Վերջին հրապարակումները
Մամուլի հաղորդագրություն
04 դեկտեմբերի 2025
Եվրոպայի և Ասիայի երկրները համախմբվել են Երևանում՝ Կենսաբազմազանության մասին կոնվենցիայի կողմերի 17–րդ համաժողովին (COP17) ընդառաջ կենսաբազմազանության ինտեգրման գործընթացն արագացնելու նպատակով
Ավելին
Մամուլի հաղորդագրություն
25 նոյեմբերի 2025
ՄԻԱՑԵՔ ՄԵԶ. վերջ դնենք կանանց և աղջիկների նկատմամբ թվային բռնությանը
Ավելին
Մամուլի հաղորդագրություն
21 նոյեմբերի 2025
ՄԱԱԶԿ-ն անցկացրեց ոչ ավտոմատ կշռող սարքերի համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի դասընթաց
Ավելին
Վերջին հրապարակումները
Կայուն զարգացման նպատակները Հայաստանում
Կայուն զարգացման նպատակները համաշխարհային կոչ են՝ վերացնելու աղքատությունը, պաշտպանելու շրջակա միջավայրը և կլիման, ինչպես նաև՝ ապահովելու, որ աշխարհում բոլոր մարդիկ ապրեն խաղաղ և բարեկեցիկ կյանքով։ Ստորև ներկայացված են այն նպատակները, որոնց ուղղությամբ Հայաստանում ՄԱԿ-ի թիմն աշխատում է՝
Մամուլի հաղորդագրություն
08 օգոստոսի 2025
Կրծքով կերակրման համաշխարհային շաբաթի ամփոփման կապակցությամբ երկրներին կոչ է արվում ներդրումներ կատարել հօգուտ առողջապահական համակարգերի և աջակցել կրծքով կերակրող մայրերին
Ներդնել հօգուտ կրծքով կերակրման՝ նշանակում է ներդնել հօգուտ ապագայի: Այնուամենայնիվ, մինչև վեց ամսական երեխաների միայն 48 տոկոսն է բացառապես կրծքով կերակրվում: Այս ցուցանիշը զգալիորեն ցածր է Առողջապահության համաշխարհային ասամբլեայի՝ 2030 թվականին 60 տոկոս ցուցանիշի հասնելու նպատակից: Սա պայմանավորված է նորաթուխ մայրերի, առողջապահության ոլորտի աշխատակիցների և առողջապահական համակարգերի համար համընկնող խնդիրներով:Աշխարհում միլիոնավոր մայրեր առողջապահական հաստատություններում ժամանակին չեն ստանում որակյալ աջակցություն, երբ դրա կարիքն ամենաշատն ունեն:Երկրների միայն մեկ հինգերորդ մասն է նորածինների և փոքր երեխաների սնուցման թեմայով վերապատրաստումներ տրամադրում նորաթուխ մայրերի հետ աշխատող բժիշկներին և բուժքույրերին: Սա նշանակում է, որ աշխարհի մայրերի մեծամասնությունը ծննդատնից դուրս է գալիս՝ առանց համապատասխան գիտելիքի այն մասին, թե ինչպես պետք է կրծքով կերակրել փոքրիկին և երբ սկսել հավելյալ սնուցումը:Երկրների միայն մեկ հինգերորդ մասն է նորածինների և փոքր երեխաների սնուցման թեմայով վերապատրաստումներ տրամադրում նորաթուխ մայրերի հետ աշխատող բժիշկներին և բուժքույրերին: Սա նշանակում է, որ աշխարհի մայրերի մեծամասնությունը ծննդատնից դուրս է գալիս՝ առանց համապատասխան գիտելիքի այն մասին, թե ինչպես պետք է կրծքով կերակրել փոքրիկին և երբ սկսել հավելյալ սնուցումը:Ներդրումները հօգուտ կրծքով կերակրման աջակցության շարունակում են լինել չափազանց ցածր, չնայած այն բանին, որ ներդրված յուրաքանչյուր դոլարը բերում է 35 ԱՄՆ դոլար տնտեսական եկամուտ: Կրծքով կերակրման համաշխարհային շաբաթվա կապակցությամբ, «Առաջնահերթություն տվեք կրծքով կերակրմանը. ստեղծեք կայուն աջակցության համակարգեր» խորագրի ներքո, ԱՀԿ-ն և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ են անում կառավարություններին, առողջապահության ոլորտի կառավարման ղեկավարներին և գործընկերներին՝ ներդրումներ կատարել հօգուտ կրծքով կերակրման բարձրօրակ աջակցության, այն է՝• Ապահովել համապատասխան ներդրումներ հօգուտ որակյալ մայրական և նորածնային խնամքի, կրծքով կերակրման աջակցության ծառայությունների:
• Ավելացնել կրծքով կերակրման ծրագրերի համար նախատեսված ազգային բյուջետային հատկացումները:
• Ինտեգրել կրծքով կերակրման խորհրդատվությունն ու աջակցությունը մայրական և մանկական առողջապահության պլանային ծառայությունների մեջ, ներառյալ մինչծննդյան, ծննդաբերական և հետծննդաբերական խնամքը:
• Ապահովել, որ առողջապահական ծառայություններ մատուցողներն ունենան կրծքով կերակրման աջակցության համար անհրաժեշտ հմտություններն ու գիտելիքները, ներառյալ արտակարգ իրավիճակներում:
• Ամրապնդել համայնքային առողջապահական համակարգերը՝ յուրաքանչյուր նորաթուխ մայրիկին ապահովելու կրծքով կերակրման շարունակական, մատչելի աջակցություն մինչև երկու տարի և ավելի:
• Պաշտպանել կրծքով կերակրումը՝ ապահովելով, որ կրծքի կաթի փոխարինիչների շուկայավարման միջազգային կանոնակարգը կիրառվի բոլոր առողջապահական հաստատություններում և համակարգերում:Կրծքով կերակրումը խթանելու համար առողջապահական համակարգերի հզորացումը միայն առողջապահության ոլորտի հրամայական չէ, այն նաև բարոյական և տնտեսական պարտավորություն է։ ԱՀԿ-ն և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը վճռական են աջակցելու երկրներին՝ կառուցելու կայուն առողջապահական համակարգեր, որոնք անտեսված չեն թողնի որևէ մոր կամ մանկան:
• Ավելացնել կրծքով կերակրման ծրագրերի համար նախատեսված ազգային բյուջետային հատկացումները:
• Ինտեգրել կրծքով կերակրման խորհրդատվությունն ու աջակցությունը մայրական և մանկական առողջապահության պլանային ծառայությունների մեջ, ներառյալ մինչծննդյան, ծննդաբերական և հետծննդաբերական խնամքը:
• Ապահովել, որ առողջապահական ծառայություններ մատուցողներն ունենան կրծքով կերակրման աջակցության համար անհրաժեշտ հմտություններն ու գիտելիքները, ներառյալ արտակարգ իրավիճակներում:
• Ամրապնդել համայնքային առողջապահական համակարգերը՝ յուրաքանչյուր նորաթուխ մայրիկին ապահովելու կրծքով կերակրման շարունակական, մատչելի աջակցություն մինչև երկու տարի և ավելի:
• Պաշտպանել կրծքով կերակրումը՝ ապահովելով, որ կրծքի կաթի փոխարինիչների շուկայավարման միջազգային կանոնակարգը կիրառվի բոլոր առողջապահական հաստատություններում և համակարգերում:Կրծքով կերակրումը խթանելու համար առողջապահական համակարգերի հզորացումը միայն առողջապահության ոլորտի հրամայական չէ, այն նաև բարոյական և տնտեսական պարտավորություն է։ ԱՀԿ-ն և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը վճռական են աջակցելու երկրներին՝ կառուցելու կայուն առողջապահական համակարգեր, որոնք անտեսված չեն թողնի որևէ մոր կամ մանկան:
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
25 հուլիսի 2025
ՄԱԱԶԿ-ը ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի աշխատակիցների համար կազմակերպեց դասընթաց տրամաչափարկման ընթացակարգեր թեմայով
Դասընթացի նպատակն էր զարգացնել ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի տեխնիկական կարողությունները ժամանակի և հաճախականության տրամաչափարկման ոլորտում, ինչպես նաև աջակցել լաբորատորիայի կողմից ISO/IEC 17025:2017 ստանդարտի ներդրմանը՝ ազգային հավատարմագրմանը նախապատրաստվելուն ընդառաջ։Միջազգային փորձագետի աջակցությամբ իրականացված տեսական և գործնական հանդիպումների ընթացքում մասնակիցները կատարել են ժամանակի և հաճախականության չափումներ, գնահատել չափման անորոշությունը, նախագծել տրամաչափարկման վկայականներ և մշակել համապատասխան ընթացակարգեր։ Դասընթացը միտված էր տրամաչափարկման ընթացակարգերի վերջնականացմանը, ամբողջական տրամաչափարկման գործընթացի իրականացմանը, ինչպես նաև ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի ժամանակի և հաճախականության լաբորատորիայի աշխատակիցների նախապատրաստմանը հավատարմագրմանը։Որպես լրացուցիչ աջակցություն՝ միջազգային փորձագետը տրամադրեց հաճախականության գեներատոր՝ հաճախականության չափման համեմատության նպատակով։ ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի մասնագետների իրականացրած չափումները համեմատվելու են փորձագետի լաբորատորիայում ստացված արդյունքների հետ։ Վերջիններիս վերլուծությունը հնարավորություն կտա վերահաստատել ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի մասնագետների տեխնիկական պատրաստվածությունը։ «Աջակցություն որակի ենթակառուցվածքին Հայաստանում» ծրագիրն իրականացնում է ՄԱԱԶԿ-ը՝ Եվրոպական միության ֆինանսավորմամբ։ Ծրագրի հիմնական նպատակն է զարգացնել ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի կարողությունները՝ շահառուներին միջազգայնորեն ընդունելի չափագիտական ծառայություններ մատուցելու համար։ Հայաստանի չափագիտության համակարգի իրավական, կառուցվածքային և տեխնիկական կարգավորումների բարելավման միջոցով ծրագիրը նպաստում է համակարգի արդիականացմանը՝ խթանելով տնտեսության դիվերսիֆիկացիան և առևտրի մրցունակության բարձրացումը, ինչը համահունչ է ԵՄ-ի հետ ստորագրված «Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրով» (CEPA) Հայաստանի ստանձնած հանձնառություններին։________________________________________Լրացուցիչ տեղեկությունների համար խնդրում ենք դիմել` Ծրագրի ղեկավար Ցոնգ Վուին` C.WU@unido.orgԾրագրի համակարգող Հայաստանում Մանե Թափալցյանին` m.tapaltsyan@unido.org
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
01 օգոստոսի 2025
Հայաստանն ու Վրաստանը խորացնում են համագործակցությունը խաղողի տնկարանների և խաղողի այգիների թվային տվյալների համակարգերի ոլորտում
Գյուղատնտեսական և մշակութային այս հարուստ ժառանգությունը պահպանելու կարևորությունը գիտակցելով՝ Միավորված Ազգերի Կազմակերպության Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպությունը (ՊԳԿ) շարունակաբար աջակցում է Հայաստանում և Վրաստանում կայուն խաղողագործության զարգացմանը։ Այս հանձնառության շրջանակում ՊԳԿ Հայաստանի և Վրաստանի գրասենյակները համատեղ նախաձեռնեցին ուսումնահետազոտական այց՝ ուղղված Հայաստանի գինեգործության ոլորտի զարգացմանն աջակցող հիմնական շահառուների կարողությունների զարգացմանը։«Թվային տեխնոլոգիաները գյուղատնտեսության արժեքային շղթաների և գյուղական զարգացման աջակցության համար» նախագծի շրջանակներում կազմակերպված այս ուսումնահետազոտական այցը կենտրոնացած էր Հայաստանի համար երկու հիմնական առաջնահերթությունների վրա՝ հավաստագրված խաղողի տնկարանների ստեղծում և խաղողի այգիների գրանցամատյանի համակարգի (VRS) արդյունավետ ներդրում, որն իրենից ներկայացնում է խաղողի այգիների վերահսկողության, հավաստագրման և պլանավորման բարելավման համար նախատեսված ազգային թվային հարթակ։Այս նախաձեռնությունը սկիզբ էր առել ՊԳԿ Գլխավոր տնօրեն Չու Դունգյույի 2024 թվականի Հայաստան կատարած այցից հետո, որի ընթացքում նա կարևորել էր տարածաշրջանային փորձի փոխանակման և գիտական համագործակցության անհրաժեշտությունը նմանատիպ գյուղատնտեսական ռեսուրսներ ունեցող երկրների միջև։Այցի կազմակերպումը բխում էր ՊԳԿ-ի կողմից տարիներ շարունակ Հայաստանի խաղողագործության ոլորտում կատարված աշխատանքների տրամաբանությունից։ 2017 թվականին ՊԳԿ-ի աջակցությամբ Արմավիրի մարզում հիմնադրվել է ցուցադրական խաղողի այգի, որը հետագայում փոխանցվել է Հայաստանի խաղողագործության և գինեգործության հիմնադրամին։ Այսօր այդ տարածքը շարունակում է ծառայել որպես ազգային ռեսուրս՝ հետազոտությունների, վերապատրաստման և կայուն խաղողագործական պրակտիկաների խթանման նպատակով։Ներկայումս ՊԳԿ-ն շարունակում է աջակցել հիմնադրամի ռազմավարական առաջնահերթություններից մեկին, միասնական էլեկտրոնային տեղեկատվական համակարգի մշակման գործում, գինու արտադրության ողջ գործընթացում լիարժեք հետևողականություն և որակի վերահսկողություն ապահովելու համար: Այս նորարարական համակարգը հնարավորություն կտա ճշգրիտ վերահսկել խաղողի այգիների տվյալները, բերքատվության ծավալները և տեսակների ծագումնաբանությունը՝ ապահովելով թափանցիկություն և ոլորտային ստանդարտների բարձրացում։ՊԳԿ -ի Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանային ծրագրի ղեկավար և Հայաստանում ու Վրաստանում ՊԳԿ-ի ներկայացուցիչ Ռայմունդ Յելեն գիտելիքների և տեղեկատվության փոխանակման այս հնարավորությունը համարել է արժեքավոր հարթակ՝ երկու երկրներում տարածաշրջանային համագործակցությունը խթանելու, կարողություններն ընդլայնելու և կայուն գյուղատնտեսական զարգացում ապահովելու համար: «Այս ուսումնահետազոտական այցն ընդգծում է, թե որքան մեծ է տարածաշրջանային համագործակցության դերը գյուղատնտեսական նորարարությունների խթանման գործում։ Գիտելիքների և գործնական լուծումների փոխանակմամբ՝ Հայաստանն ու Վրաստանը ամուր հիմք են դնում առավել դիմացկուն, ժամանակակից և համապարփակ գյուղատնտեսական համակարգերի համար, որոնք կարող են շահույթ բերել գյուղական համայնքներին և ապագայում ամրապնդել նրանց դիրքը գինեգործության ոլորտում», - ասել է Յելեն:Թբիլիսիում և խաղողագործության կենտրոն համարվող Կախեթիի շրջանում կազմակերպված ուսումնահետազոտական այցին հայկական պատվիրակությունը մասնակցում էր ոլորտի մասնագետների և պետական պաշտոնյաների բազմաբնույթ կազմով: Մասնակիցների թվում էին ՀՀ Էկոնոմիկայի նախարարության բուսաբուծության և ագրովերամշակման վարչությունների ներկայացուցիչներ, Հայաստանի խաղողագործության և գինեգործության հիմնադրամի ավագ մասնագետներ, ինչպես նաև ՊԳԿ-ի ավագ տնտեսագետը:Երկու օրվա ընթացքում պատվիրակությունը մասնակցել է նպատակային հանդիպումների և դաշտային այցերի՝ Վրաստանի առաջատար պետական և մասնավոր հաստատություններում։Ծրագիրն ընդգրկում էր հաջողված փորձի հանգամանալից ուսումնասիրություն՝ խաղողի հավաստագրված տնկարանների ստեղծման արդյունավետ մոդելների, խաղողի այգիների թվային գրանցամատյանի առաջադեմ կառավարման համակարգի և կլիմայական պայմանների նկատմամբ դիմացկուն խաղողի մշակման նորարարական մեթոդների վերաբերյալ՝ ընդգծելով գործնական լուծումներ, որոնք կարող են աջակցել Հայաստանի խաղողագործության ոլորտում ընթացող բարեփոխումներին: Ուղեկցվող այցը դեպի գինու գործարան հնարավորություն տվեց մանրամասնորեն ծանոթանալ արտադրական մեթոդներին և վրացական գինեգործության հաջողության հիմքում ընկած փիլիսոփայությանը։Նույնքան արժեքավոր էր տվյալների հավաքագրման և թվային մոնիթորինգի համակարգերի վերաբերյալ փորձի փոխանակման հնարավորությունը: Վրաստանի գինու ազգային գործակալությունում մասնակիցները ծանոթացան հավաստագրման ընթացակարգերին, գիտելիքներ ձեռք բերեցին տնկանյութերի որակի խիստ վերահսկման համար կիրառվող մեխանիզմների վերաբերյալ։ Խաղողի այգիների թվային գրանցամատյանի համակարգի մանրամասն ցուցադրությունը ներկայացրեց, թե ինչպես են խաղողի այգիների իրական ժամանակում քարտեզագրումը և տվյալների համակարգված կառավարումը անխափան կերպով ինտեգրվում ազգային հավաստագրման և հսկողության գործընթացներում:Այցի ավարտին Հայաստանի խաղողագործության և գինեգործության հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Զարուհի Մուրադյանը նշել է․ «Հայաստանում խաղողագործության և գինեգործության ոլորտների թվայնացման նախաշեմին հետաքրքիր էր ծանոթանալ Վրաստանի՝ թվային գործիքների և հավաստագրված տնկարանների աշխատանքի փորձին։ Այն ցույց է տալիս, որ համակարգային մոտեցումը կարող է ապահովել որակի վերահսկողություն՝ սկսած խաղողի այգիներից մինչև գինու շուկա։ Բացի այդ, Վրաստան կատարած այցը հնարավորություն տվեց նաև ուսումնասիրել պետական և մասնավոր հատվածների արդյունավետ համագործակցության փորձը»։Տարածաշրջանային այս փորձի փոխանակումը կարևոր քայլ է Հայաստանի խաղողագործության արժեքային շղթայի արդիականացման ուղղությամբ։ ՊԳԿ-ի շարունակական աջակցության և Վրաստանի փորձից ստացված գիտելիքներով Հայաստանը առաջ է շարժվում դեպի առավել դիմացկուն, մրցունակ և նորարարական խաղողագործության ոլորտ՝ հիմնված հավաստագրված տնկանյութերի և խելացի թվային լուծումների վրա։
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
02 հուլիսի 2025
ՅՈւՆԻՍԵՖ-ը և գործընկերները Հայաստանում ընդլայնում են ներառական նախադպրոցական ուսումնառության հնարավորությունները
Չնայած Հայաստանում նախադպրոցական ուսումնական կենտրոններ հաճախող երեխաների թվի նկատելի աճին հատկապես 3–5 տարեկանների շրջանում, որտեղ ընդհանուր ընդգրկվածությունը 2023–2024 թվականներին աճել է 63.6 տոկոսից մինչև 68.6 տոկոս, դեռևս առկա են զգալի բացեր: Հիմնական խոչընդոտներից մեկը նախադպրոցական կենտրոնների սահմանափակ թիվն է, հատկապես գյուղական և քիչ բնակեցված համայնքներում, ինչը շարունակում է խոչընդոտել Հայաստանում բոլոր երեխաների համար ներառական և համընդհանուր վաղ մանկական ուսումնառության ապահովմանը։Այս բացը լրացնելու համար ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը, «Կրթությունը չի կարող սպասել» հիմնադրամի ֆինանսավորմամբ, 2024 թվականից աջակցել է փախստական ընտանիքներ ընդունած համայնքներին Կոտայք, Արմավիր, Արարատ և Վայոց Ձոր մարզերում՝ հիմնադրելու և կահավորելու նոր խմբասենյակներ, ինչպես նաև կառուցելու սանհանգույցներ։ Արդյունքում՝ ութ մանկապարտեզներում հիմնադրվեցին 13 նոր խմբասենյակներ, որոնք հնարավորություն տվեցին 350 երեխայի, այդ թվում՝ 180 փախստական երեխայի ստանալ ներառական վաղ մանկական ուսումնառություն։Նոր խմբասենյակների վերակառուցմանը զուգահեռ՝ 230 դաստիարակներ և խնամակալներ վերապատրաստում եմ անցել ներառական մանկավարժության, դրական ծնողավարման, հոգեբանական առաջին օգնության և արտակարգ իրավիճակների պատրաստվածության թեմաներով։ Վերապատրաստման մոդուլները հիմնված էին «Nurturing care» (Խնամքի բարենպաստ միջավայր) ձևաչափի վրա, որը մշակվել է ԱՀԿ-ի, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի և Համաշխարհային բանկի կողմից. այն շեշտադրում է առողջությունը, ճիշտ սննդառությունը, անվտանգությունը, վաղ ուսումնառությունն ու արձագանքող խնամքը։ Բացի այդ, տարիքին համապատասխան ուսումնական նյութեր տրամադրվել են ինչպես նոր բացված խմբասենյակներ հաճախող, այնպես էլ այլ նախադպրոցական խմբերում ընդգրկված երեխաներին՝ ընդհանուր առմամբ ընդգրկելով շուրջ 5,000 երեխայի։«Այս նախաձեռնությունը միայն ենթակառուցվածքների մասին չէ։ Այն ներառականության ապահովման մասին է, ինչպես նաև յուրաքանչյուր երեխային վաղ մանկական ուսումնառություն ստանալու հնարավորության», — նշեց Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ ներկայացուցչի տեղակալ Սիլվիա Մեստրոնին։ «Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ նախակրթարան հաճախած երեխաները հետագայում ունենում են ավելի բարձր ակադեմիական և սոցիալական հաջողություններ։ Վաղ մանկական ուսումնառությունը յուրաքանչյուր երեխայի իրավունք է, որը պետք է իրացվի։ Ներդրումները հօգուտ վաղ մանկական ուսումնառության շահավետ են երեխաների, ընտանիքների և ամբողջ հասարակության համար»։Արտաշատի համայնքի ղեկավարի տեղակալ Սուրեն Մկրտչյանն իր հերթին նշեց․«Շատ ուրախ եմ, որ այսուհետ այս մանկապարտեզը կարող է ընդունել ավելի քան 50 նոր երեխայի։ Այս համագործակցության շնորհիվ Արտաշատում և այլ համայնքներում բազմաթիվ երեխաներ զգալի օգուտներ են ստանում, և դա հենց այն է, ինչի համար ամենաշատն եմ հպարտանում»։ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ազգային դեսպան և Հայաստանի պետական սիմֆոնիկ նվագախմբի հիմնադիր գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր Սերգեյ Սմբատյանը ևս միացավ միջոցառմանը։ «Մենք պետք է միասնաբար աշխատենք և միավորվենք այն գաղափարների շուրջ, որոնք նպաստում են երեխաների կյանքի որակի բարելավմանը և նրանց համար ավելի լավ զարգացման հնարավորությունների ստեղծմանը։ Յուրաքանչյուր երեխա արժանի է ուսումնառություն ստանալու, աճի և զարգացման հնարավորության, և այսօր մենք ականատես եղանք այդ տեսլականին գործնականում։ Պատիվ ունեմ այս ճանապարհի կերտման գործում իմ մասնակցությունն ունենալ»,- նշեց Սերգեյ Սմբատյանը՝ նվագախմբի անդամներին հրավիրելով կատարել երեխաների սիրելի մուլտֆիլմերի երաժշտությունից հատվածներ՝ ընդգծելով երաժշտության դերը վաղ մանկական զարգացման գործում։
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
03 հուլիսի 2025
ՄԱԿ-ն աջակցում է Հայաստանի սահմանային անվտանգությանը և ահաբեկչության դեմ պայքարին
Եռօրյա խորհրդակցությունը միտված էր ուղևորների նախնական տեղեկատվության (ՈՒՆՏ) և ուղևորների տվյալների գրանցման (ՈՒԱԳ) համակարգերի ներդրման շուրջ, որոնք նպաստում են միջազգային տվյալների բազաների օգտագործմամբ բարելավելու ազգային կարողությունները՝ հայտնի և ենթադրյալ ահաբեկիչներին ու հանցագործներին նույնականացնելու, հայտնաբերելու և կանխարգելելու համար։ Խորհրդակցությունները տեղի են ունեցել Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության հայաստանյան գրասենյակի հովանու ներքո՝ Միացյալ Թագավորության կողմից ֆինանսավորվող «Հայաստանի իշխանությունների կարողությունների ամրապնդում սահմանային անվտանգության և հանցագործությունների կանխարգելման ոլորտում» ծրագրի շրջանակում։ՄԱԿ-ի ահաբեկչության դեմ պայքարի գրասենյակը՝ Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության հետ համագործակցությամբ նպաստել է ազգային խորհրդակցություններին` ազգային հակաահաբեկչական ճարտարապետության, առաջնահերթությունների և Հայաստանի կողմից ՈՒՆՏ-ի և ՈՒԱԳ-ի իրականացման առկա մակարդակի գնահատման հիման վրա կարողությունների զարգացման աջակցության և տեխնիկական օգնության կոնկրետ կարիքները բացահայտելու համար՝ իրավական, գործառնական և տեխնիկական մակարդակներում:Բացման խոսքում Հայաստանում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգող Ֆրանսուազ Ժակոբը նշեց. «Սա կարևոր շրջադարձ է Հայաստանի սահմանային անվտանգության բարելավման, ահաբեկչության դեմ պայքարի և երկրի միջազգային պարտավորությունների կատարման համար: Հայաստանի պաշտոնական դիմումը ծրագրին խոսում է նրա հանձնառության մասին՝ կատարելու ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի 2178, 2396 և 2482 բանաձևերով ստանձնած միջազգային պարտավորությունները: Հետևաբար, ողջունում եմ կառավարությանը այս բազմաբնույթ երկխոսության մեկնարկի համար, որը միավորում է համապատասխան բոլոր ազգային շահագրգիռ կողմերին, այդ թվում՝ ավիացիայի, անվտանգության, արդարադատության և տվյալների պաշտպանության ներկայացուցիչներին: Կառավարության այս մոտեցումը կարևոր է, որպեսզի Հայաստանի համակարգը լինի արդյունավետ, փոխգործելի և համապատասխանի համաշխարհային չափանիշներին, մասնավորապես ինչը վերաբերում է տվյալների գաղտնիությանն ու անձնական ազատություններին։ Կցանկանայի նաև նշել Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության հայաստանյան գրասենյակի դերը աշխատաժողովը կազմակերպելու հարցում և շնորհակալություն եմ ցանկանում հայտնել բոլոր գործընկեր կազմակերպություններին, այս թվում՝ ՄԱՊԳ–ին, ՄԱԹԴԿ-ին, ՀԿԳՎ–ին ՄՔԱԿ-ին, ՄՄԻՄԿ–ին, ԻՆՏԵՐՊՈԼ-ին և ՄՄԿ-ին, ինչպես նաև ԵԱՀԿ-ին՝ իրենց տեխնիկական փորձառության և այս համատեղ ջանքերի հանձնառության համար»:«Մեծ Բրիտանիան ուրախ է աջակցել Հայաստանին՝ սկսելու ուղևորների նախնական տեղեկատվության և ուղևորների տվյալների գրանցման համակարգերի ներդրումը։ Այս գործիքները կօգնեն ամրապնդել Հայաստանի սահմանային անվտանգությունը, պայքարել ծանր միջսահմանային հանցագործությունների դեմ և ապահովել ավելի անվտանգ միջազգային ճանապարհորդություններ։ Սա Մեծ Բրիտանիայի լայնածավալ աջակցության մի մասն է՝ նպաստելու Հայաստանում միջազգային չափանիշներին համապատասխան ժամանակակից սահմանային անվտանգության համակարգի ստեղծմանը։ Հպարտ ենք այս կարևոր քայլում համագործակցել ՄԱԿ–ի Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության և Հայաստանի իշխանությունների հետ՝ հանուն ավելի ապահով և անվտանգ տարածաշրջանի», – ասել է Մեծ Բրիտանիայի դեսպանության գործերի ժամանակավոր հավատարմատար Փոլ Մորիսը։ Մասնակցեցին սահմանային կառավարման և ուղևորների գրանցման համար պատասխանատու Հայաստանի ազգային գործակալությունների ավելի քան երեք տասնյակ ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ Ազգային անվտանգության ծառայությունը, Արտաքին գործերի նախարարությունը, Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայությունը, Պետական եկամուտների կոմիտեն, Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանությունը, Արդարադատության նախարարությունը, Քաղաքացիական ավիացիայի գլխավոր վարչությունը/Քաղաքացիական ավիացիայի կոմիտեն, «Զվարթնոց» միջազգային օդանավակայանի վարչությունը, Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունը, Հայաստանում գործող ավիաընկերությունները, Անձնական տվյալների պաշտպանության գործակալությունը, Հայաստանի մարդու իրավունքների պաշտպանը, ԻՆՏԵՐՊՈԼ ազգային կենտրոնական բյուրոն և Ֆինանսական հետաքննությունների բաժինը։Մասնակիցները քարտեզագրեցին ազգային սահմանների կառավարման առկա կարողությունները և քննարկեցին հաջորդ քայլերը՝ միջազգային չափորոշիչներին, առաջարկվող գործելակերպին և մարդու իրավունքների սկզբունքներին համապատասխան ուղևորների տվյալների հավաքագրման և մշակման ազգային համակարգ ստեղծելու համար։«Ակնկալում ենք համագործակցել ՄԱԿ-ի ահաբեկչության դեմ պայքարի գրասենյակի և ՄԱԿ-ի բոլոր համապատասխան մասնագիտացված գործակալությունների և գործընկեր կազմակերպությունների հետ՝ Հայաստանում ՈՒՆՏ/ՈՒԱԳ համակարգերի նեդրման համար», - նշեց Հայաստանի Արտաքին գործերի նախարարության միջազգային անվտանգության վարչության պետ Արման Հովհաննիսյանը։ «Աշխարհաքաղաքական լարվածության և անվտանգության ռիսկերի աճի ժամանակաշրջանում Հայաստանի՝ ուղևորների տվյալները հավաքելու, մշակելու և վերլուծելու կարողությունների բարելավումը ոչ միայն ժամանակին է, այլև կենսական։ Գտնվելով Եվրոպայի և Ասիայի միջև ռազմավարական խաչմերուկում՝ Հայաստանի նախաձեռնողական մոտեցումը սահմանային անվտանգության ճարտարապետության զարգացման հարցում կնպաստի տարածաշրջանային կայունությանը, համաշխարհային անվտանգությանը, ինչպես նաև քաղաքացիների ու այցելուների պաշտպանությանը։ Հայաստանի սահմանային անցակետերում մարդկային հոսքի աճը ցույց է տալիս, որ ՈՒՆՏ/ՈՒԱԳ համակարգերի ներդրումը ժամանակին է և կարևոր։ Ուստի՝ ցանկանում եմ շնորհակալություն հայտնել Արտաքին գործերի նախարարությանը և Ազգային անվտանգության ծառայությանը առաջնորդության համար, ինչպես նաև Մեծ Բրիտանիայի կառավարությանը՝ այս նախաձեռնությանը աջակցելու և մյուս բոլոր գործընկերներին», - նշել է ՄՄԿ Հայաստանի գրասենյակի ղեկավար Իլոնա Տեր Մինասյանը։ՄԱԿ-ի ահաբեկչության դեմ պայքարի գրասենյակի Հակաահաբեկչական ճանապարհորդական ծրագրի պատասխանատու Մոտազ Ալ-Ռաբաբահը ընդգծեց քննարկումների կարևորությունը և նշեց. «Համակարգերի ներդրումը կնշանավորի Հայաստանի սահմանային կառավարման հաջորդ կարևորագույն փուլը: Նախնական ռիսկերի գնահատմամբ՝ ՈՒՆՏ/ՈՒԱԳ շնորհիվ կհայտնաբերվեն բարձր ռիսկայնություն ունեցող ճանապարհորդները և կապահովվի միջազգային քաղաքացիական ավիացիայի ամբողջականությունը: Հակաահաբեկչական կոմիտեի գործադիր վարչությունը և Հակաահաբեկչական ճանապարհորդական ծրագիրը պատրաստ են ամրապնդել այս գործընկերությունը՝ առաջարկելով շարունակական ուղղորդում և աջակցություն Հայաստանի նպատակներին հասնելու համար»: Հակաահաբեկչական ճանապարհորդական ծրագիրը կստեղծի համապարփակ ճանապարհային քարտեզ՝ առաջարկություններով, թե ինչպես իրականացնեն Հայաստանում փուլային ներդրումը: Ճանապարհային քարտեզի պաշտոնականացումից հետո ծրագիրը կաշխատի ազգային գործընկերների հետ՝ տեխնիկական աջակցություն ցուցաբերելու համար՝ բարելավելու Հայաստանի իրավական շրջանակը, գործառնական կարողությունները, աջակցելու տրանսպորտային ոլորտի ներգրավվածությանը և տեխնիկական ենթակառուցվածքները, ներառյալ ՄԱԿ-ի սեփականություն հանդիսացող «goTravel» ծրագրի ներդրումը: Այս լիարժեք աջակցությունը երկրին հնարավորություն կտա ավելի ամրապնդել ազգային անվտանգությունը, համապատասխանել միջազգային հակաահաբեկչական պարտավորություններին և արդիականացնել ներգաղթի և սահմանային կառավարման գործընթացները:Ահաբեկչության դեմ պայքարի ծրագրի շրջանակներում ՄԱԿ-ի ահաբեկչության դեմ պայքարի գրասենյակը և Միգրացիայի միջազգային կազմակերպությունը համատեղ աշխատում են անդամ պետությունների ՈՒՆՏ և ՈՒԱԳ կարողությունները զարգացնելու և ամրապնդելու ուղղությամբ: Սա ներառում է նաև ՄԱԿ-ի «goTravel» համակարգի ներդրման և ապահովելու ջանքերը: Այս նախաձեռնությունը սահմանը վերահսկող աշխատակիցներին կտրամադրի ուղևորների վերաբերյալ հարստացված տվյալներ՝ հնարավորություն տալով հեշտացնել գործընթացը օրինական ճանապարհորդների համար և ավելի շատ ռեսուրսներ հատկացնել ազգային անվտանգությանը սպառնացող անձանց:ՄԱԿ-ի ահաբեկչության դեմ պայքարի ծրագրի մասին լրացուցիչ տեղեկության համար, անցե՛ք հղումով։ Մանրամասն տեղեկության համար՝ Նունե Ասատրյան, ՄՄԿ Հայաստան, Ծրագրի համակարգող, nasatryan@iom.intԱնտուան Անդարի, Հաղորդակցության և հասարակայնության հետ կապերի պատասխանատու, antoine.andary@un.org
1 of 5
Պատմություն
27 հոկտեմբերի 2025
ՄԱԿ-ի 80-ամյակը Հայաստանում. համատեղ առաջընթաց և կայուն ապագա
ՄԱԿ-ի 80-րդ տարեդարձը մեկնարկեց վաղ առավոտյան՝ Հայաստանի Հանրային հեռուստատեսության «Առավոտ լուսո» հաղորդմամբ: Կեսօրին տոնակատարությունը շարունակվեց ՄԱԿ-ի հայաստանյան գրասենյակում՝ դրոշի բարձրացման պաշտոնական արարողությամբ, որին մասնակցեցին Հայաստանում գործող ՄԱԿ-ի բոլոր գործակալությունների աշխատակիցները: Երեկոյան, նաև հյուրերը միացան պաշտոնական տոնակատարությանը, որը մեկնարկեց ՄԱԿ-ի 80-ամյակին նվիրված ցուցահանդեսով։ Այն ներկայացնում էր տարբեր պատմություններ՝ ի ցույց դնելով այն բազմաթիվ ծրագրերը, որոնց միջոցով ՄԱԿ-ը նպաստում է մարդկանց կյանքի որակի բարելավմանն ու կայուն զարգացման խթանմանը։ Զուգահեռ անցկացվում էր նաև կենսաբազմազանության ցուցահանդես՝ նվիրված Հայաստանի բացառիկ բնությանը, որն աշխարհի կենսաբազմազանության 34 «թեժ կետերից» մեկն է: Այս ցուցահանդեսը ներկայացնում էր Հայաստանի բուսական ու կենդանական աշխարհի հազվագյուտ և վտանգված տեսակները, այդ թվում՝ ՀՀ Կարմիր գրքում գրանցվածները, միաժամանակ ընդգծելով դրանց շարունակական պահպանման կարևորությունը: Իր բացման խոսքում, ՄԱԿ-ի մշտական համակարգող տիկին Ֆրանսուազ Ժակոբը հրավիրեց հյուրերին դիտելու այս երկու ցուցահանդեսներն՝ ընդգծելով Հայաստանի վաղ և երկարատև նվիրվածությունը շրջակա միջավայրի պաշտպանությանը։ «Ինձ մեծապես դուր է գալիս այն, որ Հայաստանի առաջին միջազգային հանձնառությունը շրջակա միջավայրին էր վերաբերում», - նշեց նա։ «Եվ հաջորդ տարի, որպես կենսաբազմազանության COP17-ը հյուրընկալող երկիր, Հայաստանը կրկին կբարձրացնի ջահը՝ գլխավորելով մեր մոլորակի ամբողջականության և գեղեցկության պահպանմանն ուղղված ջանքերը»։
Պատվավոր հյուրերի թվում էր ՀՀ փոխվարչապետ պարոն Մհեր Գրիգորյանը, ով խորը գնահատանք հայտնեց ՀՀ կառավարության և Միավորված Ազգերի Կազմակերպության միջև ամուր գործընկերությանը։ «Մենք բարձր ենք գնահատում ծրագրային համագործակցությունը ՄԱԿ–ի հայաստանյան գրասենյակի հետ, - նշեց նա, - որը մեծ նպաստ է բերել Հայաստանի ժողովրդավարական ինստիտուտների կայացմանը, մարդու իրավունքների ապահովմանը, Կայուն զարգացման նպատակների իրականացմանը, փախստականների ու այլ խոցելի խմբերի պաշտպանությանը»։ Պաշտոնական հատվածն ավարտվեց տոնական տորթի կտրման խորհրդանշական արարողությամբ, որին հաջորդեց հյուրասիրությունը ջերմ մթնոլորտում։ Միաժամանակ հյուրերը UN80 թվային շրջանակով լուսանկարվեցին և տպված լուսանկարները՝ որպես հուշանվերներ, իրենց հետ տուն տարան։ ՄԱԿ-ի 80-ամյակի տոնակատարությունը Հայաստանում ոչ միայն անցյալի նվաճումների արտացոլում էր, այլև բոլորի համար ավելի խաղաղ, ներառական և կայուն ապագային միտված միասին աշխատելու խոստում։
Պատվավոր հյուրերի թվում էր ՀՀ փոխվարչապետ պարոն Մհեր Գրիգորյանը, ով խորը գնահատանք հայտնեց ՀՀ կառավարության և Միավորված Ազգերի Կազմակերպության միջև ամուր գործընկերությանը։ «Մենք բարձր ենք գնահատում ծրագրային համագործակցությունը ՄԱԿ–ի հայաստանյան գրասենյակի հետ, - նշեց նա, - որը մեծ նպաստ է բերել Հայաստանի ժողովրդավարական ինստիտուտների կայացմանը, մարդու իրավունքների ապահովմանը, Կայուն զարգացման նպատակների իրականացմանը, փախստականների ու այլ խոցելի խմբերի պաշտպանությանը»։ Պաշտոնական հատվածն ավարտվեց տոնական տորթի կտրման խորհրդանշական արարողությամբ, որին հաջորդեց հյուրասիրությունը ջերմ մթնոլորտում։ Միաժամանակ հյուրերը UN80 թվային շրջանակով լուսանկարվեցին և տպված լուսանկարները՝ որպես հուշանվերներ, իրենց հետ տուն տարան։ ՄԱԿ-ի 80-ամյակի տոնակատարությունը Հայաստանում ոչ միայն անցյալի նվաճումների արտացոլում էր, այլև բոլորի համար ավելի խաղաղ, ներառական և կայուն ապագային միտված միասին աշխատելու խոստում։
1 of 5
Պատմություն
16 հոկտեմբերի 2025
Բելգիայի թագուհի Նորին Մեծություն Մաթիլդայի այցը Հայաստանում ՄԱԿ-ի կողմից աջակցվող ծրագրեր
ՄԱԿ-ի գործակալությունների հետ թեմատիկ հանդիպումից հետո Նորին Մեծությունն այցելեց ՄԱԿ-ի կողմից աջակցվող ծրագրեր՝ ծանոթանալու Հայաստանի՝ Կայուն զարգացման նպատակներին հասնելու հանձնառության օրինակներին։ Նորին Մեծությունն այցելեց «Ավան» հոգեկան առողջության կենտրոն, որտեղ Նրան ջերմորեն դիմավորեցին առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանը և Հայաստանում ԱՀԿ ներկայացուցիչ դոկտոր Սիդարթա Դատտան։ Այցելության ընթացքում ընդգծվեցին Հայաստանի հոգեկան առողջության ոլորտում բարեփոխումները, որոնք իրականցվում են Առողջապահության նախարարության առաջնորդությամբ՝ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության և գործընկերների աջակցությամբ։ Նորին Մեծությունն այցելեց նաև «Սևան» ազգային պարկի «Նորաշեն» արգելավայր՝ ծանոթանալու Հայաստանի կենսաբազմազանության պահպանության և կայուն զարգացման ոլորտում իրականացված աշխատանքների արդյունքներին: Թագուհուն դիմավորեցին ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարի տեղակալ Արամ Մեյմարյանը, Հայաստանում ՄԱԶԾ մշտական ներկայացուցիչ Նաթիա Նացվլիշվիլին, «Սևան» ազգային պարկի, ինչպես նաև մարզային և համայնքային ղեկավարությունը: Այցի ընթացքում Թագուհուն ներկայացվեց «Սևան» ազգային պարկի նոր կառավարման պլանը, որը մշակվել է ՄԱԶԾ-ի աջակցությամբ, ինչը վերջին 14 տարիների ընթացքում առաջին մեծ թարմացումն է: Շարունակելով այցելությունները՝ Բելգիայի թագուհի, Նորին Մեծություն Մաթիլդան ժամանեց Ծաղկունք համայնքի՝ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի աջակցությամբ գործող այլընտրանքային նախակրթարան։ Այն հիմնվել է ԿԳՄՍ նախարարության և Սևան համայնքի հետ համագործակցությամբ՝ Եվրոպական Միության ֆինանսական աջակցությամբ։ Այստեղ Նորին Մեծությունը ծանոթացավ վաղ մանկական ուսումնառության առանձնահատկություններին: Բելգիայի թագուհի Մաթիլդայի հաջորդ այցը ՄԱԿ-ի փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի (ՓԳՀ) գործընկեր «Առաքելություն Հայաստան» սոցիալական ծառայությունների կենտրոնում էր։ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության և ՄԱԿ ՓԳՀ գրասենյակի կողմից աջակցվող «Առաքելություն Հայաստան» կենտրոնը բազմաթիվ վայրերից է, որտեղ փախստականներն ու խոցելի իրավիճակում գտնվող մարդիկ միասին ուժ են գտնում՝ բաց դռների և օգնող ձեռքերի շնորհիվ։ Բելգիայի թագուհի Նորին Մեծություն Մաթիլդայի այցելությունը Հայաստան հատկապես ընդգծեց, որ Նորին Մեծության ուղղորդմամբ Բելգիան կանգնած է Հայաստանի կողքին Հայաստանի՝ Կայուն զարգացման նպատակներին հասնելու հանձնառության այս կարևոր ճանապարհին։
1 of 5
Պատմություն
01 հոկտեմբերի 2025
Երիտասարդական կլոր սեղան ՄԱԿ-ի գրասենյակում
Երիտասարդները քննարկման թեմաները քվեարկությամբ ընտրեցին և առաջարկեցին Երիտասարդության համար գործողությունների համաշխարհային ծրագրի առաջնահերթությունների ցանկից։Քննարկումը վարում էին երիտասարդները, իսկ նրանց լսելու, արձագանքելու և նրանց հարցերին պատասխանելու էին եկել ՄԱԿ-ի մշտական համակարգող Ֆրանսուազ Ժակոբը, ինչպես նաև ՄԱԿ-ի տարբեր գործակալությունների ղեկավարները։ Նախաձեռնությունն իրականացվեց Հայաստանի երիտասարդական կազմակերպությունների միության աջակցությամբ #YouthLead համաշխարհային փառատոնի շրջանակում, որը նվիրված էր Երիտասարդության համար գործողությունների համաշխարհային ծրագրի 30-ամյակին։
1 of 5
Պատմություն
21 օգոստոսի 2025
Հայաստանը դաբաղի վերահսկողության ուղղությամբ առաջընթաց է գրանցում՝ Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպության և դաբաղի հիվանդության դեմ պայքարի Եվրոպական հանձնաժողովի աջակցությամբ
Դաբաղը շարունակում է մնալ աշխարհի ամենալուրջ անդրսահմանային կենդանիների հիվանդություններից մեկը։ Այն խիստ վարակիչ վիրուսային հիվանդություն է, որն արագ տարածվում է երկսմբակավոր կենդանիների շրջանում, ինչպիսիք են խոշոր եղջերավոր կենդանիները նները, ոչխարները, այծերն ու խոզերը։ Դաբաղը կարող է տարածվել ինչպես կենդանիները, այնպես էլ վարակված կերի և կենդանաբանական արտադրանքի, աերոզոլների, ինչպես նաև սարքավորումների, տրանսպորտային միջոցների ու հագուստի միջոցով։ Հիվանդությունը լուրջ տնտեսական վնասներ է պատճառում գյուղատնտեսությանը և ազդում է երկրի պարենային անվտանգության վրա։ Սպառնալիքից զերծ մնալու համար Հայաստանը սերտորեն համագործակցում է Միավորված ազգերի կազմակերպության Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպության (FAO), դաբաղի հիվանդության դեմ պայքարի Եվրոպական հանձնաժողովի (EuFMD), Կենդանիների առողջության համաշխարհային կազմակերպության (WOAH) հետ՝ «Աստիճանական վերահսկողության ուղու» (PCP-FMD) շրջանակներում: Տարածաշրջանային այս համագործակցությունը նպաստել է վաղ նախազգուշացման համակարգերի ամրապնդմանը, պատվաստման համահունչ ռազմավարությունների խթանմանը և ազգային պատրաստվածության բարձրացմանը՝ հիվանդության հնարավոր բռնկումներին արձագանքելու համար։2025 թվականի օգոստոսի 18-ից 20-ը Երևանում տեղի ունեցավ դաբաղի ազգային աստիճանական վերահսկողության ուղու աշխատաժողովը, որը համախմբեց պետական պաշտոնյաների, անասնաբուժական փորձագետների, գյուղատնտեսական կազմակերպությունների և միջազգային գործընկերների՝ Հայաստանում դաբաղի վերահսկողության ազգային պայքարի ռազմավարության առաջմղման նպատակով։ Աշխատաժողովը, որը կազմակերպվել էր Եվրոպական միության դաբաղի հիվանդության դեմ պայքարի Եվրոպական հանձնաժողովի «Գործեք արագ՝ եղեք պատրաստված» ռազմավարության շրջանակներում՝ ՊԳԿ-ի աջակցությամբ, Հայաստանի համար կարևոր իրադարձություն դարձավ՝ որպես Եվրոպական միության դաբաղի հիվանդության դեմ պայքարի Եվրոպական հանձնաժողովի նոր անդամ։ Երեք օրերի ընթացքում մասնակիցները ծանոթացան գործնական գործիքներին և մեթոդաբանություններին, որոնք հնարավորություն են տալիս գնահատելու դաբաղի վերահսկողությանմիջոցառումների տնտեսական ծախսերն ու օգուտները Հայաստանում։ Քննարկումները կենտրոնացած էին հետազոտական հարցերի հստակեցման, արդեն իսկ առկա տվյալների վերանայման և պատվաստման երկարաժամկետ ռազմավարությունների գնահատման նախագծման վրա։ Աշխատաժողովի նպատակը Հայաստանի համար ապացույցների վրա հիմնված հստակ շրջանակ ապահովելն էր, որը կուղղորդի որոշումների կայացումը և կապահովի, որ արդյունքները հիմք հանդիսանան հիվանդության կանխարգելման և վերահսկման ազգային քաղաքականությունների մշակման համար։Աշխատաժողովից հետո Հայաստանի հանրապետության Էկոնոմիկայի նախարարության և Գլխավոր անասնաբույժի հետ կայացած բարձր մակարդակի հանդիպումները ևս մեկ անգամ ընդգծեցին Հայաստանի հանձնառությունը՝ դաբաղի կանխարգելումն ու վերահսկողությունը կառուցել գիտության և տարածաշրջանային ամուր համագործակցության վրա։
1 of 5
Պատմություն
26 հունիսի 2025
Գիտելիքի ձեռքբերում՝ ներգրավվածության միջոցով. Հայկական պատվիրակությունը մասնակցել է գյուղական երիտասարդական երկրորդ տարածաշրջանային ֆորումին
Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի երկրներում գյուղաբնակ բնակչության ծերացումը և գյուղատնտեսության ոլորտում երիտասարդների ներգրավվածության նվազումը շարունակում են մարտահրավերներ մնալ: Այս համատեքստում, ՄԱԿ-ի Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպության (ՊԳԿ) նախաձեռնությամբ հունիսի 11-13-ը Բուդապեշտում տեղի ունեցած գյուղական երիտասարդության երկրորդ տարածաշրջանային ֆորումը ծառայեց որպես երկխոսության և փորձի փոխանակման կարևոր հարթակ՝ համախմբելով 22 երկրների երիտասարդների, քաղաքականություն մշակողների և զարգացման գործընկերների:Եռօրյա միջոցառման ընթացքում մասնակիցները քննարկումներ ունեցան մի շարք առանցքային թեմաների շուրջ, ինչպիսիք են գյուղատնտեսության սերնդափոխության խթանումը, երիտասարդությանը նպաստող գյուղատնտեսական քաղաքականությունները, ինչպես նաև երիտասարդների մասնակցության ընդլայնումը կայուն և կանաչ գյուղատնտեսական պրակտիկաներին։ Շատերի համար դա պարզապես քաղաքականության քննարկում չէր, այլ լսելի լինելու իրական հնարավորություն:Հայաստանը ֆորումի ընթացքում ներկայացնում էին Հայաստանի Հանրապետության Էկոնոմիկայի նախարարության ներկայացուցիչ Լիլիթ Հակոբյանը և օրգանական գյուղատնտեսությամբ զբաղվող ֆերմեր Էմմա Խաչատրյանը։Երբ Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի տարբեր երկրների ներկայացուցիչները կիսվում էին իրենց ազգային փորձով, Լիլիթ Հակոբյանի ուշադրությունը գրավեց Հունգարիայի փորձը՝ ուղղված գյուղատնտեսության նկատմամբ երեխաների հետաքրքրվածության խթանմանը։ Նա հատկապես տպավորված էր դպրոցական ծրագրով, որի շրջանակներում երեխաներին տրամադրում են սերմեր և ծնողների աջակցությամբ խրախուսվում է աճեցնել իրենց սեփական բույսերը՝ այդ կերպ վաղ տարիքից ձևավորելով գյուղատնտեսության և պարենային համակարգերի վերաբերյալ պատկերացում։ Լիլիթ Հակոբյանը նշեց, որ նմանատիպ նախաձեռնությունների ներդրումը Հայաստանի կրթական համակարգում կարող է նպաստել երիտասարդների շրջանում գյուղատնտեսության վերաբերյալ գերիշխող ընկալումների փոփոխությանը՝ այն դիտարկելով ոչ թե որպես ֆիզիկական աշխատանք պահանջող և նվազ կրթական հենք ունեցող մասնագիտություն, այլ որպես նորարար, արժանապատիվ և հեռանկարային գործունեության ոլորտ երիտասարդների համար:«Բարի Ֆարմ» ընկերության հիմնադիր, օրգանական գյուղատնտեսությամբ զբաղվող երիտասարդ ֆերմեր Էմմա Խաչատրյանը ներկայացրեց իր փորձն ու անցած ճանապարհը դեպի կայուն գյուղատնտեսություն: Իր ելույթի ընթացքում նա ընդգծեց այդ ճանապարհին հանդիպած հիմնական մարտահրավերներն ու նվաճումները, այդ թվում՝ սահմանափակ ռեսուրսները: Նրա խոսքով՝ ֆորումի ընթացքում նրան ամենաշատը դուր եկավ այն հանգամանքը, թե որքան նման էին երիտասարդ գյուղատնտեսների դժվարությունները տարբեր երկրներում, անկախ նրանց մշակութային կամ սոցիալ-տնտեսական միջավայրերից։ «Մենք բոլորս կանգնած ենք նույն դժվարությունների առջև՝ հողի, ֆինանսների և շուկաների հասանելիություն, ինչպես նաև որոշումների կայացման գործընթացում երիտասարդների ներգրավվածության պակաս», - նշեց Էմման։ Նրան ոգևորեց այն թե ինչպես է ՊԳԿ-ն հավատարիմ մնում առաջադեմ, երիտասարդամետ նախաձեռնություններ իրականացնելուն, որոնք ուղղված են նորարարության և կայունության խթանմանը՝ ճիշտ այնպիսի մոտեցումներ, որոնք հատկապես գրավիչ են երիտասարդների համար։«Ես կցանկանայի, որ Հայաստանում ավելանան պետական աջակցության ծրագրերը, որոնք ուղղված են երիտասարդների հզորացմանը գյուղատնտեսության ոլորտում: Մենք պետք է գյուղատնտեսությունն երիտասարդներին ներկայացնենք ոչ թե որպես հնացած, այլ որպես ժամանակակից, եկամտաբեր և ազդեցիկ ոլորտ», – հավելեց նա։Միջոցառումը նաև նշանավորեց ՊԳԿ-ի հիմնադրման 80-ամյակը՝ ընդգծելով երիտասարդների կարևոր դերը գյուղատնտեսության լավ ապագայի ձևավորման գործում։ Այս տեսակի նախաձեռնությունների միջոցով ՊԳԿ-ն առաջնահերթություն է տալիս երիտասարդներին, որպես կայուն պարենային համակարգերի և դիմացկուն գյուղական տնտեսությունների կառուցման հիմնական դերակատարների:Հայաստանի պատվիրակների՝ Էմմայի և Լիլիթի համար ֆորումը հզոր հիշեցում էր այն մասին, որ երիտասարդների ներգրավվածությունը գյուղատնտեսության ոլորտում գերազանցում է քաղաքական քննարկումների շրջանակը: Այն հանդիսանում է գյուղական համայնքների կենսունակության ապահովման, գյուղատնտեսական ժառանգության արժևորման և ոլորտի ապագային երիտասարդների լիարժեք մասնակցության կարևորագույն բաղադրիչ:Lրատվական հոդվածն ամբողջությամբ՝Երիտասարդության ներուժը` գյուղական տարածքների վերածննդի համար Միջոցառման էջ՝
Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի գյուղական երիտասարդության երկրորդ տարածաշրջանային ֆորումԼուսանկարներ՝
https://www.flickr.com/photos/128106072@N05/albums/72177720326776630/
Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի գյուղական երիտասարդության երկրորդ տարածաշրջանային ֆորումԼուսանկարներ՝
https://www.flickr.com/photos/128106072@N05/albums/72177720326776630/
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
04 դեկտեմբերի 2025
Եվրոպայի և Ասիայի երկրները համախմբվել են Երևանում՝ Կենսաբազմազանության մասին կոնվենցիայի կողմերի 17–րդ համաժողովին (COP17) ընդառաջ կենսաբազմազանության ինտեգրման գործընթացն արագացնելու նպատակով
Միջոցառումը մի հարկի տակ միավորել էր կառավարության ներկայացուցիչների, հետազոտողների, տեխնիկական մասնագետների, հասարակական կազմակերպությունների, ֆերմերների, կանանց տարբերի խմբերի ու երիտասարդների։ Երկխոսության գլխավոր նպատակն էր բարելավել քաղաքականությունների հետևողական կիրառումը, ամրապնդել ինստիտուցիոնալ կարողություններն ու տարածաշրջանային համագործակցությունը՝ կենսաբազմազանությունն ագրոպարենային համակարգերում ավելի արդյունավետ ինտեգրելու համար։ Կենսաբազմազանություն. ահագնացող հիմնախնդիր և առաջնահերթությունԵրկխոսության անհրաժեշտությունն ի հայտ է գալիս վճռորոշ պահի։ Բազմաթիվ գլոբալ ճգնաժամեր շարունակաբար արագացնում են կենսաբազմազանության կորուստը՝ սպառնալով պարենային անվտանգությանը և էկոհամակարգերի կայունությանը։ Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանի երկրները ներկայումս վերանայում են Կենսաբազմազանության ազգային ռազմավարություններն ու գործողությունների ծրագրերը՝ համապատասխանեցնելով դրանք Կունմին–Մոնրեալի կենսաբազմազանության գլոբալ շրջանակի և գլոբալ նպատակների իրականացմանը, ինչը կարևոր քայլ է մինչև 2030 թ. կենսաբազմազանության համընդհանուր թիրախներին հասնելու ուղղությամբ։«Կենսաբազմազանությունն ագրոպարենային համակարգերի սիրտն է. այն խորապես ազդում է մեր շրջակա միջավայրի և բարեկեցության վրա։ Եվրոպայում և Կենտրոնական Ասիայում մենք ունենք օրինակ ծառայելու բացառիկ հնարավորություն՝ կենսաբազմազանությունը ներառել քաղաքականությունների բոլոր մակարդակներում ու գործելակերպում՝ դրանով իսկ ամրապնդելով դիմակայունությունն ու ապահովելով ապագա սերունդների պարենային անվտանգությունը։ Քանի որ շուտով Հայաստանում անցկացվելու է COP17–ը, մեր տարածաշրջանը հնարավորություն ունի ձևավորելու ապագայի տեսլական ունեցող օրակարգ, որտեղ բնությունը, մարդիկ և պարենային համակարգերը կլինեն համաշխարհային գործողությունների կարևորագույն մասը», - նշեց Տանիա Սանտիվանեզը, ՊԳԿ–ի Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանային գրասենյակի Գյուղատնտեսության մասնագետ և կենսաբազմազանության տարածաշրջանային կոորդինատոր։Տարածաշրջանի 19 երկիր ներկայացրել են իրենց վերանայած Կենսաբազմազանության ազգային ռազմավարություններն ու գործողությունների ծրագրերը, ինչը վկայում է ագրոկենսաբազմազանությունն ազգային քաղաքականություններում ներառելու աճի մասին։ Սակայն բազմաթիվ են նաև մարտահրավերները։ Ոչ միասնական կառավարումը, անբավարար ֆինանսավորումը, ինչպես նաև բնապահպանական և զարգացման կարիքների ու ինստիտուցիոնալ լիազորությունների միջև առկա անջրպետը շարունակում են խոչընդոտել առաջընթացը։Քննարկումների ընթացքում ընդգծվեց, որ ագրոպարենային համակարգերը՝ լինելով, մի կողմից, կենսաբազմազանության կորստին նպաստող, իսկ մյուս կողմից՝ վերականգնման և կայուն օգտագործման հզոր գործիք, պետք է լինեն ազգային ռազմավարությունների առանցքային կետերից։ Կլիմայական, բնապահպանական և տնտեսական ճնշումների պայմաններում կենսաբազմազանության շարունակական նվազման միտումին անդրադարձ կատարելով՝ մասնակիցները շեշտեցին, որ գյուղատնտեսության, անասնապահության, անտառտնտեսության և ձկնորսության ոլորտներում ագրոպարենային համակարգերի փոխակերպումը պարտադիր նախապայման է Կենսաբազմազանության համաշխարհային շրջանակը կյանքի կոչելու համար՝ հաշվի առնելով, որ վերջինիս համաշխարհային թիրախների կեսից ավելին կախված են այս ոլորտներից։Երկրները ընդգծեցին կենսաբազմազանության, սնուցման, կլիմայի, հողային և ջրային ռեսուրսների կառավարման ոլորտներում քաղաքականությունների ավելի սերտ փոխկապակցվածության և միասնականության ապահովման անհրաժեշտությունը և նշեցին Կենսաբազմազանության ազգային ռազմավարությունների և գործողությունների ծրագրերի վերանայման գործընթացում առաջընթացի մասին։ Այնուամենայնիվ, դրանց հետագա համապատասխանեցումը պարենային անվտանգության, բնապահպանական և զարգացման առաջնահերթություններին շարունակում է մնալ օրվա հրամայական։Քննարկման ընթացքում կրկին շեշտվեց, որ կենսաբազմազանությունը ագրոպարենային համակարգերում ինտեգրելու համար պահանջվում է քաղաքական հանձնառություն, միջգերատեսչական համագործակցություն և ամրապնդված ինստիտուցիոնալ կարողություններ, այդ թվում նաև՝ տարբեր շահառուների ներգրավվածության ապահովում։Առաջնահերթ կարևորություն տրվեց ֆինանսավորման հետ կապված գործողություններին, և կենսաբազմազանության ֆինանսավորման բացը լրացնելու և Կենսաբազմազանության համաշխարհային շրջանակի իրենց պարտավորությունները մինչև 2030 թ․ կատարելու հարցում երկրներին աջակցելու համար կոչ արվեց քայլեր ձեռնարկելու առավել համակարգված նախաձեռնությունների ձևավորման, հանրային բյուջեների օպտիմալացման և նոր ֆինանսական գործիքների մշակման ուղղությամբ։Դեպի Հայաստանում անցկացվելիք COP17Քանի որ Հայաստանը պատրաստվում է հյուրընկալել COP17–ը, սույն քննարկումը վերահաստատեց տարածաշրջանի համընդհանուր նպատակների ձևավորմանը նպաստելու պատրաստակամությունը։ Այդպիսով, սույն քննարկումը ծառայում է որպես կարևոր նախապատրաստական հարթակ, որը ազգային դերակատարներին զինում է գործիքակազմով ու գիտելիքներով և ապահովում է համագործակցություն՝ բանակցություններին արդյունավետ ներգրավման համար։ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարության Բնության հատուկ պահպանվող տարածքների և կենսաբազմազանության քաղաքականության վարչության պետ Ոսկեհատ Գրիգորյանն ընդգծեց պահի կարևորությունը տարածաշրջանի համար՝ նշելով․ «Ես վստահ եմ, որ այս երկխոսությունը, նախկինում հրավիրված երկու քննարկումների հետ միասին, մեզ հնարավորություն կտա ձևակերպել ավելի հստակ և հավակնոտ դիրքորոշում՝ թե՛ տարածաշրջանային համագործակցությունը ամրապնդելու, թե՛ առաջիկա COP17-ին ընդառաջ մեր ներդրումները ձևավորելու հարցում»։
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
25 նոյեմբերի 2025
ՄԻԱՑԵՔ ՄԵԶ. վերջ դնենք կանանց և աղջիկների նկատմամբ թվային բռնությանը
Նման աշխարհ կառուցելը հնարավոր է, բայց միայն այն դեպքում, եթե որոշենք միասին անել դա։Ամեն տարի, նոյեմբերի 25-ից մինչև դեկտեմբերի 10-ը, միլիոնավոր մարդիկ միանում են «Ընդդեմ գենդերային բռնության ակտիվության 16-օրյակին», որի նպատակն է հիշեցնել, որ կանանց նկատմամբ բռնությունն աշխարհում շարունակում է մնալ մարդու իրավունքների ամենատարածված խախտումը։ Գենդերային հիմքով բռնությանը վերջ տալը ոչ միայն բարոյական պարտավորություն է, այլև պարտադիր է կյանքի բոլոր հատույթներում կանանց մասնակցության, առաջնորդության և հավասարության համար։Հայաստանը նշանակալի քայլեր է արել այդ ուղղությամբ, բայց կանանց նկատմամբ բռնությունը դեռ առկա է։Օրենքները բարելավվել են, իսկ աջակցության ծառայություններն՝ ընդլայնվել։ Այնուամենայնիվ, Հայաստանում 15-59 տարեկան կանանց ավելի քան 17%-ը հայտնել է, որ ենթարկվել է ընտանեկան բռնության։ Սակայն թվերը մեզ ամբողջական պատկերը ցույց չեն տալիս։ Վախը, ամոթը, խարանը և համակարգերի նկատմամբ անվստահությունը դեռևս խոչընդոտում են, որ բռնության ենթարկվածներն օգնություն փնտրեն։Տեխնոլոգիական արագ փոփոխությունները նոր և վտանգավոր իրադրություն են ստեղծել՝ գենդերային հիմքով բռնությանն ավելացնելով թվային բռնությունը։Տեխնոլոգիաների զարգացմանը զուգահեռ, բռնությունը տարածվում է ինչպես անցանց, այնպես էլ առցանց տարածքներում։ Թվային գործիքներն օգտագործվում են ոտնձգությունների, մանիպուլյացիայի, ահաբեկման և վնաս պատճառելու համար։ Գլոբալ առումով, ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի վերջին զեկույցի (2020թ.)՝ կանանց 73%-ը բախվել է առցանց բռնության։ Խոցելի խմբերի կանանց և աղջիկների, ինչպես, օրինակ, հաշմանդամություն ունեցող կանանց, փախստական կանանց համար ռիսկերն է՛լ ավելի մեծ են։Ահա թե ինչու է ՄԱԿ-ի Գլխավոր քարտուղարի «UNiTE 2025» արշավը կենտրոնանում բռնության այս արագ զարգացող ձևի՝ կանանց և աղջիկների նկատմամբ թվային բռնության վրա։Թվային բռնության բազմաթիվ ձևեր կան. օրինակ՝ առցանց սեռական ոտնձգությունը, կանանց լուսանկարների օգտագործումը սեռական բնույթի բովանդակության մեջ, արհեստական բանականության միջոցով կեղծ տեսանյութերի ստեղծումը և այլն։ Թվային բռնությունը թեև կարող է լինել վիրտուալ տարածքներում, բայց դրա ազդեցությունը, ցավալիորեն, ավելի քան իրական է, քանի որ հոգեբանական տրավմաներ է առաջացնում, պատճառում է ֆինանսական վնասներ և հաճախ վերածվում է անցանց բռնության։Թվային բռնությունը չի մնում առցանց, այն սնուցում է անցանց բռնությունը, և հակառակը։Ըստ Եվրոպայի Խորհրդի 2024 թվականի ուսումնասիրության՝ հարցմանը մասնակցած անցանց բռնության ենթարկվածների 98%-ը, ի հավելումն բռնության այլ ձևերի, հայտնել է նաև թվային բռնության ենթարկվելու մասին։ Սա նշանակում է, որ բռնարարները չեն ընտրում առցանց կամ անցանց գործիքներից մեկը, այլ օգտագործում են երկուսն էլ։Թվային բռնությունը կանանց լռեցնելու ևս մեկ գործիք է։Հաճախ թիրախավորվում են հանրային կյանքում ներգրավված կանայք, այդ թվում քաղաքական գործիչներ, լրագրողներ, ակտիվիստներ, համայնքային առաջնորդներ։ Սպառնալիքներն ու ոտնձգությունները նրանց դուրս են մղում հանրային տարածքներից՝ խոչընդոտելով հանրային կյանքում նրանց լիարժեք գործունեությանը։Մեր կոչըՄենք, ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամը և ՄԱԿ-ի Կանանց հարցերով կազմակերպությունը, որպես Հայաստանում ՄԱԿ-ի գործակալություններ, կոչ ենք անում պետական կառույցներին, քաղաքացիական հասարակությանը, մասնավոր հատվածին և համայնքներին միանալ մեզ՝ կառուցելու անվտանգ թվային և ֆիզիկական միջավայր բոլոր կանանց և աղջիկների համար։Անհրաժեշտ է.Վերջ դնել անպատժելիությանը՝ ուժեղացնելով օրենսդրությունը և զարգացնելով իրավապահ մարմինների կարողությունները՝ վերացնելու գենդերային հիմքով թվային բռնությունը։Քայլեր ձեռնարկել, որ բռնության ենթարկվածները ստանան մասնագիտացված աջակցություն և ունենան արդարադատության հասանելիություն։Պաշտպանել կանանց և աղջիկների իրավունքները, անձնական կյանքի գաղտնիությունը և անվտանգությունը, հատկապես նրանց, որոնք ներգրավված են հանրային կյանքում կամ առավել խոցելի են։Բարձրացնել թվային դիմակայունությունն ու գրագիտությունը՝ կանանց և աղջիկներին զինելով առցանց տարածքներում անվտանգ և վստահորեն կողմնորոշվելու գործիքներով։Թվային տարածքները կարող են և պետք է լինեն շփման, առաջնորդության և հզորացման միջավայրեր, բայց միայն այն դեպքում, եթե մենք դրանք անվտանգ դարձնենք։Միացեք մեզ, լսելի դարձրեք մեր ձայնը՝ հիմա։ Այս 16 օրվա ընթացքում և դրանից հետո եկեք հանձնառություն ստանձնենք ստեղծելու մի ապագա, որտեղ անվտանգությունը ոչ թե արտոնություն է, այլ երաշխիք։Լուսինե Սարգսյան, ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի հայաստանյան գրասենյակի ղեկավար
Կաորի Իշիկավա, Վրաստանում ՄԱԿ-ի Կանանց հարցերով կազմակերպության ներկայացուցիչ և Հարավային Կովկասի հետ կապերի գծով պատասխանատու
Կաորի Իշիկավա, Վրաստանում ՄԱԿ-ի Կանանց հարցերով կազմակերպության ներկայացուցիչ և Հարավային Կովկասի հետ կապերի գծով պատասխանատու
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
21 նոյեմբերի 2025
ՄԱԱԶԿ-ի աջակցությամբ ուժեղանում են ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի ուժի մոմենտի և ճնշման տրամաչափարկման լաբորատորիայի կարողությունները
Դասընթացի ընթացքում անդրադարձ կատարվեց միջազգային ճանաչում ունեցող հավատարմագրման մարմնի կողմից վերջերս անցկացված գնահատման արդյունքներին, որի ընթացքում ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի էլեկտրական, ուժի մոմենտի և ճնշման տրամաչափարկման լաբորատորիաները գնահատվել են։ Հիմնվելով գնահատման արդյունքների ու առաջարկությունների վրա՝ ՄԱԱԶԿ-ի միջազգային փորձագետի աջակցությամբ ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի մասնագետների հետ իրականացվեց շեղումների վերլուծություն և շտկողական գործողությունների մշակում՝ ապահովելով լիարժեք համապատասխանություն ISO/IEC 17025:2017 ստանդարտի պահանջներին։ Դասընթացի ժամանակ մասնագետներն օգտագործեցին ճնշման չափման սարքավորումները։Քննարկվեցին նաև ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի և Չեխիայի չափագիտության ինստիտուտի (CMI) միջև իրականացված երկկողմ համեմատության (BILC) արդյունքները, ինչպես նաև ճնշման ոլորտում տրամաչափարկման և չափման կարողությունների վավերացման հարցերը։ Այցի ընթացքում ճնշման և ուժի մոմենտի լաբորատորիաների պահպանման ծախսերը քննարկվեցին ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի որակի կառավարչի հետ, և վերջնական տարբերակը ներկայացվեց ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի տնօրինությանը 2025 թ.-ի նոյեմբերի 12-ին անցկացված հանդիպման ժամանակ։Այս դասընթացը ևս մեկ կարևոր քայլ է Հայաստանի որակի ենթակառուցվածքի զարգացման և չափագիտության համակարգը միջազգային չափանիշներին համապատասխանեցնելու ճանապարհին՝ նպաստելով ԵՄ-ի և Հայաստանի միջև Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրով (ՀԳԸՀ/CEPA) ստանձնած հանձնառությունների իրականացմանը։«Աջակցություն որակի ենթակառուցվածքին Հայաստանում» ծրագիրն իրականացնում է ՄԱԱԶԿ-ը՝ Եվրոպական միության ֆինանսավորմամբ։ Ծրագրի հիմնական նպատակն է զարգացնել ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի կարողությունները՝ շահառուներին միջազգայնորեն ընդունելի չափագիտական ծառայություններ մատուցելու համար։ Հայաստանի չափագիտության համակարգի իրավական, կառուցվածքային և տեխնիկական կարգավորումների բարելավման միջոցով ծրագիրը նպաստում է համակարգի արդիականացմանը՝ խթանելով տնտեսության դիվերսիֆիկացիան և առևտրի մրցունակության բարձրացումը, ինչը համահունչ է ԵՄ-ի հետ ստորագրված «Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրով» (CEPA) Հայաստանի ստանձնած հանձնառություններին։Լրացուցիչ տեղեկությունների համար խնդրում ենք դիմել`
Ծրագրի ղեկավար Ցոնգ Վուին` C.WU@unido.org
Ծրագրի համակարգող Հայաստանում Մանե Թափալցյանին` m.tapaltsyan@unido.org
Ծրագրի ղեկավար Ցոնգ Վուին` C.WU@unido.org
Ծրագրի համակարգող Հայաստանում Մանե Թափալցյանին` m.tapaltsyan@unido.org
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
21 նոյեմբերի 2025
ՄԱԱԶԿ-ն անցկացրեց ոչ ավտոմատ կշռող սարքերի համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերի դասընթաց
Դասընթացի ընթացքում Ստանդարտների և չափագիտության ազգային մարմնի (ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ) տեխնիկական փորձագետները խորացրին գիտելիքներն ոչ ավտոմատ կշռման սարքերի (NAWI) կանոնակարգի պահանջների վերաբերյալ՝ անդրադարձ կատարելով տեխնիկական, չափագիտական պահանջներին և համապատասխանության գնահատման մոդուլներին։ Դիտարկվեցին ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի՝ ոչ ավտոմատ կշռման սարքերի փորձարկումների արդյունքները՝ համաձայն EN 45501:2015 համապատասխանեցված ստանդարտի և միջազգային OIML R-76 առաջարկությունների։Չեխիայի չափագիտության ինստիտուտի փորձագետների աջակցությամբ անցկացված դասընթացը ներառում էր տեսական և գործնական բաղադրիչներ՝ մասնակիցներին հնարավորություն ընձեռնելով ուսումնասիրել հիմնական պահանջները, համապատասխանության գնահատման գործիքակազմը և չափիչ սարքերում ծրագրային ապահովման ներդրումը։ Դասընթացի ավարտին մասնակիցները կատարեցին վարժություններ և քննարկեցին հաջորդ քայլերը, այդ թվում՝ առաջիկա ուսումնական այցը Չեխիա։ Այս նախաձեռնությունը ևս մեկ կարևոր քայլ է ոչ ավտոմատ կշռման սարքերի (NAWI) վերաբերյալ Եվրոպական միության 2014/31/EU կանոնակարգի իրականացման գործում՝ նպաստելով Հայաստանի օրսենդրական չափագիտության համակարգի համապատասխանեցմանը եվրոպական կանոնակարգերին և միջազգային լավագույն փորձին։ «Աջակցություն որակի ենթակառուցվածքին Հայաստանում» ծրագիրն իրականացնում է ՄԱԱԶԿ-ը՝ Եվրոպական միության ֆինանսավորմամբ։ Ծրագրի հիմնական նպատակն է զարգացնել ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի կարողությունները՝ շահառուներին միջազգայնորեն ընդունելի չափագիտական ծառայություններ մատուցելու համար։ Հայաստանի չափագիտության համակարգի իրավական, կառուցվածքային և տեխնիկական կարգավորումների բարելավման միջոցով ծրագիրը նպաստում է համակարգի արդիականացմանը՝ խթանելով տնտեսության դիվերսիֆիկացիան և առևտրի մրցունակության բարձրացումը, ինչը համահունչ է ԵՄ-ի հետ ստորագրված «Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրով» (CEPA) Հայաստանի ստանձնած հանձնառություններին։Լրացուցիչ տեղեկությունների համար խնդրում ենք դիմել`
Ծրագրի ղեկավար Ցոնգ Վուին` C.WU@unido.org
Ծրագրի համակարգող Հայաստանում Մանե Թափալցյանին` m.tapaltsyan@unido.org
Ծրագրի ղեկավար Ցոնգ Վուին` C.WU@unido.org
Ծրագրի համակարգող Հայաստանում Մանե Թափալցյանին` m.tapaltsyan@unido.org
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
04 նոյեմբերի 2025
ՄԱԱԶԿ-ը կազմակերպեց ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի փորձագետների ուսումնական այցը Չեխիայի Հանրապետություն
Այցի ընթացքում հայաստանյան փորձագետները ծանոթացան Չեխիայի չափագիտության ինստիտուտի լաբորատորիաների կառավարման, տրամաչափարկման ու հաստատման ընթացակարգերի լավագույն փորձին, ինչպես նաև ԵՄ և միջազգային չափանիշներին համապատասխանող որակի կառավարման համակարգերի ուղղություններին։ Հատուկ ուշադրություն է դարձվել վառելիքաբաշխիչ աշտարակների տեխնիկական կանոնակարգերի վերաբերյալ տեսական և գործնական դասընթացին, որոնց հիմքում էին MID կանոնակարգի B մոդուլն ու OIML R117 պահանջները։ ԱՄՍՏԱՆԴԱՐՏ–ի մասնագետներն այցելեցին Չեխիայի չափագիտության ինստիտուտի՝ նորագույն սարքավորումներով հագեցած երկարության, ուժի մոմենտի և ճնշման լաբորատորիաները՝ պրակտիկայում կիրառելու ստացված գիտելիքները։ պարապունքներ։Չեխ գործընկերների հետ փորձի փոխանակման միջոցով ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի մասնագետները խորացրեցին տեխնիկական գիտելիքները և ծանոթացան հավատարմագրման գործընթացներին։ Անդրադարձ կատարվեց ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի՝ միջազգայնորեն ճանաչված ծառայությունների ընդլայնման հարցերի։ Այս քայլը կարևոր ներդրում է Հայաստանի չափագիտական համակարգի զարգացման և այն եվրոպական չափանիշներին համապատասխանեցնելու գործում՝ բարձրացնելով հայաստանյան արտադրանքի ու ծառայությունների մրցունակությունը։«Աջակցություն որակի ենթակառուցվածքին Հայաստանում» ծրագիրն իրականացնում է ՄԱԱԶԿ-ը՝ Եվրոպական միության ֆինանսավորմամբ։ Ծրագրի հիմնական նպատակն է զարգացնել ԱՐՄՍՏԱՆԴԱՐՏ-ի կարողությունները՝ շահառուներին միջազգայնորեն ընդունելի չափագիտական ծառայություններ մատուցելու համար։ Հայաստանի չափագիտության համակարգի իրավական, կառուցվածքային և տեխնիկական կարգավորումների բարելավման միջոցով ծրագիրը նպաստում է համակարգի արդիականացմանը՝ խթանելով տնտեսության դիվերսիֆիկացիան և առևտրի մրցունակության բարձրացումը, ինչը համահունչ է ԵՄ-ի հետ ստորագրված «Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրով» (CEPA) Հայաստանի ստանձնած հանձնառություններին։Լրացուցիչ տեղեկությունների համար խնդրում ենք դիմել`
Ծրագրի ղեկավար Ցոնգ Վուին` C.WU@unido.org
Ծրագրի համակարգող Հայաստանում Մանե Թափալցյանին` m.tapaltsyan@unido.org
Ծրագրի ղեկավար Ցոնգ Վուին` C.WU@unido.org
Ծրագրի համակարգող Հայաստանում Մանե Թափալցյանին` m.tapaltsyan@unido.org
1 of 5
Վերջին հրատարակությունները
1 / 11
Ռեսուրսներ
05 դեկտեմբերի 2025
Ռեսուրսներ
24 նոյեմբերի 2025
Ռեսուրսներ
04 նոյեմբերի 2025
Ռեսուրսներ
10 սեպտեմբերի 2025
Ռեսուրսներ
11 օգոստոսի 2025
1 / 11