառյալ առողջապահություն և կրթություն, արմատախիլ արված բոլոր երեխաների և ընտանիքների համար՝ անկախ կարգավիճակից Խտրականությունից և այլատյացությունից պաշտպանել փախստականներին, միգրանտներին և տեղահանված երեխաներին Վերջ տալ սահմանների կառավարման վնասակար գործելաոճին և երեխաների ներգաղթի հիմքով կալանքին, ինչպես նաև՝ Հնարավորություն ընձեռել փախստականներին, միգրանտներին և տեղահանված երիտասարդներին՝ բացահայտելու իրենց տաղանդը և իրացնել իրենց ողջ ներուժը:
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
25 մայիսի 2022
Նոր զեկույց. աշխարհի ամենահարուստ երկրների գերսպառման պատճառով տուժում է երեխաներին հասանելիք շրջակա միջավայրն ամբողջ աշխարհում
ՖԼՈՐԵՆՍ/ՆՅՈՒ ՅՈՐՔ, 25-ը մայիսի, 2022 թ. - Հարուստ երկրների մեծամասնությունն անառողջ, վտանգավոր և վնասակար պայմաններ է ստեղծում երեխաների համար ամբողջ աշխարհում: Սրա մասին է խոսվում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի Ինոչենտի հետազոտությունների գրասենյակի կողմից այսօր հրապարակված վերջին հաշվետվության թերթիկի մեջ:
«Ինոչենտի հաշվետվության թերթիկ թիվ 17. վայրեր և տարածքներ»-ը համեմատում է, թե ինչպես են Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության (ՏՀԶԿ) և Եվրոպական միության (ԵՄ) 39 երկրները գործում երեխաների համար առողջ միջավայր ապահովելու հարցում: Զեկույցում ներկայացված են այնպիսի ցուցանիշներ, ինչպիսիք են վնասակար աղտոտիչների ազդեցությունը, այդ թվում՝ թունավոր օդը, թունաքիմիկատները, աղբավայրերը և կապարի առկայությունը, մյուս կողմից՝ լույսի հասանելիությունը, կանաչ տարածքները և անվտանգ ճանապարհները, ինչպես նաև երկրների ազդեցությունը կլիմայական ճգնաժամի վրա, ռեսուրսների սպառմանը և էլեկտրոնային թափոնների ստեղծմանը:
Զեկույցում ասվում է, որ եթե աշխարհում բոլորը ռեսուրսներ սպառեն ՏՀԶԿ և ԵՄ երկրներում բնակվող մարդկանց տեմպերով, ապա սպառման մակարդակին համարժեք լինելու համար կպահանջվի 3,3 երկրագունդ: Եթե բոլորը ռեսուրսներ սպառեն այն տեմպերով, որով մարդիկ Կանադայում, Լյուքսեմբուրգում և Միացյալ Նահանգներում են սպառում, ապա առնվազն հինգ երկրագունդ կպահանջվի:
Թեև Իսպանիան, Իռլանդիան և Պորտուգալիան գլխավորում են մրցաշարային աղյուսակը, ՏՀԶԿ և ԵՄ բոլոր երկրները չեն, որ կարողանում են առողջ միջավայր ապահովել բոլոր երեխաների համար՝ բոլոր ցուցանիշներով: Ամենահարուստ երկրներից մի քանիսը, այդ թվում՝ Ավստրալիան, Բելգիան, Կանադան և Միացյալ Նահանգները, լուրջ և լայնածավալ ազդեցություն ունեն գլոբալ միջավայրի վրա՝ հիմնված CO2 արտանետումների, էլեկտրոնային թափոնների և մեկ շնչին բաժին ընկնող ռեսուրսների ընդհանուր սպառման վրա: Այս երկրները նաև ցածր դիրք են զբաղեցնում երեխաների համար իրենց սահմաններում առողջ միջավայր ստեղծելու հարցում: Փոխարենը, Լատինական Ամերիկայի և Եվրոպայի ամենաքիչ հարուստ ՏՀԶԿ և ԵՄ երկրները շատ ավելի փոքր ազդեցություն ունեն աշխարհի վրա ընդհանուր առմամբ: «Հարուստ պետությունների մեծամասնությունը ոչ միայն չի կարողանում առողջ միջավայր ապահովել երեխաների համար իրենց երկրների սահմաններում, այլ նաև նպաստում է այդ միջավայրի ոչնչացմանը աշխարհի այլ մասերում», - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի Ինոչենտի հետազոտությունների գրասենյակի տնօրեն Գունիլա Օլսոնը (Gunilla Olsson): «Որոշ դեպքերում առկա է այնպիսի պատկեր, երբ պետությունները համեմատաբար առողջ միջավայր են ապահովում երեխաների համար իրենց երկրների սահմաններում՝ միևնույն ժամանակ լինելով նրանց միջավայրը քայքայող հիմնական մեղավորներից աշխարհում այլուր»: Զեկույցում նաև ասվում է. Այս խմբում ներառված երկրներում բնակվող ավելի քան 20 միլիոն երեխա արյան մեջ կապարի բարձր մակարդակ ունի: Կապարը շրջակա միջավայրի ամենավտանգավոր թունավոր նյութերից է։ Ֆինլանդիան, Իսլանդիան և Նորվեգիան զբաղեցնում են հորիզոնականի առաջին-երրոդ պատվավոր տեղերը՝ իրենց երեխաների համար առողջ միջավայր ապահովելու հարցում, մինչդեռ աշխարհում, ընդհանուր առմամբ, վերջից երեք հորիզոնականներն են զբաղեցնում՝ արտանետումների, էլեկտրոնային թափոնների և սպառման բարձր ցուցանիշներով: Իսլանդիայում, Լատվիայում, Պորտուգալիայում և Միացյալ Թագավորությունում 5 երեխայից 1-ը տուժում է տանը տիրող խոնավության և բորբոսի պատճառով, իսկ Կիպրոսում, Հունգարիայում և Թուրքիայում՝ 4 երեխայից ավելի քան 1-ը: Շատ երեխաներ թունավոր օդ են շնչում ինչպես դրսում, այնպես էլ տանը: Մեքսիկայում օդի աղտոտվածության հետևանքով առողջ կյանքի 3,7 տարի է կորսվում յուրաքանչյուր հազար երեխայի հաշվով, մինչդեռ ամենացածր ցուցանիշն ունի՝ Ֆինլանդիան և Ճապոնիան՝ 0,2 տարի: Բելգիայում, Չեխիայում, Իսրայելում, Նիդեռլանդներում, Լեհաստանում և Շվեյցարիայում յուրաքանչյուր 12-ից ավելի երեխաներից 1-ը տուժում է թունաքիմիկատների բարձր ցուցանիշի առկայության պատճառով: Թունաքիմիկատներով աղտոտված լինելը փոխկապակցված է քաղցկեղի հետ՝ պատճառ հանդիսանալով մանկական լեյկոզի առաջացման համար և կարող է վնասել երեխաների նյարդային, սրտանոթային, մարսողական, վերարտադրողական, էնդոկրին, արյան և իմունային համակարգերը:
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ է անում ձեռնարկել հետևյալ քայլերը երեխաների միջավայրը պաշտպանելու և բարելավելու համար՝ Ազգային, մարզային և տեղական մակարդակի կառավարման մարմինները պետք է առաջնորդեն երեխաների միջավայրի բարելավմանն ուղղված գործողություններն այսօր՝ նվազեցնելով թափոնների քանակը, օդի և ջրի աղտոտվածությունը և ապահովելով բարձրորակ բնակարաններ և թաղամասեր: Բարելավել միջավայրը առավել խոցելի երեխաների համար: Աղքատ ընտանիքների երեխաները ավելի շատ են ենթարկվում շրջակա միջավայրի վնասների ազդեցությանը, քան ավելի հարուստ ընտանիքների երեխաները: Սա ամրապնդում և ընդգծում է առկա թերություններն ու անհավասարությունները: Ապահովել, որ բնապահպանական քաղաքականությունը զգայուն լինի երեխաների կարիքների նկատմամբ: Կառավարությունները և քաղաքականություն մշակողները պետք է համոզվեն, որ երեխաների կարիքները արտացոլված են կայացվող որոշումների մեջ: Բոլոր որոշում կայացնող չափահաս անձինք՝ ծնողներից մինչև քաղաքական գործիչներ, պետք է հաշվի առնեն երեխաների տեսակետները՝ ներառելով դրանք ապագա սերունդների վրա անհամաչափ ազդեցություն ունեցող քաղաքականություն մշակելիս: Ներգրավել երեխաներին և պատանիներին՝ ապագայի հիմնական շահագրգիռ կողմին: Երեխաներն այսօրվա բնապահպանական խնդիրների ազդեցությանը ամենաերկարն են ենթարկվելու; միևնույն ժամանակ նրանք ամենափոքր ազդեցությունն ունեն իրադարձությունների ընթացքի վրա։ Բոլոր մակարդակներում որոշումներ կայացնող չափահաս անձինք՝ ծնողներից մինչև քաղաքական գործիչներ, պետք է լսեն նրանց տեսակետը և հաշվի առնեն դրանք ապագա սերունդների վրա անհամաչափ ազդեցություն ունեցող քաղաքականություն մշակելիս։ Կառավարությունները և բիզնեսը պետք է հիմա՛ արդյունավետ գործողություններ ձեռնարկեն՝ հարգելով իրենց ստանձնած պարտավորությունները՝ նվազեցնելու ջերմոցային գազերի արտանետումները մինչև 2050 թվականը: Կլիմայի փոփոխությանը հարմարվելուն ուղղված գործողությունները ևս պետք է լինեն առաջնահերթ ինչպես կառավարությունների, այնպես էլ համաշխարհային հանրության և բոլոր ոլորտների համար՝ սկսած կրթությունից մինչև ենթակառուցվածքներ: «Դա մեր պարտքն է թե՛ ինքներս մեր հանդեպ, թե՛ ապագա սերունդների, - ստեղծել ավելի բարենպաստ վայրեր և տարածքներ երեխաների զարգացման համար», - նշել է Օլսոնը: «Ահռելի չափերի հասնող թափոնները, վնասակար աղտոտիչները և սպառված բնական ռեսուրսները վնաս են հասցնում մեր երեխաների ֆիզիկական և մտավոր առողջությանը և սպառնում մեր մոլորակի կայունությանը: Մենք պետք է իրականացնենք այնպիսի քաղաքականություն և ձեռնարկենք այնպիսի քայլեր, որոնք կպաշտպանեն բնական միջավայրը, ինչից ամենաշատը կախված են երեխաներն ու երիտասարդները»:
Թեև Իսպանիան, Իռլանդիան և Պորտուգալիան գլխավորում են մրցաշարային աղյուսակը, ՏՀԶԿ և ԵՄ բոլոր երկրները չեն, որ կարողանում են առողջ միջավայր ապահովել բոլոր երեխաների համար՝ բոլոր ցուցանիշներով: Ամենահարուստ երկրներից մի քանիսը, այդ թվում՝ Ավստրալիան, Բելգիան, Կանադան և Միացյալ Նահանգները, լուրջ և լայնածավալ ազդեցություն ունեն գլոբալ միջավայրի վրա՝ հիմնված CO2 արտանետումների, էլեկտրոնային թափոնների և մեկ շնչին բաժին ընկնող ռեսուրսների ընդհանուր սպառման վրա: Այս երկրները նաև ցածր դիրք են զբաղեցնում երեխաների համար իրենց սահմաններում առողջ միջավայր ստեղծելու հարցում: Փոխարենը, Լատինական Ամերիկայի և Եվրոպայի ամենաքիչ հարուստ ՏՀԶԿ և ԵՄ երկրները շատ ավելի փոքր ազդեցություն ունեն աշխարհի վրա ընդհանուր առմամբ: «Հարուստ պետությունների մեծամասնությունը ոչ միայն չի կարողանում առողջ միջավայր ապահովել երեխաների համար իրենց երկրների սահմաններում, այլ նաև նպաստում է այդ միջավայրի ոչնչացմանը աշխարհի այլ մասերում», - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի Ինոչենտի հետազոտությունների գրասենյակի տնօրեն Գունիլա Օլսոնը (Gunilla Olsson): «Որոշ դեպքերում առկա է այնպիսի պատկեր, երբ պետությունները համեմատաբար առողջ միջավայր են ապահովում երեխաների համար իրենց երկրների սահմաններում՝ միևնույն ժամանակ լինելով նրանց միջավայրը քայքայող հիմնական մեղավորներից աշխարհում այլուր»: Զեկույցում նաև ասվում է. Այս խմբում ներառված երկրներում բնակվող ավելի քան 20 միլիոն երեխա արյան մեջ կապարի բարձր մակարդակ ունի: Կապարը շրջակա միջավայրի ամենավտանգավոր թունավոր նյութերից է։ Ֆինլանդիան, Իսլանդիան և Նորվեգիան զբաղեցնում են հորիզոնականի առաջին-երրոդ պատվավոր տեղերը՝ իրենց երեխաների համար առողջ միջավայր ապահովելու հարցում, մինչդեռ աշխարհում, ընդհանուր առմամբ, վերջից երեք հորիզոնականներն են զբաղեցնում՝ արտանետումների, էլեկտրոնային թափոնների և սպառման բարձր ցուցանիշներով: Իսլանդիայում, Լատվիայում, Պորտուգալիայում և Միացյալ Թագավորությունում 5 երեխայից 1-ը տուժում է տանը տիրող խոնավության և բորբոսի պատճառով, իսկ Կիպրոսում, Հունգարիայում և Թուրքիայում՝ 4 երեխայից ավելի քան 1-ը: Շատ երեխաներ թունավոր օդ են շնչում ինչպես դրսում, այնպես էլ տանը: Մեքսիկայում օդի աղտոտվածության հետևանքով առողջ կյանքի 3,7 տարի է կորսվում յուրաքանչյուր հազար երեխայի հաշվով, մինչդեռ ամենացածր ցուցանիշն ունի՝ Ֆինլանդիան և Ճապոնիան՝ 0,2 տարի: Բելգիայում, Չեխիայում, Իսրայելում, Նիդեռլանդներում, Լեհաստանում և Շվեյցարիայում յուրաքանչյուր 12-ից ավելի երեխաներից 1-ը տուժում է թունաքիմիկատների բարձր ցուցանիշի առկայության պատճառով: Թունաքիմիկատներով աղտոտված լինելը փոխկապակցված է քաղցկեղի հետ՝ պատճառ հանդիսանալով մանկական լեյկոզի առաջացման համար և կարող է վնասել երեխաների նյարդային, սրտանոթային, մարսողական, վերարտադրողական, էնդոկրին, արյան և իմունային համակարգերը:
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ է անում ձեռնարկել հետևյալ քայլերը երեխաների միջավայրը պաշտպանելու և բարելավելու համար՝ Ազգային, մարզային և տեղական մակարդակի կառավարման մարմինները պետք է առաջնորդեն երեխաների միջավայրի բարելավմանն ուղղված գործողություններն այսօր՝ նվազեցնելով թափոնների քանակը, օդի և ջրի աղտոտվածությունը և ապահովելով բարձրորակ բնակարաններ և թաղամասեր: Բարելավել միջավայրը առավել խոցելի երեխաների համար: Աղքատ ընտանիքների երեխաները ավելի շատ են ենթարկվում շրջակա միջավայրի վնասների ազդեցությանը, քան ավելի հարուստ ընտանիքների երեխաները: Սա ամրապնդում և ընդգծում է առկա թերություններն ու անհավասարությունները: Ապահովել, որ բնապահպանական քաղաքականությունը զգայուն լինի երեխաների կարիքների նկատմամբ: Կառավարությունները և քաղաքականություն մշակողները պետք է համոզվեն, որ երեխաների կարիքները արտացոլված են կայացվող որոշումների մեջ: Բոլոր որոշում կայացնող չափահաս անձինք՝ ծնողներից մինչև քաղաքական գործիչներ, պետք է հաշվի առնեն երեխաների տեսակետները՝ ներառելով դրանք ապագա սերունդների վրա անհամաչափ ազդեցություն ունեցող քաղաքականություն մշակելիս: Ներգրավել երեխաներին և պատանիներին՝ ապագայի հիմնական շահագրգիռ կողմին: Երեխաներն այսօրվա բնապահպանական խնդիրների ազդեցությանը ամենաերկարն են ենթարկվելու; միևնույն ժամանակ նրանք ամենափոքր ազդեցությունն ունեն իրադարձությունների ընթացքի վրա։ Բոլոր մակարդակներում որոշումներ կայացնող չափահաս անձինք՝ ծնողներից մինչև քաղաքական գործիչներ, պետք է լսեն նրանց տեսակետը և հաշվի առնեն դրանք ապագա սերունդների վրա անհամաչափ ազդեցություն ունեցող քաղաքականություն մշակելիս։ Կառավարությունները և բիզնեսը պետք է հիմա՛ արդյունավետ գործողություններ ձեռնարկեն՝ հարգելով իրենց ստանձնած պարտավորությունները՝ նվազեցնելու ջերմոցային գազերի արտանետումները մինչև 2050 թվականը: Կլիմայի փոփոխությանը հարմարվելուն ուղղված գործողությունները ևս պետք է լինեն առաջնահերթ ինչպես կառավարությունների, այնպես էլ համաշխարհային հանրության և բոլոր ոլորտների համար՝ սկսած կրթությունից մինչև ենթակառուցվածքներ: «Դա մեր պարտքն է թե՛ ինքներս մեր հանդեպ, թե՛ ապագա սերունդների, - ստեղծել ավելի բարենպաստ վայրեր և տարածքներ երեխաների զարգացման համար», - նշել է Օլսոնը: «Ահռելի չափերի հասնող թափոնները, վնասակար աղտոտիչները և սպառված բնական ռեսուրսները վնաս են հասցնում մեր երեխաների ֆիզիկական և մտավոր առողջությանը և սպառնում մեր մոլորակի կայունությանը: Մենք պետք է իրականացնենք այնպիսի քաղաքականություն և ձեռնարկենք այնպիսի քայլեր, որոնք կպաշտպանեն բնական միջավայրը, ինչից ամենաշատը կախված են երեխաներն ու երիտասարդները»:
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
20 մայիսի 2022
Նոր զեկույցի համաձայն՝ աջակցող տեխնոլոգիաների հասանելիության խնդիր ունեն դրանց կարիքն ունեցող գրեթե մեկ միլիարդ հաշմանդամություն ունեցող երեխաներ և անձինք, ինչպես նաև տարեցներ
ԺՆԵՎ/ՆՅՈՒ ՅՈՐՔ, 20 մայիսի 2022 թ. - ԱՀԿ-ի և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հրապարակած նոր զեկույցը փաստում է, որ ավելի քան 2,5 միլիարդ մարդ կարիք ունի մեկ կամ մի քանի աջակցող միջոցների, ինչպիսիք են սայլակները, լսողական սարքերը կամ հավելվածները, որոնք օգնում են հաղորդակցությանը և ճանաչողությանը: Այդուհանդերձ, նրանցից գրեթե մեկ միլիարդին հասանելի չեն այդ միջոցները, հատկապես ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրներում, որտեղ կյանքի որակ փոխող այս միջոցների 3%-հասանելիություն կա:
Աջակցող տեխնոլոգիաների գլոբալ զեկույցն առաջին անգամ փաստեր է ներկայացնում աշխարհում աջակցող միջոցների անհրաժեշտության և հասանելիության վերաբերյալ և մի շարք առաջարկություններ տալիս՝ ընդլայնելու դրանց հասանելիությունը, դրանց անհրաժեշտության մասին բարձրացնելու իրազեկության մակարդակը և ներառական քաղաքականություն իրականացնելու համար՝ բարելավելու միլիոնավոր մարդկանց կյանքը:
«Աջակցող տեխնոլոգիաները փոխում են կյանքի որակը. դրանք հաշմանդամություն ունեցող երեխաների առջև բացում են կրթության, հաշմանդամություն ունեցող մեծահասակ անձանց համար՝ աշխատանքի և սոցիալական շփումների դռները, իսկ տարեցների համար՝ ապահովում արժանապատիվ ինքնուրույն կյանք», - նշել է ԱՀԿ-ի գլխավոր տնօրեն, դոկտոր Թեդրոս Ադհանոմ Գեբրեյեսուսը: «Կյանքի որակը փոխող գործիքներից օգտվելու հնարավորություն մարդկանց չտալը ոչ միայն մարդու իրավունքների խախտում է, այլև տնտեսապես անհեռատես է: Մենք կոչ ենք անում բոլոր երկրներին՝ ֆինանսավորել և առաջնահերթություն տալ աջակցող տեխնոլոգիաների հասանելիության ընդլայնմանը՝ բոլորի՛ն հնարավորություն տալով իրացնելու իրենց ներուժը»:
«Գրեթե 240 միլիոն երեխա հաշմանդամություն ունի: Երեխաներին զարգանալու համար անհրաժեշտ միջոցներ ունենալու իրավունքից զրկելը վնաս է հասցնում ոչ միայն առանձին երեխաներին, այլև նրանց ընտանիքներին և համայնքներին զրկում է այն ամենից, ինչին նրանք կարող էին օգուտ բերել, եթե բավարարվեին իրենց կարիքները», - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Քեթրին Ռասելը: «Առանց աջակցող տեխնոլոգիաների հասանելիության` հաշմանդամություն ունեցող երեխաները կշարունակեն կրթություն չստանալ, երեխաների աշխատանքի մեջ ներգրավվելու ավելի մեծ վտանգի տակ կլինեն և կշարունակեն ենթարկվել խարանի և խտրականության՝ մեծապես վնաս հասցնելով իրենց վստահությանն ու բարեկեցությանը»:
Զեկույցում նշվում է, որ մեկ կամ մի քանի աջակցող միջոցների կարիք ունեցող մարդկանց թիվը, ամենայն հավանականությամբ, մինչև 2050 թվականը կաճի մինչև 3,5 միլիարդ՝ կապված բնակչության ծերացման և ամբողջ աշխարհում ոչ վարակիչ հիվանդությունների տարածվածության աճի հետ: Զեկույցը նաև ընդգծում է հասանելիության հսկայական բացը ցածր և բարձր եկամուտ ունեցող երկրների միջև: 35 երկրների վերլուծությունը փաստում է, որ հասանելիության մակարդակը տատանվում է 3%-ից մինչև 90% աղքատ երկրներ - հարուստ երկրներ հարաբերակցության մեջ:
Մատչելիությունը հասանելիության հիմնական խոչընդոտն է, նշվում է զեկույցում: Աջակցող միջոցներից օգտվող մարդկանց գրեթե երկու երրորդը հայտնել է, որ դրանք ձեռք բերելու համար իր գրպանից է վճարել: Մյուսները հայտնել են, որ ապավինում են ընտանիքին և ընկերներին՝ իրենց կարիքները ֆինանսապես հոգալու համար:
Զեկույցում ներկայացված 70 երկրներում անցկացված հարցումը փաստում է, որ ծառայությունների մատուցման և աջակցող տեխնոլոգիաների գործում հմտացած աշխատուժի մեծ բացեր կան, հատկապես ճանաչողության, հաղորդակցության և ինքնասպասարկման ոլորտներում: ԱՀԿ-ի կողմից հրապարակված նախորդ հարցումները փաստում են, որ հիմնական խոչընդոտներն են տեղեկացվածության պակասը և անմատչելի գները, ծառայությունների բացակայությունը, արտադրանքի անբավարար որակը, տեսականին և քանակը, ինչպես նաև գնումների և մատակարարման շղթայի մարտահրավերները:
Համարվում է, որ աջակցող միջոցների շնորհիվ հաշմանդամություն ունեցող անձիք մյուսներին հավասար մասնակցում են համայնքային կյանքին, իսկ առանց դրանց՝ նրանք կարող են իրենց անտեսված զգալ, մեկուսանալ, ապրել աղքատության մեջ, սովի բախվել, արդյունքում ՝ ընտանիքից, համայնքից և պետական աջակցությունից նրանց կախվածությունը կարող է ավելի մեծանալ:
Հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար աջակցող միջոցների դրական ազդեցությունը դուրս է գալիս անհատ օգտատերերի առողջության, բարեկեցության, մասնակցության և ներառման բարելավման շրջանակից. շահում են նաև ընտանիքները և հասարակությունները: Օրինակ՝ որակյալ, անվտանգ և մատչելի աջակցող միջոցների հասանելիության ընդլայնումը հանգեցնում է առողջապահական և սոցիալական ծախսերի կրճատմանն ու նպաստում է ավելի արդյունավետ աշխատուժ ունենալուն՝ անուղղակիորեն խթանելով տնտեսական աճը:
Հաշմանդամություն ունեցող երեխաների համար աջակցող տեխնոլոգիաների հասանելիությունը հաճախ առաջին քայլն է մանկության զարգացման, կրթության հասանելիության, սպորտով զբաղվելու և քաղաքացիական կյանքին մասնակցելու և իրենց հասակակիցների նման աշխատաշուկայի պահանջներին պատրաստվելու համար: Հաշմանդամություն ունեցող երեխաները լրացուցիչ դժվարություններ ունեն՝ կապված իրենց զարգացման հետ, ինչը ենթադրում է միջոցների կամ տեխնոլոգիաների հաճախակի կարգավորումներ կամ աջակցող միջոցների փոխարինում:
Հասանելիությունը բարելավելու նպատակով զեկույցում կոնկրետ գործողությունների առաջարկություններ են արվում, այդ թվում՝ Բարելավել հասանելիությունը կրթության, առողջապահության և սոցիալական ապահովության համակարգերում Ապահովել աջակցող միջոցների առկայությունը, անվտանգությունը, արդյունավետությունը և մատչելիությունը Ընդլայնել, դիվերսիֆիկացնել և բարելավել աշխատուժի կարողությունները Ակտիվորեն ներգրավել աջակցող տեխնոլոգիաներ օգտագործողներին և նրանց ընտանիքներին Բարձրացնել հանրային իրազեկվածության աստիճանը և պայքարել խտրականության դեմ Տվյալների և ապացույցների վրա հիմնված ոլորտային քաղաքականություն մշակել Ներդրումներ կատարել հօգուտ հետազոտությունների, նորարարության և էկոհամակարգի բարելավման Ներառել աջակցող միջոցների ապահովումը մարդասիրական արձագանքի ծրագրերում Միջազգային համագործակցության շրջանակներում երկրներին տրամադրել տեխնիկական և տնտեսական աջակցություն: Հայաստանում աջակցող միջոցների/տեխնոլոգիաների հասանելիությունը բարելավելու նպատակով ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը, ՄԱԶԾ-ի հետ համագործակցությամբ, աշխատում է հետևյալի ուղղությամբ՝ Մշակել աջակցող միջոցների/տեխնոլոգիաների քաղաքականության շրջանակը, այդ թվում՝ ֆինանսավորման մեխանիզմները, վերանայել պետական բյուջեի շրջանակներում տրամադրվող աջակցող միջոցների ցանկը և մասնագիտական ծառայությունների մատուցման տեխնիկական բնութագրերը: Նպաստել սոցիալական, կրթական և առողջապահական համակարգերի միջև համագործակցությանը աջակցող միջոցների միասնական և համակարգված տրամադրման նպատակով: Ներառել տարատեսակ աջակցող միջոցների մասին տեղեկատվությունը և անհրաժեշտության գնահատումը հաշմանդամության գնահատման գործընթացի մեջ: Աջակցել կրթական ծառայություններ մատուցողներին կրթական գործընթացում աջակցող միջոցների կիրառմանը և աջակցող միջոցների կիրառման առավելությունների մասին իրազեկվածության բարձրացմանը:
Աջակցող տեխնոլոգիաների գլոբալ զեկույցն առաջին անգամ փաստեր է ներկայացնում աշխարհում աջակցող միջոցների անհրաժեշտության և հասանելիության վերաբերյալ և մի շարք առաջարկություններ տալիս՝ ընդլայնելու դրանց հասանելիությունը, դրանց անհրաժեշտության մասին բարձրացնելու իրազեկության մակարդակը և ներառական քաղաքականություն իրականացնելու համար՝ բարելավելու միլիոնավոր մարդկանց կյանքը:
«Աջակցող տեխնոլոգիաները փոխում են կյանքի որակը. դրանք հաշմանդամություն ունեցող երեխաների առջև բացում են կրթության, հաշմանդամություն ունեցող մեծահասակ անձանց համար՝ աշխատանքի և սոցիալական շփումների դռները, իսկ տարեցների համար՝ ապահովում արժանապատիվ ինքնուրույն կյանք», - նշել է ԱՀԿ-ի գլխավոր տնօրեն, դոկտոր Թեդրոս Ադհանոմ Գեբրեյեսուսը: «Կյանքի որակը փոխող գործիքներից օգտվելու հնարավորություն մարդկանց չտալը ոչ միայն մարդու իրավունքների խախտում է, այլև տնտեսապես անհեռատես է: Մենք կոչ ենք անում բոլոր երկրներին՝ ֆինանսավորել և առաջնահերթություն տալ աջակցող տեխնոլոգիաների հասանելիության ընդլայնմանը՝ բոլորի՛ն հնարավորություն տալով իրացնելու իրենց ներուժը»:
«Գրեթե 240 միլիոն երեխա հաշմանդամություն ունի: Երեխաներին զարգանալու համար անհրաժեշտ միջոցներ ունենալու իրավունքից զրկելը վնաս է հասցնում ոչ միայն առանձին երեխաներին, այլև նրանց ընտանիքներին և համայնքներին զրկում է այն ամենից, ինչին նրանք կարող էին օգուտ բերել, եթե բավարարվեին իրենց կարիքները», - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Քեթրին Ռասելը: «Առանց աջակցող տեխնոլոգիաների հասանելիության` հաշմանդամություն ունեցող երեխաները կշարունակեն կրթություն չստանալ, երեխաների աշխատանքի մեջ ներգրավվելու ավելի մեծ վտանգի տակ կլինեն և կշարունակեն ենթարկվել խարանի և խտրականության՝ մեծապես վնաս հասցնելով իրենց վստահությանն ու բարեկեցությանը»:
Զեկույցում նշվում է, որ մեկ կամ մի քանի աջակցող միջոցների կարիք ունեցող մարդկանց թիվը, ամենայն հավանականությամբ, մինչև 2050 թվականը կաճի մինչև 3,5 միլիարդ՝ կապված բնակչության ծերացման և ամբողջ աշխարհում ոչ վարակիչ հիվանդությունների տարածվածության աճի հետ: Զեկույցը նաև ընդգծում է հասանելիության հսկայական բացը ցածր և բարձր եկամուտ ունեցող երկրների միջև: 35 երկրների վերլուծությունը փաստում է, որ հասանելիության մակարդակը տատանվում է 3%-ից մինչև 90% աղքատ երկրներ - հարուստ երկրներ հարաբերակցության մեջ:
Մատչելիությունը հասանելիության հիմնական խոչընդոտն է, նշվում է զեկույցում: Աջակցող միջոցներից օգտվող մարդկանց գրեթե երկու երրորդը հայտնել է, որ դրանք ձեռք բերելու համար իր գրպանից է վճարել: Մյուսները հայտնել են, որ ապավինում են ընտանիքին և ընկերներին՝ իրենց կարիքները ֆինանսապես հոգալու համար:
Զեկույցում ներկայացված 70 երկրներում անցկացված հարցումը փաստում է, որ ծառայությունների մատուցման և աջակցող տեխնոլոգիաների գործում հմտացած աշխատուժի մեծ բացեր կան, հատկապես ճանաչողության, հաղորդակցության և ինքնասպասարկման ոլորտներում: ԱՀԿ-ի կողմից հրապարակված նախորդ հարցումները փաստում են, որ հիմնական խոչընդոտներն են տեղեկացվածության պակասը և անմատչելի գները, ծառայությունների բացակայությունը, արտադրանքի անբավարար որակը, տեսականին և քանակը, ինչպես նաև գնումների և մատակարարման շղթայի մարտահրավերները:
Համարվում է, որ աջակցող միջոցների շնորհիվ հաշմանդամություն ունեցող անձիք մյուսներին հավասար մասնակցում են համայնքային կյանքին, իսկ առանց դրանց՝ նրանք կարող են իրենց անտեսված զգալ, մեկուսանալ, ապրել աղքատության մեջ, սովի բախվել, արդյունքում ՝ ընտանիքից, համայնքից և պետական աջակցությունից նրանց կախվածությունը կարող է ավելի մեծանալ:
Հաշմանդամություն ունեցող անձանց համար աջակցող միջոցների դրական ազդեցությունը դուրս է գալիս անհատ օգտատերերի առողջության, բարեկեցության, մասնակցության և ներառման բարելավման շրջանակից. շահում են նաև ընտանիքները և հասարակությունները: Օրինակ՝ որակյալ, անվտանգ և մատչելի աջակցող միջոցների հասանելիության ընդլայնումը հանգեցնում է առողջապահական և սոցիալական ծախսերի կրճատմանն ու նպաստում է ավելի արդյունավետ աշխատուժ ունենալուն՝ անուղղակիորեն խթանելով տնտեսական աճը:
Հաշմանդամություն ունեցող երեխաների համար աջակցող տեխնոլոգիաների հասանելիությունը հաճախ առաջին քայլն է մանկության զարգացման, կրթության հասանելիության, սպորտով զբաղվելու և քաղաքացիական կյանքին մասնակցելու և իրենց հասակակիցների նման աշխատաշուկայի պահանջներին պատրաստվելու համար: Հաշմանդամություն ունեցող երեխաները լրացուցիչ դժվարություններ ունեն՝ կապված իրենց զարգացման հետ, ինչը ենթադրում է միջոցների կամ տեխնոլոգիաների հաճախակի կարգավորումներ կամ աջակցող միջոցների փոխարինում:
Հասանելիությունը բարելավելու նպատակով զեկույցում կոնկրետ գործողությունների առաջարկություններ են արվում, այդ թվում՝ Բարելավել հասանելիությունը կրթության, առողջապահության և սոցիալական ապահովության համակարգերում Ապահովել աջակցող միջոցների առկայությունը, անվտանգությունը, արդյունավետությունը և մատչելիությունը Ընդլայնել, դիվերսիֆիկացնել և բարելավել աշխատուժի կարողությունները Ակտիվորեն ներգրավել աջակցող տեխնոլոգիաներ օգտագործողներին և նրանց ընտանիքներին Բարձրացնել հանրային իրազեկվածության աստիճանը և պայքարել խտրականության դեմ Տվյալների և ապացույցների վրա հիմնված ոլորտային քաղաքականություն մշակել Ներդրումներ կատարել հօգուտ հետազոտությունների, նորարարության և էկոհամակարգի բարելավման Ներառել աջակցող միջոցների ապահովումը մարդասիրական արձագանքի ծրագրերում Միջազգային համագործակցության շրջանակներում երկրներին տրամադրել տեխնիկական և տնտեսական աջակցություն: Հայաստանում աջակցող միջոցների/տեխնոլոգիաների հասանելիությունը բարելավելու նպատակով ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը, ՄԱԶԾ-ի հետ համագործակցությամբ, աշխատում է հետևյալի ուղղությամբ՝ Մշակել աջակցող միջոցների/տեխնոլոգիաների քաղաքականության շրջանակը, այդ թվում՝ ֆինանսավորման մեխանիզմները, վերանայել պետական բյուջեի շրջանակներում տրամադրվող աջակցող միջոցների ցանկը և մասնագիտական ծառայությունների մատուցման տեխնիկական բնութագրերը: Նպաստել սոցիալական, կրթական և առողջապահական համակարգերի միջև համագործակցությանը աջակցող միջոցների միասնական և համակարգված տրամադրման նպատակով: Ներառել տարատեսակ աջակցող միջոցների մասին տեղեկատվությունը և անհրաժեշտության գնահատումը հաշմանդամության գնահատման գործընթացի մեջ: Աջակցել կրթական ծառայություններ մատուցողներին կրթական գործընթացում աջակցող միջոցների կիրառմանը և աջակցող միջոցների կիրառման առավելությունների մասին իրազեկվածության բարձրացմանը:
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
23 մայիսի 2022
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը համագործակցում է Հանրային հեռուստաընկերության հետ՝ ծնողներին նվիրված դրական ծնողավարման անկյուն ստեղծելու համար
ԵՐԵՎԱՆ, 23-ը մայիսի, 2022թ. - ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը և Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերությունը եզակի համագործակցություն են մեկնարկել «Առողջ ապրելակերպ» ամենօրյա ծրագրի շրջանակում՝ աջակցելու մայրիկներին և հայրիկներին դրական ծնողավարման վերաբերյալ վստահելի տեղեկատվություն ձեռք բերել առաջատար փորձագետների կողմից: Ծրագրի՝ «ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի անկյուն. դրական ծնողավարում» խորագրով հատվածը եթերում է լինելու շաբաթը երկու անգամ. այն մշակվել է «Ծնողի դպրոց» հասարակական կազմակերպության աջակցությամբ:
Շարքի ընթացքում գործնական խորհուրդներ են տրվելու ծնողներին, որոնք կբարելավեն ծնողավարման հմտությունները, երեխաների և ընտանիքի անդամների հետ փոխհարաբերությունները, ինչպես նաև կխթանեն ինքնախնամքի մշակույթը, ինչպես նաև հոգեկան առողջության և բարեկեցության վերաբերյալ դրական վերաբերմունք կսերմանեն: «Մարզեր կատարած իմ այցերի ընթացքում հաճախ եմ լսել կանանցից, հատկապես նորաթուխ մայրերից, որ ակտիվորեն տեղեկատվություն են փնտրում երեխայի խնամքի և ծնողավարման մասին, բայց սովորաբար գտնում են կա՛մ ոչ արդիական տեղեկատվություն, կամ էլ՝ առցանց օտարալեզու աղբյուրներ: Համագործակցելով Հանրային հեռուստատեսության և «Ծնողի դպրոցի» հետ՝ մենք փորձել ենք օգտակար տեղեկատվություն տրամադրել խնամակալներին մայրենի լեզվով Հայաստանի առաջատար հոգեբանների կողմից»,- նշել է Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցչի պաշտոնակատար Սիլվիա Մեստրոնին: «Մշակված նյութերը անդրադառնում են նաև դեռահասությանը՝ որպես մանկության շրջան: Սա յուրահատուկ ժամանակահատված է յուրաքանչյուրի կյանքում, երբ ծնողավարությունը պահանջում է տվյալ զարգացման փուլին համապատասխան մոտեցում»: «Առաջին ալիքը, որպես հանրային հեռարձակող, շատ կարևոր կրթական առաքելություն ունի, այդ թվում՝ առողջ հասարակության ձևավորման գործում: Շատ կարևոր ենք համարում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հետ դրական ծնողավարության թեմայով համագործակցության մեկնարկը: Սա շատ կարևոր նախաձեռնություն է, որն օգնելու է ունենալ ավելի իրազեկված, բարձր գիտակցությամբ հասարակություն: Վստահ եմ, որ առաջիկայում այլ ձևաչափերով ևս կխթանենք ծնողավարության հմտությունների զարգացումը»,- նշել է Հանրային հեռուստաընկերության գլխավոր պրոդյուսեր, գործադիր տնօրենի տեղակալ Տիգրան Վիրաբյանը: «Մեր փորձագետների համար հեշտ գործ չի եղել շարքի համար ամենահրատապ, գործնականում կիրառվող և ընդգրկուն թեմաներ ընտրելը: Գիտակցված և դրական ծնողավարման վերաբերյալ այնքան շատ բան կա ծնողներին ասելու, բայց մենք որոշեցինք կենտրոնանալ ավելի գործնական խորհուրդների և ծնողներին հմտությունների և սովորությունների գործիքակազմ տրամադրելու վրա, որոնք կօգնեն նրանց շոշափելի փոփոխություններ բերել ծնող-երեխա փոխհարաբերություններում: Մենք փոխանցում ենք տեղեկություն և մեթոդներ, թե ինչպես դառնալ հմուտ և երջանիկ ծնող, քանի որ հավատում ենք, որ միայն երջանիկ ծնողները կարող են մեծացնել երջանիկ երեխաներ»,- նշել է «Ծնողի դպրոց» ՀԿ-ի հիմնադիր Աննա Վելիցյանը: «ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հետ այս համագործակցությունը մեզ աննախադեպ հնարավորություն ընձեռեց հասնելու յուրաքանչյուր հայ ծնողի երկրի յուրաքանչյուր անկյունում, մի բան, որի մասին մենք՝ որպես ծնողավարության հոգեբաններ, միայն երազել կարող էինք: Հաղորդաշարին հետևեք Հանրային հեռուստաընկերությամբ ժամը 18:00-ին կամ դիտեք առցանց ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի յություբյան ալիքով:
ՔՈՎԻԴ-19 համավարակով և Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությամբ պայմանավորված սոցիալ-հոգեբանական աջակցությունը, այդ թվում դրական ծնողավարումը, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հիմնական ծրագրային ուղղություններից են վերջին տարիներին: 2020-2022 թվականներին ավելի քան 32,000 ծնող և երեխա աջակցություն է ստացել անհատական և խմբային ձևաչափերով: Դրական ծնողավարմանը նպաստելու համար ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը և ՀՀ առողջապահության նախարարությունը նաև ստեղծել են հայալեզու www.babycef.am կայքը, որի միջոցով հայրիկներն ու մայրիկները կարող են ստանալ վստահելի խորհուրդներ:
Շարքի ընթացքում գործնական խորհուրդներ են տրվելու ծնողներին, որոնք կբարելավեն ծնողավարման հմտությունները, երեխաների և ընտանիքի անդամների հետ փոխհարաբերությունները, ինչպես նաև կխթանեն ինքնախնամքի մշակույթը, ինչպես նաև հոգեկան առողջության և բարեկեցության վերաբերյալ դրական վերաբերմունք կսերմանեն: «Մարզեր կատարած իմ այցերի ընթացքում հաճախ եմ լսել կանանցից, հատկապես նորաթուխ մայրերից, որ ակտիվորեն տեղեկատվություն են փնտրում երեխայի խնամքի և ծնողավարման մասին, բայց սովորաբար գտնում են կա՛մ ոչ արդիական տեղեկատվություն, կամ էլ՝ առցանց օտարալեզու աղբյուրներ: Համագործակցելով Հանրային հեռուստատեսության և «Ծնողի դպրոցի» հետ՝ մենք փորձել ենք օգտակար տեղեկատվություն տրամադրել խնամակալներին մայրենի լեզվով Հայաստանի առաջատար հոգեբանների կողմից»,- նշել է Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցչի պաշտոնակատար Սիլվիա Մեստրոնին: «Մշակված նյութերը անդրադառնում են նաև դեռահասությանը՝ որպես մանկության շրջան: Սա յուրահատուկ ժամանակահատված է յուրաքանչյուրի կյանքում, երբ ծնողավարությունը պահանջում է տվյալ զարգացման փուլին համապատասխան մոտեցում»: «Առաջին ալիքը, որպես հանրային հեռարձակող, շատ կարևոր կրթական առաքելություն ունի, այդ թվում՝ առողջ հասարակության ձևավորման գործում: Շատ կարևոր ենք համարում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հետ դրական ծնողավարության թեմայով համագործակցության մեկնարկը: Սա շատ կարևոր նախաձեռնություն է, որն օգնելու է ունենալ ավելի իրազեկված, բարձր գիտակցությամբ հասարակություն: Վստահ եմ, որ առաջիկայում այլ ձևաչափերով ևս կխթանենք ծնողավարության հմտությունների զարգացումը»,- նշել է Հանրային հեռուստաընկերության գլխավոր պրոդյուսեր, գործադիր տնօրենի տեղակալ Տիգրան Վիրաբյանը: «Մեր փորձագետների համար հեշտ գործ չի եղել շարքի համար ամենահրատապ, գործնականում կիրառվող և ընդգրկուն թեմաներ ընտրելը: Գիտակցված և դրական ծնողավարման վերաբերյալ այնքան շատ բան կա ծնողներին ասելու, բայց մենք որոշեցինք կենտրոնանալ ավելի գործնական խորհուրդների և ծնողներին հմտությունների և սովորությունների գործիքակազմ տրամադրելու վրա, որոնք կօգնեն նրանց շոշափելի փոփոխություններ բերել ծնող-երեխա փոխհարաբերություններում: Մենք փոխանցում ենք տեղեկություն և մեթոդներ, թե ինչպես դառնալ հմուտ և երջանիկ ծնող, քանի որ հավատում ենք, որ միայն երջանիկ ծնողները կարող են մեծացնել երջանիկ երեխաներ»,- նշել է «Ծնողի դպրոց» ՀԿ-ի հիմնադիր Աննա Վելիցյանը: «ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հետ այս համագործակցությունը մեզ աննախադեպ հնարավորություն ընձեռեց հասնելու յուրաքանչյուր հայ ծնողի երկրի յուրաքանչյուր անկյունում, մի բան, որի մասին մենք՝ որպես ծնողավարության հոգեբաններ, միայն երազել կարող էինք: Հաղորդաշարին հետևեք Հանրային հեռուստաընկերությամբ ժամը 18:00-ին կամ դիտեք առցանց ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի յություբյան ալիքով:
ՔՈՎԻԴ-19 համավարակով և Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությամբ պայմանավորված սոցիալ-հոգեբանական աջակցությունը, այդ թվում դրական ծնողավարումը, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հիմնական ծրագրային ուղղություններից են վերջին տարիներին: 2020-2022 թվականներին ավելի քան 32,000 ծնող և երեխա աջակցություն է ստացել անհատական և խմբային ձևաչափերով: Դրական ծնողավարմանը նպաստելու համար ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը և ՀՀ առողջապահության նախարարությունը նաև ստեղծել են հայալեզու www.babycef.am կայքը, որի միջոցով հայրիկներն ու մայրիկները կարող են ստանալ վստահելի խորհուրդներ:
1 of 5
Վերջին հրատարակությունները
1 / 11
Ռեսուրսներ
09 դեկտեմբերի 2021
Ռեսուրսներ
14 հուլիսի 2021
Ռեսուրսներ
01 հուլիսի 2021
Ռեսուրսներ
01 հուլիսի 2021
1 / 11