Վերջին հրապարակումները
Մամուլի հաղորդագրություն
25 սեպտեմբերի 2024
ԱՄԿ նոր նախաձեռնությունն՝ ուղղված Հայաստանում տնտեսության ֆորմալացմանը, ի հակազդումն փախստականների հետ կապված ճգնաժամի
Ավելին
Մամուլի հաղորդագրություն
13 սեպտեմբերի 2024
ՀՀ առողջապահության նախարարությունը, ԱՀԿ-ն և միջազգային գործընկերները Հայաստանում ընդլայնում են աջակցությունն ու ջանքերը՝ ուղղված երկրում առաջնային առողջության պահպանման ոլորտի հզորացմանը
Ավելին
Մամուլի հաղորդագրություն
12 սեպտեմբերի 2024
ՄԱԿ ՊԳԿ գլխավոր տնօրենը Հայաստանում այցելել է անտառտնկման, «Կայուն դպրոցական սնունդ»-ի և խաղողագործության ծրագրերի գործընկերներին
Ավելին
Վերջին հրապարակումները
Կայուն զարգացման նպատակները Հայաստանում
Կայուն զարգացման նպատակները համաշխարհային կոչ են՝ վերացնելու աղքատությունը, պաշտպանելու շրջակա միջավայրը և կլիման, ինչպես նաև՝ ապահովելու, որ աշխարհում բոլոր մարդիկ ապրեն խաղաղ և բարեկեցիկ կյանքով։ Ստորև ներկայացված են այն նպատակները, որոնց ուղղությամբ Հայաստանում ՄԱԿ-ի թիմն աշխատում է՝
Գործի՜ր հիմա
09 սեպտեմբերի 2024
Արևմտյան Նեղոսի վիրուս․ հարց ու պատասխան
Ի՞նչ է Արևմտյան Նեղոսի վիրուսը:
Արևմտյան Նեղոսի վիրուսը վիրուսի տեսակ է, որը մարդկանց շրջանում հիմնականում տարածվում է վարակված մոծակների խայթոցների միջոցով:
Վարակված մարդկանց մեծ մասի մոտ հիվանդության ընթացքն առանց ախտանշանների է, և միայն շուրջ 20%-ի արտահայտվում է բարձր ջերմությամբ՝ այլ մեղմ ախտանշաների հետ մեկտեղ:
Վարակված 150 մարդուց 1-ի մոտ կարող է զարգանալ կենտրոնական նյարդային համակարգի ծանր ախտահարում, ինչպիսիք են էնցեֆալիտը (ուղեղի բորբոքում) կամ մենինգիտը (ուղեղի և ողնուղեղի թաղանթների բորբոքում), որոնք կարող են կյանքին վտանգ ներկայացնել:
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
17 հուլիսի 2024
Եվրոպական միության ֆինանսավորմամբ ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագիրը և գործընկերները համախմբում են ջանքերը՝ Հայաստանում մարդու իրավունքների պաշտպանության խթանման շուրջ
Ծրագիրը, ՄԱԶԾ-ի ընդհանուր համակարգման ներքո, կաջակցի մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի, ՀՀ արդարադատության նախարարության, ՀՀ ներքին գործերի նախարարության, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության, Միջազգային իրավական հարցերով ՀՀ ներկայացուցչի գրասենյակի, ՀՀ փաստաբանների պալատի և Հանրային պաշտպանի գրասենյակի ինստիտուցիոնալ կարողությունների և ռազմավարական հաղորդակցության հետագա զարգացմանը՝ մարդու իրավունքների պաշտպանության և խթանման, ժամանակակից հանրային քաղաքականության օրակարգն առաջ մղելու, ինչպես նաև այս հաստատությունների անձնակազմի համապատասխան կարողությունները զարգացնելու նպատակով:Միջոցառմանը, որը վարում էր Հայաստանում ՄԱԶԾ մշտական ներկայացուցիչ Նաթիա Նացվլիշվիլին, բացման խոսքով հանդես եկան Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության ղեկավար, դեսպան Ն.Գ. պրն. Վասիլիս Մարագոսը, ՀՀ արդարադատության նախարարի տեղակալ Կարեն Կարապետյանը, ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպան Անահիտ Մանասյանը։Միջոցառման մասնակիցներին, որոնց թվում էին պետական կառավարման առանցքային կառույցների, դոնոր համայնքի, քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների (ՔՀԿ) ներկայացուցիչներ, ողջունեցին նաև ՀՀ բարձրագույն դատական խորհրդի նախագահ Կարեն Անդրեասյանը, ՀՀ ներքին գործերի նախարարի տեղակալ Արփինե Սարգսյանը, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Տաթևիկ Ստեփանյանը, Հայաստանում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգող Ֆղանսուազ Ժակոբը։«Եվրոպական միությունը և Հայաստանի Հանրապետությունը հանձնառու են մարդու իրավունքների, իրավունքի գերակայության և ժողովրդավարական արժեքների պաշտպանության և խթանման գործին։ Մեր նախորդ ձեռքբերումների շարքին են դասվում ամբողջ երկրում գործարկված նոր պարեկային ծառայությունը՝ 2,300 վերապատրաստված ոստիկաններով հանդերձ, ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի մարզային նոր ստորաբաժանման հիմնումը, ՀՀ ոստիկանության կրթահամալիրին տրամադրված վերապատրաստման և կարողությունների զարգացման դասընթացները, ՄԻՊ-ին առընթեր երեխաների և երիտասարդների իրավունքների հարցերով հասարակական խորհրդի հիմնումն ու գործարկումը։ Մենք շարունակելու ենք աշխատել բոլոր շահագրգիռ կողմերի, այդ թվում՝ քաղաքացիական հասարակության հետ՝ հաշվետու հաստատությունների կարողությունները զարգացնելու և քաղաքացիներին մատուցվող ծառայություններում մարդու իրավունքների պաշտպանությունն ամրապնդելու ուղղությամբ»,- ասել է Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության ղեկավար, դեսպան Վասիլիս Մարագոսը։«Բարձր եմ գնահատում ԵՄ ֆինանսավորմամբ և ՄԱԶԾ-ի, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի և ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի կողմից իրականցվող «Մարդու իրավունքների պաշտպանության խթանում և ազգային հաստատությունների հզորացում» ծրագրի նախաձեռնումը, որը առանցքային նշանակություն ունի Հայաստանում մարդու իրավունքների պաշտպանության, խթանման և իրավունքի գերակայության ամրապնդման հարցերում: Հաշվի առնելով ԵՄ-ի և ՄԱԿ կառույցների կողմից իրականացվող ծրագրերի շրջանակներում Արդարադատության նախարարության արդեն իսկ գրանցած հաջողությունները՝ լիահույս եմ, որ այս ծրագիրը նույնպես կնպաստի ինչպես մարդու իրավունքների պաշտպանության մեր հանձնառության ու Մարդու իրավունքների պաշտպանության ազգային ռազմավարության 2023-2025թթ. գործողությունների ծրագրի արդյունավետ իրականացմանը, այնպես էլ Արդարադատության նախարարության կարողությունների զարգացմանը»,- նշել է ՀՀ արդարադատության նախարարի տեղակալ Կարեն Կարապետյանը։ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպանը ՄԱԿ-ի գործակալությունների կողմից իրականացվող ծրագրային համագործակցությունը դիտարկում է որպես Եվրոպական միության ընձեռած հնարավորություն՝ առաջ մղելու մարդու իրավունքների պաշտպանությանն ու խթանմանն ուղղված աշխատանքը ողջ երկրում, հատկապես մարդու իրավունքների միջազգային և եվրոպական չափանիշների կիրառման միջոցով: «Այս համագործակցությունը, որը խարսխված է մարդու բոլոր իրավունքների համընդհանուր և անբաժանելի բնույթի վրա, պետք է ծառայի որպես օրինակ, որին անհրաժեշտ է հետևել»։Ծրագրի շրջանակներում ՔՀԿ-ների և փորձագիտական համայնքի ներկայացուցիչները պետական կառույցների հետ կանոնավոր և հիմնավոր երկխոսություն կունենան հանրային քաղաքականության հարցերի շուրջ՝ ընդլայնելով թեմատիկ ոլորտները՝ մարդու իրավունքների պաշտպանությունից, երեխաների իրավունքներից, փախստականների իրավունքներից, գենդերային հավասարությունից, գենդերով պայմանավորված և ընտանեկան բռնության դեմ պայքարից մինչև այնպիսի խնդիրներ, ինչպիսիք են՝ ոստիկանության, արդարադատության և սահմանադրական բարեփոխումները, կայուն զարգացումը:Ավելի կոնկրետ, առաջիկա երեք տարիներին ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ն աշխատելու է ՄԻՊ-ի հետ՝ հզորացնելու երեխայի իրավունքների և երեխայի իրավունքների մշտադիտարկման կարողությունները, ինչպես նաև կաջակցի կառավարությանը՝ մշակելու գործողությունների ծրագիր՝ հիմնվելով ՄԱԿ-ի Երեխայի իրավունքների կոմիտեի ամփոփիչ դիտարկումների վրա: ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը նաև կմիավորի կառավարության և տեղական ինքնակառավարման մարմինների և քաղաքացիական հասարակության տարբեր գործընկերների՝ բռնության զոհ դարձած երեխաների համար Բարնահուսի միջազգային մոտեցման նմանությամբ երկու ապահով անկյուններ հիմնելու նպատակով: Բացի այդ, Արդարադատության նախարարության և Անչափահաների հարցերով արդարադատության խորհրդի հետ միասին ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը հետագայում կհզորացնի ինստիտուցիոնալ կարողությունները՝ համակարգելու երեխաների արդարադատության մատչելիությունը, ինչպես նաև կաջակցի կառավարությանը՝ օրենքի հետ խնդիր ունեցող կամ օրենքի հետ խնդիր ունենալու վտանգի տակ գտնվող երեխաների համար մասնագիտացված ծառայությունների ներդրման հարցում:
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
17 հուլիսի 2024
Նոր զարգացում. Հայաստանը առաջատար է կոճղաշվային անտառների բարելավման միջոցով անտառների կայուն վերականգնման հարցում
Հայաստանի անտառները բարեխառն բիոմներում ամենավտանգված էկոհամակարգերից են՝ արագացող դեգրադացմամբ, ինչը հիմնականում պայմանավորված է գերշահագործմամբ: Անտառահատումները և անտառների դեգրադացումն երկրի հիմնական բնապահպանական խնդիրներն են:Անտառների հատման տնտեսական ծախսերը, ներառյալ ջերմոցային գազերի արտանետումները և էկոհամակարգային ծառայությունների կորուստը, գնահատվում են տարեկան ավելի քան 8 միլիոն դոլար (Համաշխարհային բանկ, 2023 թ.):Հայաստանում անտառների պահպանության և կառավարման բարելավմանն ուղղված հրատապությունը չի կարելի գերագնահատել: Անտառները ոչ միայն կենսական նշանակություն ունեն կենսաբազմազանության պահպանման համար, այլ նաև ծառայում են որպես կլիմայի փոփոխության ազդեցությունների դեմ կարևոր բուֆեր: Անտառային ծածկույթի դեգրադացիան և կորուստը լուրջ հետևանքներ են ունենում՝ ազդելով տեղական համայնքների, վայրի բնության կենսամիջավայրերի և ընդհանուր էկոլոգիական հավասարակշռության վրա:Միջոցներ ձեռնարկելով այս լուրջ խնդրի լուծման ուղղությամբ՝ ՄԱԿ-ի Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպությունը (ՊԳԿ) հուլիսի 16-ին 2024 թ. անցկացրեց «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի Վանաձորի անտառտնտեսություն մասնաճյուղի ընտրված պիլոտային տարածքում կոճղաշվային անտառների վերականգմանը միտված ցուցադրական գործողություններ:Կոճղաշվային անտառների կառավարումն ավանդական պրակտիկա է, որը ներառում է ծառերի պարբերական հատում մինչև գետնի մակարդակ` խրախուսելու նոր աճը, սովորաբար այն հանգեցնում է միատեսակ և հավասարաչափ ծերացող անտառների ձևավորմանը:Հայաստանում կոճղաշվային անտառներն առաջացել են 1990-ականներին էլեկտրաէներգիայի հասանելիությամբ պայմանավորված ճգնաժամի հետևանքով: Ստորև նշված ծրագիրը նպատակ ունի վերափոխել այս կոճղարմատ անտառները բազմազան, բարձրորակ անտառների՝ ծառուտի բարելավման նպատակով իրականացվող «ընտրովի հատման» միջոցով:Միջոցառումը կազմակերպվել էր «Հայաստանում անտառների դիմակայության բարձրացում՝ մեղմացման միջոցառումների շնորհիվ հարմարեցման և գյուղական վայրերում կանաչ տարածությունների ընդլայնման միջոցով» ծրագրի շրջանակներում:Այս ութ ամյա ծրագիրը համատեղ իրականացվում է ՊԳԿ-ի և Հայաստանի Հանրապետության շրջակա միջավայրի նախարարության «Բնապահպանական ծրագրերի իրականացման գրասենյակի» ՊՀ կողմից:Ծրագիրը ֆինանսավորվում է Կանաչ կլիմայի հիմնադրամի, ինչպես նաև Հայաստանի կառավարության, Բնության համաշխարհային հիմնադրամի, Բոլցանո ինքնավար նահանգի (Իտալիա), Ավստրիական զարգացման գործակալության և ՊԳԿ-ի կողմից:Պետական համակարգի պաշտոնյաներ, միջազգային և տեղական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, տարբեր շահագրգիռ կողմեր հավաքվել էին ականատես լինելու ծառուտի բարելավման նպատակով «ընտրովի հատման» ցուցադրական իրականացմանը՝ որպես դեգրադացված կոճղաշվային անտառների կառավարման կարևոր ռազմավարություն:«Ընտրովի հատում»-ը ներառում է որոշակի ծառերի մանրակրկիտ ընտրություն և հեռացում՝ մնացած ծառերի աճն ու առողջությունը խթանելու համար՝ այդպիսով բարելավելով անտառի ընդհանուր կառուցվածքը և ճկունությունը:Ցուցադրության ընթացքում ներկայացվեցին ծրագրի շրջանակներում ձեռք բերված գերժամանակակից մեքենաներն ու սարքավորումները՝ ընդգծելով դրանց դերն անտառների կայուն վերականգնման ջանքերում և աշխատավայրում անվտանգության կանոնների պահպանման մեջ:ՊԳԿ-ի անտառտնտեսության տարածաշրջանային մասնագետ Նորբերտ Ուինքլեր - Ռատոնին և անտառտնտեսության միջազգային մասնագետ պրոֆեսոր Էդուարդ Հոխբիչլերը ցուցադրությունից հետո անցկացրեցին դասընթաց։Մասնակիցները քննարկեցին լավագույն փորձը՝ հիմնվելով միջազգային փորձի վրա անդրադառձ կատարեցին անտառվերականգնման աշխատանքներում աշխատավայրում անվտանգությանն առնչվող հիմնական խնդիրներին:Այս նախաձեռնությունը զգալի առաջընթաց է հանդիսանում անտառների կայուն կառավարման և կենսաբազմազանության պահպանմանն ուղղված Հայաստանի կողմից ստանձնած հանձնառության մեջ:Հայաստանը կարող է բարձրացնել իր դիմադրողականությունը կլիմայի փոփոխության նկատմամբ, աջակցել կենսաբազմազանությանը և նպաստել գյուղական վայրերում կանաչ զանգվածի աճին, ինչպես նաև վերածել քայքայված կոճղաշվային անտառներն ավելի բարձր որակի և կենսունակ անտառների՝ ծառուտի բարելավման նպատակով իրականացվող «ընտրովի հատման» միջոցով։Այդ համատեքստում միջազգային և տեղական գործընկերների միջև համագործակցությունն ընդգծում է համատեղ ջանքերի կարևորությունը՝ բնապահպանական մարտահրավերներին դիմակայելու և երկարաժամկետ կայուն զարգացման նպատակներին հասնելու համար։
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
01 հուլիսի 2024
Հայաստանը վերականգնում է հողի առողջությունը՝ գյուղատնտեսության վերակարբոնացման միջոցով
RECSOIL նախաձեռնությունը նպատակ ունի լուծել հողի դեգրադացիայի հրատապ խնդիրը, որը նկարագրված է ՊԳԿ-ի 2015 թվականի Հողի համաշխարհային ռեսուրսների կարգավիճակի մասին զեկույցում, ուր ասվում է, որ աշխարհի հողերի մոտ 33 տոկոսը դեգրադացված է կառավարման ոչ կայուն մեթոդների/եղանակների կիրառման, էրոզիայի, աղակալման, հողերի թթվայնացման և քիմիական աղտոտման պատճառով։Հաշվարկվել է, որ աշխարհի վարելահողերից տարեկան 75 միլիարդ տոննա հողի կորուստը հավասարազոր է մոտ 400 միլիարդ դոլար արժողությամբ գյուղանտնտեսական արտադրանքի կորստին։RECSOIL նախաձեռնության միջոցով ՀԳԳ-ն ձգտում է հզորացնել հայ ֆերմերների կարողությունները՝ իրականացնելու հողի կայուն կառավարման պրակտիկա:Եվրոպական հանձնաժողովի ֆինանսական աջակցությամբ, որն արտացոլում է կայուն գյուղատնտեսության և հողի առողջության նկատմամբ ԵՄ-ի հանձնառությունը, ՊԳԿ-ն հյուրընկալեց շահագրգիռ կողմերի մասնակցությամբ աշխատաժողով, որը վարում էր Միքայելա Բրաունը՝ ՊԳԿ-ի հողային և ջրային ռեսուրսների բաժնի հողերի և կլիմայի փոփոխության մասնագետը:Աշխատաժողովը մեկնարկեց ՊԳԿ-ի ծրագրերի համակարգող տիկին Բոտագոզ Նարտաևայի ողջույնի խոսքով, որը նշեց, որ գյուղատնտեսությունը չպետք է դեգրադացնի հողերը, հակառակը՝ կլիմայի փոփոխություններին հարմարվող «խելացի» գյուղատնտեսությունը կարող է նպաստել հողի սննդանյութերի վերականգմանն ու ջրի պահպանմանը և կանխել հողի էրոզիան։ «Այս նախաձեռնությունը խթանում է հենց դա՝ կայուն գյուղատնտեսությունը, որը երկարատև ազդեցություն կունենա Հայաստանի գյուղատնտեսական լանդշաֆտի վրա», - նշեց տիկին Նարտաևան:Տիկին Բոտագոզ Նարտաևայի ելույթին հաջորդեց ՀՀ Էկոնոմիկայի նախարարության բուսաբուծության վարչության պետ տիկին Վարսիկ Մարտիրոսյանը, որը շեշտեց, - «Հաշվի առնելով հողային ռեսուրսների պահպանման կարևորությունը և կլիմայի փոփոխության պայմաններում հարմարվողականության քաղաքականությունը, այս նախագիծը շատ կարևոր է Հայաստանի համար։ Այն հնարավորություն կտա հողօգտագործողներին արդյունավետ և արդիական տեխնոլոգիաների կիրառման միջոցով պահպանել և բարելավել հողային ռեսուրսները։ Այս ծրագիրը նույնպես կնպաստի ոլորտում ներգրավված կառույցների կարողությունների զարգացմանը»:Աշխատաժողովը համախմբել էր պետական պաշտոնյաների, գիտական և գյուղատնտեսության ու բույսերի պաշտպանության ոլորտներում ներգրավված տարբեր կառույցներից ներկայացուցիչների՝ նախաձեռնության նպատակները ազգային առաջնահերթություններին համապատասխանեցնելու և նման կարևոր նախաձեռնության իրականացման ուղի սահմանելու համար:Հայաստանի պետական կառույցների, գյուղացիական ասոցիացիաների և ակադեմիական հաստատությունների հետ համագործակցության միջոցով RECSOIL նախաձեռնությունը նպատակ ունի տեղական համայնքներին տրամադրել գիտելիք ու ռեսուրս՝ կայուն կերպով բարելավելու հողի առողջությունը:Աշխատաժողովի ընթացքում շուրջ 40 մասնակցի ներկայացվեց RECSOIL-ի մոտեցումն ու ծրագրում ընդգրկված բնակավայրերի ընտրությունը, ծրագրի գործողություններն ու տվյալների հավաքագրման մեթոդաբանությունը։ Մասնակիցները ծանոթացան միջազգային փորձին ու քննարկեցին հնարավոր մարտահրավերները։
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
20 հունիսի 2024
UNIDO, EU and Armenia jointly celebrated World Accreditation Day 2024
WAD 2024 theme, “Accreditation: Empowering Tomorrow and Shaping the Future,” highlights the important role of accreditation in ensuring confidence in new technologies, digitalization, and sustainability amid transformative changes in the world. The celebration brought together representatives from various stakeholders, including regulatory bodies in the fields of technical regulation, quality infrastructure institutions, accredited Conformity Assessment Bodies (CABs), the business sector, clients and potential clients of ARMNAB. ARMNAB is the only body that provides accreditation services to conformity assessment bodies in Armenia and ensures the implementation of accreditation process in compliance with international standards.“Accreditation is very important because it helps build trust in the public sector and among consumers. It also benefits the private sector, which needs finding ways to improve its quality, processes, and infrastructure, and requires a reliable institution for accreditation. In Armenia, that institution is ARMNAB. The European Union is happy to support the overall quality infrastructure in Armenia, and we will continue to do so jointly with our partners,” said Frank Hess, Head of Cooperation at EU Delegation in Armenia in his welcome speech. "Accreditation and conformity assessment ensure that products, services, and procedures meet the strict standards of quality, safety, and reliability. Compliance with these standards is the key to innovation, economic prosperity and sustainable development. On World Accreditation Day, I call on everyone to recognize and appreciate the efforts of all those involved in the accreditation and conformity assessment process," said Araks Kurghinyan, Acting Head of Quality Infrastructure Development Department, RA Ministry of Economy in her speech.Following the welcome speeches, Ani Obosyan, the Director of ARMNAB, presented role of accreditation in quality infrastructure, reflecting on the current state, legislative field, and regulations. Obosyan stated that to date, ARMNAB has issued accreditations to 86 testing and calibration laboratories, product, management systems, physical persons certification bodies, control performing bodies, and qualification check performing bodies. The conformity assessment documents issued by them ensure the marketing of products and provision of services in Armenia and the international
market. During the event, speakers including invited partners from the national accreditation bodies of Georgia and Greece, emphasized that by applying national and international standards, governments, regulatory bodies, businesses and society shall have confidence in test results, inspection reports, and certifications.The WAD 2024 celebration was supported by UNIDO through the project “Support to Quality Infrastructure in Armenia” which is funded by the EU. The project aims to strengthen the capacity of the National Institute of Standards and Metrology (NBSM) to provide sustainable and internationally recognized metrology services. This initiative aligns with Armenia's commitment to implementing the CEPA Agreement with the EU, enhancing trade competitiveness, and maximizing the associated benefits. For more information, please contact
Cong WU, Project Manager at C.WU@unido.org or
Mane Tapaltsyan, National Project Coordinator at m.tapaltsyan@unido.org
market. During the event, speakers including invited partners from the national accreditation bodies of Georgia and Greece, emphasized that by applying national and international standards, governments, regulatory bodies, businesses and society shall have confidence in test results, inspection reports, and certifications.The WAD 2024 celebration was supported by UNIDO through the project “Support to Quality Infrastructure in Armenia” which is funded by the EU. The project aims to strengthen the capacity of the National Institute of Standards and Metrology (NBSM) to provide sustainable and internationally recognized metrology services. This initiative aligns with Armenia's commitment to implementing the CEPA Agreement with the EU, enhancing trade competitiveness, and maximizing the associated benefits. For more information, please contact
Cong WU, Project Manager at C.WU@unido.org or
Mane Tapaltsyan, National Project Coordinator at m.tapaltsyan@unido.org
1 of 5
Պատմություն
21 օգոստոսի 2024
ՊՀԾ և ԱՄՆ ՄԶԳ այցը՝ գնահատելու Հայաստանում փախստականներին տրամադրվող աջակցությունը
Պարենի համաշխարհային ծրագրի (ՊՀԾ) հայաստանյան գրասենյակը վերջերս հյուրընկալել էր երկօրյա այցով Հայաստան ժամանած ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) մարդասիրական օգնության բյուրոյի պատվիրակությանը, որի նպատակն էր գնահատել փախստական ընտանիքներին տրամադրվող աջակցությունը Հայաստանի մի շարք մարզերում: Այցի ընթացքում Տարածաշրջանային մարդասիրական հարցերով խորհրդական Ադրինե Թումայանը և պատվիրակության ներկայացուցիչները հանդիպեցին տեղական ինքնակառավարման մարմնի ներկայացուցիչներին, սոցիալական աշխատողներին և փախստական ընտանիքներին, ովքեր աջակցություն են ստացել ԱՄՆ ՄԶԳ մարդասիրական օգնության բյուրոյի կողմից: Արարատի և Կոտայքի մարզերում նրանք համապարփակ քննարկումներ ունեցան մարզպետարանի ներկայացուցիչների և սոցիալական աշխատողների հետ՝ գնահատելու վերջին հակամարտությունների ազդեցությունը փախստական ընտանիքների վրա և բացահայտելու նրանց կարիքները:Առանձնահատուկ ջերմ, սակայն դժվար այցելություն էր Կոտայքի մարզի Հրազդան քաղաքում բնակվող փախստական ընտանիքի՝ 90-ամյա տատիկին, ով խնամում է իր երեք ծնողազուրկ թոռներին և հաշմանդամ որդուն: Տեղահանվելով և կորցնելով փաստաթղթերը՝ այս ընտանիքն անասելի դժվարությունների միջով է անցել, որպեսզի հոգա իր առաջնային խնդիրները։ Ընտանիքը նաև չի կարողանում լիարժեք կերպով օգտվել պետության աջակցությունից։ ԱՄՆ ՄԶԳ Մարդասիրական օգնության բյուրոյի աջակցության շնորհիվ այս ընտանիքը ստացել է երեք ամսվա առաջին անհրաժեշտության պարենային փաթեթներ։ Այս աջակցությունը կենսական նշանակություն է ունեցել ընտանիքի համար և օգնել նրանց հաղթահարել առօրյա մարտահրավերները: Թիմը նաև վերանայել է սննդի բաշխման գործընթացները և քննարկել փախստականների լայնածավալ կարիքները՝ նշելով, որ Կոտայքում արձանագրվել է փախստականների ամենամեծ թիվը, որը էական աջակցության անհրաժեշտություն է ստեղծում։Առաքելությունն ընդգծեց, թե որքան մեծ դեր ունի ԱՄՆ ՄԶԳ-ի շարունակական աջակցությունը, քանզի այս խոցելի ընտանիքները հնարավորություն են ունենում ստանալ անհրաժեշտ օգնություն այս դժվարին ժամանակներում: ՊՀԾ-ի և ԱՄՆ ՄԶԳ-ի համատեղ հանձնառությունը նշանակալիորեն փոխում է առավել կարիքի մեջ գտնվող մարդկանց կյանքը։ԱՄՆ կառավարության ՄԶԳ-ի մարդասիրական օգնության բյուրոյի միջոցով տրամադրած 1.13 միլիոն դոլարի աջակցությամբ՝ ՊՀԾ հայաստանյան գրասենյակը ապահովել է մոտ 30,000 փախստականների կենսական նշանակություն ունեցող պարենային աջակցությունը յոթ ամիսների ընթացքում: Պարենային փաթեթները բաշխվել են տարբեր մարզերում 2024թ․-ի փետրվարից մինչև սեպտեմբեր ամիսը, իսկ սննդի աջակցության քարտերը տրամադրվել են փախստականներին 2024 թվականի հունիսից մինչև հուլիսի վերջը ընկած ժամանակահատվածում:Այս աջակցությունը նպաստել է առաջնային կարիքների բավարարմանը և ապահովել է տեղահանված ընտանիքների բարեկեցությունը։
1 of 5
Պատմություն
07 օգոստոսի 2024
Այցելություն Մասիս համայնք
Հուլիսի 30-ին Հայաստանում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգող Ֆղանսուազ Ժակոբը, ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի Հայաստանի գրասենյակի (ՄԱԿ ՓԳՀ) ղեկավարի ժամանակավոր պաշտոնակատար Գվենոլեն լը Կուստերի, ՄԱԿ ՓԳՀ-ի, ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի (ՄԱԶԾ) հայաստանյան գրասենյակ-ի և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հայաստանյան գրասենյակի գործընկերների հետ այցելեցին Արարատի մարզի Մասիս համայնք՝ հանդիպելու Մասիսի քաղաքապետ Դավիթ համբարձումյանի, փախստական ընտանիքների և համայնքի սոցիալական աշխատողների հետ՝ տեղում հասկանալու իրավիճակը, փախստականների մարտահրավերներն ու հնարավորությունները, ինչպես նաև Մասիս համայնքի կարողությունները: ՄԱԿ-ի գործընկերներն այցելեց համայնքի կողմից տրամադրված կոլեկտիվ կացարաններ փախստականների համար, այդ թվում՝ ՄԱԶԾ - ՄԱԿ ՓԳՀ-ի աջակցությամբ փախստականների համար նախատեսված կացարանը, հանդիպեց փախստական ընտանիքների, կին ձեռներեցների իրենց հացաբուլկեղենի և զգեստագործական արտադրամասերում։ «Այս հացատունը շատ կարևոր է իմ և համայնքի համար», - ասաց Զինան, երբ մենք այցելեցինք նրա հացաբուլկեղենի խանութը։ «Այս աշխատանքով ես հոգում եմ իմ ընտանիքի կարիքներն և քաղաքի բնակչներին մատակարարում թեթև ու առողջ նախուտեստներ», - ժպիտով ասաց Զինան: Նրա ավանդական «ջինգյալով հացը» (բուսական հաց) և փախլավան հայտնի են Մասիսում։ ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչները նաև այցելեցին ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի կողմից աջակցվող սոցիալ-հոգեբանական կենտրոն՝ ծանոթանալու փախստական երեխաների կենսակերպին և կարիքներին: «Մենք խաղաղություն և ներդաշնակություն ենք գտել մեզ հյուրընկալող համայնքում: Մասիսը շատ հյուրընկալ քաղաք է, իսկ մարդիկ այստեղ շատ բարի են», - պատմում էին փախստական կանայք։Փախստականների և Մասիս համայնքի հետ դիտարկումներն ու քննարկումները օգնեցին ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողին և ՄԱԿ-ի թիմին ավելի լավ հասկանալ փախստականների իրավիճակը և առաջնահերթ կարիքները՝ նախաձեռնելու հետագա համատեղ մարդասիրական, կրթական և զարգացման ծրագրերը՝ աջակցելու և բարձրացնելու փախստականների ու համայնքների կարողությունները։ «Համատեղ ջանքերով ՄԱԿ-ի հայաստանյան թիմը կշարունակի օգնության ձեռք մեկնել փախստականներին», - ասաց Հայաստանում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգող Ֆղանսուազ Ժակոբը Մասիս կատարած այցից հետո:
1 of 5
Պատմություն
25 հուլիսի 2024
Ճանաչողական այցեր որակի ենթակառուցվածքային հաստատություններ և չափագիտության միջազգային կազմակերպություններ
ՄԱԿ-ի Արդյունաբերական զարգացման կազմակերպությունը (ՄԱԱԶԿ) Հայաստանի որակի ենթակառուցվածքի ոլորտի աշխատակիցների համար ճանաչողական այց կազմակերպեց ԵՄ-ի որակի ենթակառուցվածքային հաստատություններ Բրյուսելում և չափագիտության միջազգային կազմակերպություններ Փարիզում: Այցն իրականացվեց ԵՄ-ի կողմից ֆինանսավորվող «Աջակցություն որակի ենթակառուցվածքին Հայաստանում» ծրագրի շրջանակում և նպատակ ուներ պատվիրակության անդամներին ծանոթացնել ԵՄ-ի որակի ենթակառուցվածքին և չափագիտության միջազգային համակարգին: Բրյուսելում հայկական պատվիրակությունը այցելեց որակի ստանդարտների սահմանմամբ ու վերահսկողությամբ զբաղվող բելգիական կառավարական գործակալություն՝ FOD Economie։ Պատվիրակությունը հանդիպեց նաև Օրենսդրական չափագիտության եվրոպական ասոցիացիայի (WELMEC) ներկայացուցիչներին և ծանոթացավ եվրոպական երկրների օրենսդրական չափագիտության կարգավորումների ներդաշնակեցմանը: Չափագիտության ինստիտուտների եվրոպական ասոցիացիայում (EURAMET) պատվիրակության ներկայացուցիչներին ներկայացվեց ազգային չափագիտության ինստիտուտների միջև համագործակցությունն ու չափումների միասնական համակարգի մշակումը։ Պատվիրակությունը նաև հանդիպեց Եվրոպական միությունում ՄԱԱԶԿ ներկայացուցչի հետ՝ քննարկելու երկու կառույցների միջև համագործակցությունը։ Փարիզում հայկական պատվիրակությունն այցելեց Չափերի և կշիռների միջազգային բյուրո (BIPM)։ Պատվիրակությունը հյուրընկալվեց նաև Չափագիտության և փորձարկման ազգային լաբորատորիայի (LNE) կողմից, հանդիպում կազմակերպվեց օրենսդրական չափագիտության միջազգային կազմակերպությունում (OIML), որտեղ քննարկվեցին տարբեր ընթացակարգեր ու Հայաստանի հնարավոր անդամակցության առավելությունները:Այցերն ավարտվեցին նորագույն լաբորատորիաների շրջայցով, որտեղ ցուցադրվեցին տրամաչափման և չափումների աշխատանքներ:
1 of 5
Պատմություն
21 հունիսի 2024
Հայաստանում կայացած տարածաշրջանային համաժողովի ընթացքում քննարկվեց «կանաչ քաղաքականության» դերը ագրոպարենային համակարգերի փոխակերպման համատեքստում
Երևան, Հայաստան – 11 հունիսի, 2024 – COVID-19-ի ազդեցությունը, Ուկրաինայում պատերազմը և կլիմայի փոփոխությունը շարունակում են մարտահրավերներ նետել ագրոպարենային համակարգերի ճկունությանը ու կայունությանը Հայաստանում և ողջ տարածաշրջանում:Այս մարտահրավերներին դիմակայելու համար անհրաժեշտ է բարելավել շրջակա միջավայրի կայունությունը և, հաշվի առնելով տնտեսական առանձնահատկությունները, կիրառել գյուղատնտեսության վարման էկոլոգիապես մաքուր և սոցիալապես պատասխանատու մոտեցումներ:Մայիսի 29-31-ը Երևանում (Հայաստան) տեղի ունեցավ «կանաչ քաղաքականության»-ը վերաբերող տարածաշրջանային համաժողով, որին ներկա գտնվեցին 50-ից ավելի մասնակիցներ, իսկ առցանց՝ շատ ավելին:Միջոցառումը մեկնարկեց ՄԱԿ-ի մշտական համակարգող տկն Ֆղանսուազ Ժակոբի և Հայաստանում ՄԱԿ-ի Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպության (ՊԳԿ) ներկայացուցիչ Ռայմունդ Յելեի ելույթներով։ՊԳԿ-ի միջոցառմանը մասնակցում էին տարբեր ոլորտների ներկայացուցիչներ՝ ներառյալ կառավարությունից, ակադեմիայից, քաղաքացիական հասարակությանից և մասնավոր հատվածից, որոնք ներկայացնում էին Հայաստանը, Վրաստանը, Ղազախստանը, Ղրղզստանը, Մոլդովայի Հանրապետությանը և Ուզբեկստանը:Համաժողովի նպատակը փորձի փոխանակման ապահովումն էր, ինչպես նաև քննարկում նախաձեռնելը՝ «կանաչ գյուղատնտեսության» կարգավիճակի և «կանաչ քաղաքականության» վերաբերյալ՝ կենտրոնանալով նորարարության ու տեխնոլոգիաների կիրառման վրա՝ ագրոպարենային համակարգերում «կանաչ» փոխակերպումն առաջ մղելու համար, ինչպես տարածաշրջանային, այնպես էլ գլոբալ մակարդակներում:Ֆղանսուազ Ժակոբն ընդգծեց ագրոպարենային համակարգերի փոխակերպման բարդությունն ըմբռնելու կարևորությունը՝ ընդգծելով կանաչ գյուղատնտեսության, նորարարության և երիտասարդության առանցքային դերը այս մարտահրավերներին դիմակայելու հարցում:Ռայմունդ Յելեն իր հերթին, ընդգծեց Հայաստանում ագրոպարենային համակարգերի փոխակերպման ազգային ուղու ներդրման ու առաջընթացի շարունակական մոնիթորինգի ուղղությամբ Հայաստանի կողմից արված նշանակալի ջանքերն ու ձեռքբերումները։«Հայաստանը ագրոպարենային համակարգերի փոխակերպման առաջատարն է», - ասաց Յելեն:Համաժողովի ընթացքում ներկայացվեցին աշխարհի տարբեր երկրներում «կանաչ գյուղատնտեսության» ներդրման հաջողված օրինակներ: Ասիայի ձեռքբերումները ներառում էին MIDORI ռազմավարությունը Ճապոնիայում սննդի կայուն համակարգերի վերաբերյալ և Ֆիլիպիններում օրգանական գյուղատնտեսության օրենքների սահմանադրական ճանաչումը:Կարևորվեցին նաև Մերձավոր Արևելքում և Հյուսիսային Աֆրիկայում ջրի սակավության վերաբերյալ միջտարածաշրջանային հարթակը և Լատինական Ամերիկայի և Կարիբյան ավազանի ագրո-բնապահպանական քաղաքականության կամավոր ուղեցույցները:«Այս օրինակները ցույց են տալիս իրազեկության բարձրացման և գիտելիքի փոխանակման կարևորությունը տարածաշրջաններում և տարածաշրջանների միջև «կանաչ» գյուղատնտեսությունը խթանող քաղաքականության դերը», - ասաց ՊԳԿ-ի բնական ռեսուրսների կառավարման, կենսաբազմազանության և կլիմայի փոփոխության գծով տարածաշրջանային համակարգող Տանյա Սանտիվանեզը։Տարածաշրջանում ապացույցների վրա հիմնված տեղեկատվության և «կանաչ» քաղաքականության զարգացման միջև կապն ամրապնդելու նպատակով գիտաժողովի վերջին օրը անցկացվեց կարողությունների զարգացման սեմինար՝ ողղված գիտության և քաղաքականության միջև փոխգործակցության բարձրացմանը: Մասնակիցները քննարկեցին երկրների մակարդակով գիտության և քաղաքականության միջև փոխգործակցության ճանապարհային քարտեզի մշակումը` կենտրոնանալով Հայաստանի, Վրաստանի, Ղազախստանի, Մոլդովայի Հանրապետության և Ուզբեկստանի վրա:Համաժողովի հիմնական արդյունքներից էր «կանաչ» գյուղատնտեսության մաստեր պլանի քննարկումը։ Գործողությունների այս համապարփակ ծրագիրը ծառայում է որպես կողմնացույց՝ երկրի մակարդակով հետագա ռազմավարական գործողություններն ուրվագծելու համար՝ նպատակ ունենալով մշակել ազգային ճանապարհային քարտեզներ երեք պիլոտային երկրների՝ Հայաստանի, Ղազախստանի և Ուզբեկստանի համար՝ ՊԳԿ-ի ռազմավարական շրջանակին և ՊԳԿ-ի «Չորս ավելի լավ սկզբունքներին» համապատասխան:Առաջընթաց «կանաչ» գյուղատնտեսության ոլորտումՀայաստանում գյուղատնտեսության ոլորտը, որն ապահովում է երկրի համախառն ներքին արդյունքի 12 տոկոսը և 25 տոկոս աշխատուժի ներգրավվածությունը, զգալի առաջընթաց է գրանցում «կանաչ» մոտեցումների կիրառման հարցում՝ պարենային անվտանգության և կայունության ապահովման գլոբալ բնապահպանական նպատակներին հասնելու համար:Կարևորների շարքում են այնպիսի ծրագրեր, ինչպիսիք են գյուղատնտեսական տեխնիկայի լիզինգի պետական աջակցության ծրագիրը, որն իրականացվում է Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի «Կանաչ տնտեսության ֆինանսավորման» և Եվրոպական Միության «Կանաչ գյուղատնտեսության նախաձեռնություն Հայաստանում» ծրագրերի աջակցությամբ:Չնայած այնպիսի մարտահրավերների, ինչպիսիք են ռեսուրսների սակավությունը ու կլիմայի փոփոխությունը, Հայաստանը առաջընթաց է գրանցում «կանաչ» պրակտիկաների կիրառման հարցում, ինչն էլ նպաստում է ազգային ճանապարհային քարտեզի մշակմանն ու տարածաշրջանային «կանաչ» գյուղատնտեսական ցանցի ստեղծմանը՝ ուղղված ագրոպարենային համակարգերի ճկունության բարելավմանը:
1 of 5
Պատմություն
27 մայիսի 2024
ՄԱԿ-ի արդյունաբերական զարգացման կազմակերպությունը, Եվրոպական միությունը և Հայաստանը նշեցին Չափագիտության համաշխարհային օրը
[20-ը մայիսի, 2024թ․] — ՄԱԿ-ի արդյունաբերական զարգացման կազմակերպությունը (ՄԱԱԶԿ), Հայաստանում ԵՄ պատվիրակությունը և Ստանդարտացման և չափագիտության ազգային մարմինը (ՍՉԱՄ) մայիսի 20-ին նշեցին Չափագիտության համաշխարհային օրը (ՉՀՕ)։ Այն Միավորների միջազգային համակարգին նվիրված ամենամյա միջոցառում է, որը սկիզբ է առել 1875 թ.-ի մայիսի 20- ին Փարիզում 17 երկրի ներկայացուցիչների Մետրական միջազգային կոնվենցիայի (ֆր. Convention du Mètre) ստորագրմամբ։ Կոնվենցիայով սահմանվել են չափագիտության կիրառությունը արդյունաբերության, առևտրի և սոցիալական ապահովության ոլորտներում։ Չափի կոնվենցիայի հիմնական նպատակը չափումների համաշխարհային միասնականության ապահովումն է։ Միջոցառմանը ՍՉԱՄ-ում հյուրընկալվեցին պետական գերատեսչությունների, շահառու կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, ինչպես նաև գործարարներ, չափման միջոցներ արտադրողներ, ակադեմիայի և բուհերի, որակի ենթակառուցվածքի այլ հաստատությունների ներկայացուցիչներ: 2024 թվականի Չափագիտության համաշխարհային օրվա խորագիրն էր` «Չափում ենք այսօր հանուն կայուն ապագայի»։ Թեման ընդգծում է հասարակության բոլոր շերտերում և առօրյա կյանքում տարբեր մարտահրավերներին դիմակայելու և կայուն զարգացման նպատակներին (ԿԶՆ-ներ) հասնելու կարևորությունը: «Չափումների միասնականության համակարգի պատշաճ գործունեության արդյունքում հնարավոր է զարգացնել Հայաստանում արտադրված ապրանքների միջազգային մակարդակին համապատասխանող որակական բնութագրերը, ինչն, իր հերթին, խթանում է առևտրում տեխնիկական խոչընդոտների վերացմանը և թույլ է տալիս տեղական արտադրողին դառնալ մրցունակ միջազգային շուկայում», - նշեց ՍՉԱՄ-ի տնօրեն Ալբերտ Բաբայանը՝ ներկայացնելով ՍՉԱՄ-ի չափագիտական աշխատանքներն ու ծառայությունները, ձեռքբերումները, ընթացիկ և ապագա նախաձեռնությունները։ «Եվրոպական Միությունը 2009թ.-ից ներգրավված է Հայաստանում որակի ենթակառուցվածքի զարգացման գործում` կառավարության հետ համատեղ մշակելով որակի ենթակառուցվածքի ռազմավարությունը, դրանից բխող օրենսդրական փաթեթը, ներառյալ չափումների միասնականության մասին օրենքը։ Կարևորելով չափագիտության ոլորտը՝ Եվրոպական միությունը հատկացրել է 4 միլիոն եվրո ծրագրի իրականացման համար։ Ճշգրիտ չափումների իրականացումն օգնում է 2 կազմակերպություններին, պետական կառույցներին, ձեռնարկություններին և գործարարներին կատարել հիմնավորված ընտրություն, ինչը նպաստում է կայուն ապագային», - ընդգծեց Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության առևտրի պատասխանատու Կարեն Ազարյանը։ «Ի թիվս այլ ապրանքների, մեր արտադրանքը ներառում է չափման միջոցներ, և մեզ համար չափազանց կարևոր է դրանց գրանցումը ՀՀ չափման միջոցների ռեեստրում, ինչը մեզ թույլ է տալիս առանց խոչընդտոների մեր արտադրանքը իրացնել տարբեր երկրներում։ Նմանատիպ միջոցառումները նպաստում են պետական մարմինների և տնտեսվարողների միջև կապերի սերտացմանը։ Մեզ համար կարևոր է ոչ միայն արտադրանքի գրանցումը, այլև այն խորհրդատվական աջակցությունը, որը ստանում ենք ՍՉԱՄ-ից», - իր խոսքում նշեց «Եղիցի Լույս» ՍՊԸ գործարանի գործադիր տնօրեն Ռոբերտ Թովմասյանը։ Ձեռնարկությունը զբաղվում է էներգետիկ մեքենաների ու ճնշակների արտադրությամբ։ Միջոցառումը բաղկացած էր երեք մասից՝ 1. Ներկայացվեցին կայունության զարգացման հարցում չափագիտության դերը և Հայաստանի չափագիտության համակարգի վերջին զարգացումները, որոնք առնչվում են իրավական դաշտին, ինստիտուցիոնալ պայմանավորվածություններին, տրամաչափարկման լաբորատորիաների տեխնիկական կարողությունների զարգացմանը։ 2. Շրջայց ՍՉԱՄ-ի լաբորատորիաներում, որի ընթացքում այցելուները հնարավորություն ունեցան տեսնելու չափագիտական աշխատանքներ և պատկերացում կազմելու դրանց մասին: Շրջայցի ժամանակ նշվեցին մանրամասներ տրամաչափարկման ու չափումների և աշխատանքի կատարման մասին: 3. Տեղական արտադրողների արտադրանքի ցուցադրություն ու ծառայությունների ներկայացում: ՄԱՍ 1-ին․ Միջոցառման առաջին մասում բներկայացվեցին թեմատիկ զեկույցներ չափագիտության կարևորության մասին։ Առանձին զեկույցներ եղան Հայաստանի չափագիտության ոլորտի զարգացման, ներառյալ օրենսդրական ու ինստիտուցիոնալ բարեփոխումների ու տրամաչափարկման լաբորատորիաների տեխնիկական կարողությունների հզորազմանն ուղղված նախաձեռնությունների մասին։ Զեկուցողները կարևորեցին նաև չափագիտության առանցքային դերը պետական և մասնավոր հատվածների գործունեության մեջ, ինչը խթանում է տնտեսական զարգացումը, բնակչության բարեկեցությունն ու երկրագնդի պաշտպանությունը։Մաս 2-րդ. Հյուրերը շրջայց կատարեցին ՍՉԱՄ-ի տրամաչափարկման լաբորատորիաներում, հնարավորություն ունեցան տեսնելու չափագիտական աշխատանքներ և պատկերացում կազմելու դրանց մասին: Մաս 3-րդ. Հյուրերն մասնակցեցին Հայաստանում արտադրված չափիչ գործիքների ցուցադրությանը, ծանոթացան տեղական արտադրողների աշխատանքին և ծառայություններին։ Միջոցառման ավարտին գործընկեր կազմակերպություններին և շահառուներին հանձնվեցին շնորհակալագրեր` չափագիտության ոլորտի զարգացման գործում ներդրած ավանդի համար։ Չափագիտության համաշխարհային օրվան նվիրված միջոցառման կազմակերպմանը մասնակցել է ԵՄ/ՄԱԱԶԿ «Աջակցություն որակի ենթակառուցվածքին Հայաստանում» ծրագիրը։ Ծրագրի հիմնական նպատակն է ՍՉԱՄ-ում հիմնել և սարքավորումներով ապահովել տրամաչափարկման չորս լաբորատորիա Հայաստանում բոլոր շահառուներին միջազգայնորեն ընդունելի չափագիտական ծառայություններ մատուցելու համար։ Ծրագիրը գործում է «Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի» (CEPA) դրույթների ներքո՝ նպաստելով միջազգային առևտրի մրցունակության բարձրացմանը։
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
28 սեպտեմբերի 2024
ԱՄԿ նոր նախաձեռնությունն՝ ուղղված Հայաստանում տնտեսության ֆորմալացմանը, ի հակազդումն փախստականների հետ կապված ճգնաժամի
Ըստ Միավորված ազգերի կազմակերպության զեկույցի՝ աշխատանքային տարիքի փախստականների աշխատանք ձեռք բերելու հնարավորությունները սահմանափակ են, ինչը դժվարացնում է նրանց սոցիալ-տնտեսական ինտեգրումը: Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության (ՄՄԿ) հետազոտության կողմից իրակնացված հետազոտության տվյալների համաձայն, փախստականների 48.6 տոկոսն աշխատանք չունի։Հայաստանում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգող տիկին Ֆղանսուազ Ժակոբն ընդգծել է, որ «աշխատանքը փախստականի համար թիվ մեկ առաջնահերթությունն է, քանի որ եկամտի միջոցով նա կարողանում է հաղթահարել դժվարությունները»։ ԱՄԿ-ի վերլուծությունների համաձայն, աշխատաշուկայի վրա ճգնաժամի ազդեցությունը կարող է զգալի լինել ավելի մեծ խմբերի համար։ Եթե ճգնաժամից առաջ Հայաստանում ոչ ֆորմալ զբաղվածությունը նվազման միտում ուներ, ապա ներկայիս իրավիճակը, հավանաբար, կարող է կանգնեցնել կամ, վատագույն սցենարով, թուլացնել առաջընթացն՝ ազդեցություն ունենալով աշխատանքային պայմանների և աշխատողների իրավունքների վրա, եթե ուղեկցող միջոցառումները չկանխեն այն։Այս համատեքստում ԱՄԿ Արևելյան Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի երկրները համակարգող Գրասենյակի Տնօրեն պարոն Միխայիլ Պուշկինը նշել է, որ «ԱՄԿ-ն հատկացնում է ֆինանսական միջոցներ և մոբիլիզացնում տարբեր ոլորտների, այդ թվում՝ զբաղվածության, աշխատանքի չափորոշիչների, ձեռնարկությունների և գենդերային հավասարության, մասնագետներին՝ աջակցելու Հայաստանի տևական վերականգնմանը ճգնաժամից հետո»։ Նոր նախաձեռնության շրջանակներում ԱՄԿ-ն համագործակցում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության, աշխատողների և գործատուների կազմակերպությունների, ինչպես նաև ՄԱԿ-ի գործակալությունների հետ։Խոսելով ոչ ֆորմալ տնտեսության և ոչ ֆորմալ զբաղվածության խնդիրների լուծման բարդության մասին, ԱՄԿ Ֆորմալացման գործողությունների ծրագրի (AP/FORMALIZATION) տնօրեն Ֆրեդերիկ Լապեյրն ընդգծել է՝ «մենք պետք է աշխատենք մի քանի ուղղություններով միաժամանակ․ կանխել աշխատաշուկայի ոչ ֆորմալացումը՝ ապահովելով արժանապատիվ աշխատանքային պայմաններ, աջակցել փախստականներին աշխատանք ձեռք բերելու հնարավորությունների մատչելիություն ունենալու հարցում, ստեղծել առավել արդյունավետ զբաղվածություն ունենալու հնարավորություններ և կայուն ձեռնարկությունների համար բարենպաստ միջավայր»: Հայաստանի տնտեսությունը վերջին երկու տարիներին բարձր աճ է գրանցել: «Տնտեսական աճը հանդիսանում է զբաղվածության ոչ ֆորմալացումը նվազեցնելու նախապայման, սակայն այդ գործընթացն ավտոմատ բնույթ չի կրում»,- նշել է Լապեյրը՝ շեշտելով լավ մշակված և համակարգված քաղաքականության միջամտությունների կարևորությունը:Հայաստանի համար բաց է ոչ ֆորմալ զբաղվածության հետ կապված մշտական մարտահրավերների հաղթահարման հնարավորությունների պատուհանը: ԱՄԿ-ի նոր նախաձեռնության նպատակն է տնտեսական աճի նոր թափը վերածել արժանապատիվ աշխատանքի ստեղծմանը և խորը արմատավորված ոչ ֆորմալ զբաղվածության ֆորմալացմանը՝ ուշադրության կենտրոնում պահելով փախստականներին։
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
13 սեպտեմբերի 2024
ՀՀ առողջապահության նախարարությունը, ԱՀԿ-ն և միջազգային գործընկերները Հայաստանում ընդլայնում են աջակցությունն ու ջանքերը՝ ուղղված երկրում առաջնային առողջության պահպանման ոլորտի հզորացմանը
Առողջության առաջնային պահպանման մեջ ներդրումներն ամենաարդյունավետ միջոցներից են՝ ապահովելու առողջապահական ծառայությունների հասանելիությունն ու մատչելիությունը, բարելավելու առողջապահական համակարգի արդյունավետությունը և զարգացնելու հաշվետվողականություն՝ առողջապահության ոլորտում նոր ձեռքբերումների համար։Հանդիպումը համախմբեց տարբեր մասնակիցների, այդ թվում՝ պետական պաշտոնյաների, առողջապահական ծառայություններ տրամադրողների, միջազգային գործընկերների, մարզպետարանների ներկայացուցիչների, ազգային և միջազգային փորձագետների, որոնք քննարկեցին աշխատանքների և ներդրումների ներդաշնակեցումը հանուն Հայաստանում համապարփակ առողջապահական ծածկույթի (ՀԱԾ) առաջխաղացման՝ ԱԱՊ հասանելի և դիմակայուն ծառայությունների միջոցով։Առողջապահության նախարարի տեղակալ դոկտոր Արտակ Ջումայանը նշեց. «Առողջության առաջնային պահպանման օղակի ճիշտ կազմակերպված աշխատանքից է բխում հիվանդանոցային և այլ օղակների բնականոն աշխատանքը։ Հասկանալով առկա բոլոր խնդիրները՝ մենք ընտրել ենք այս ոլորտի բարեփոխումների ուղին և մեր միջազգային գործընկերների հետ միասին պետք է հաղթահարենք խոչընդոտները և ունենանք մեր երազած լավ առաջնային օղակը»։Քաղաքականության շուրջ երկխոսությունը Առողջապահության նախարարության, ԱՀԿ ԱԱՊ եվրոպական կենտրոնի և ԱՀԿ Հայաստանի ևս մեկ համատեղ նախաձեռնություն է 2021 թվականից ի վեր Հայաստանում ԱԱՊ բարեփոխումներն առաջ մղելու ռազմավարական աշխատանքների շարքում: Մինչ օրս գրանցված արդյունքները ներառում են Հայաստանին համապատասխան, արդյունավետ գործող ԱԱՊ մոդելների և ԱԱՊ օղակի բարելավման ազգային կարողությունների հզորացումը, երկրների միջև լավագույն փորձի փոխանակման խթանումը, ինչպես նաև Հայաստանի համար ԱԱՊ նոր մոդելի մշակմանն ուղղված աշխատանքները: Գնահատելով Առողջապահության նախարարության կողմից մինչ օրս Հայաստանում ԱԱՊ օղակի առաջխաղացմանն ուղղված ջանքերը՝ Հայաստանում ԱՀԿ ներկայացուցիչ դոկտոր Սիդարթա Դատտան վերահաստատեց ԱԱՊ օղակի կարևորությունը՝ որպես արդյունավետ և արդար առողջապահական համակարգի հիմք և համապարփակ առողջապահական ծածկույթի ապահովման անկյունաքար։«ԱԱՊ օղակի բարելավմանն ուղղված ներդրումներն ու ջանքերը խթանելու համար շահագրգիռ կողմերին համախմբելու նպատակն է ոչ միայն առողջապահական արդյունքների բարելավումը, այլ նաև արդար և արդյունավետ առողջապահական համակարգերի մշակումը, որոնք կարող են ծառայություններ տրամադրել բոլորին, հատկապես ամենախոցելիներին, որտեղ և երբ նրանք դրա կարիքն ունեն:ԱՀԿ-ն հանձնառու է աջակցել Հայաստանի քայլերին ուղղված համապարփակ առողջապահական ծածկույթի ապահովմանը, և մենք պատրաստակամ ենք շարունակել աշխատել Առողջապահության նախարարության և մեր գործընկերների՝ Համաշխարհային բանկի, Ասիական զարգացման բանկի, ՀԱԾ գործընկերության անդամների և Լիտվայի հետ, ի թիվս այլոց», - ասաց դոկտոր Դատտան՝ դիմելով մասնակիցներին:ԱՀԿ ԱԱՊ եվրոպական կենտրոնի առաջատար փորձագետների թիմի աջակցությամբ՝ մասնակիցները քննարկեցին Հայաստանում քաղաքային և գյուղական բնակավայրերում բուժօգնության համապատասխան և հարմարեցված մոդելների նախագծման և ճանապարհային քարտեզի մշակումը:Գործընկեր կազմակերպությունների, այդ թվում՝ Համաշխարհային բանկի, Ասիական զարգացման բանկի, Եվրոպական միության, ՄԱԿ-ի հայաստանյան գործակալությունների և մասնակից այլ շահագրգիռ կողմերի ներկայացուցիչները նշեցին իրենց տեսակետները առաջընթացի և խոչընդոտների վերաբերյալ։Առողջապահության նախարարությունը, ԱՀԿ-ն և մյուս գործընկերները վերահաստատեցին իրենց հանձնառությունը բուժօգնության մոդելի ներդրման գործնական ճանապարհային քարտեզի ստեղծման հարցում շարունակական երկխոսություն և գործընկերություն ծավալելու վերաբերյալ՝ հաստատելով, որ ԱԱՊ լավ գործող համակարգը կարևոր է ոչ միայն բնակչության առողջապահական կարիքները բավարարելու համար, այլ նաև առանցքային ներդրում է Հայաստանի տնտեսության և հասարակության համար:Քաղաքականության երկխոսությունն իրականացվում է ՀԱԾ - Գործընկերություն նախաձեռնության միջոցով, որը ԱՀԿ-ի միջազգային համագործակցության ամենամեծ հարթակներից է համապարփակ առողջապահական ծածկույթի ապահովումը խթանելու համար։
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
13 սեպտեմբերի 2024
ՄԱԿ ՊԳԿ գլխավոր տնօրենը Հայաստանում այցելել է անտառտնկման, «Կայուն դպրոցական սնունդ»-ի և խաղողագործության ծրագրերի գործընկերներին
«Ֆերմերները, այսպես ասած, երկու հիմնական «ղեկավար» ունեն՝ տնտեսությունը և շրջակա միջավայրը», - ասել է Չյու Դոնգյուն Հրազդանի մերձակայքում ՊԳԿ-ի աջակցությամբ հիմնած անտառային տնկարաններ այցելության ժամանակ, ընդգծելով՝ «Հավասարակշռությունը կարևոր է այս հարցում»։Առողջ անտառների խթանումը կարող է նպաստել տնային տնտեսությունների եկամուտների ավելացմանն ու միջավայրի բարելավմանը, որը համահունչ է ՊԳԿ-ի «Չորս ավելի լավ սկզբունքներին», այն է՝ ավելի լավ արտադրություն, ավելի լավ սնուցում, ավելի լավ շրջակա միջավայր և ավելի լավ կյանք բոլորի համար՝ ոչ ոքի հետ չթողնելով։Հրազդանի անտառտնտեսություն այցի ընթացքում ՊԳԿ պատվիրակությանն ուղեկցել է ՀՀ շրջակա միջավայրի փոխնախարար Արամ Մեյմարյանը։Հայաստանը կենսաբազմազանության համաշխարհային 35 թեժ կետերից մեկն է, և երկրի անտառները բարեխառն բիոմներում ամենավտանգված էկոհամակարգերից են։ ՄԱԿ-ի Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպությունն իրականացնում է Կանաչ կլիմայի հիմնադրամի կողմից ֆինանսավորվող ութամյա ծրագիր։ Այն առաջինն է Եվրոպայում և Կենտրոնական Ասիայում, որն ուղղված է երկրում անտառների դիմադրողականության բարելավմանը:1993թ-ից ի վեր, երբ Հայաստանը դարձավ ՊԳԿ անդամ, ՊԳԿ-ն հաջողությամբ համագործակցում է կառավարության և ազգային այլ կարևոր դերակատարների հետ մի շարք ոլորտներում։ Եվ այսօր արդեն տասնյակ ծրագրեր են իրականացվել՝ սկսած հայկական առասպելական խաղողի և ծիրանի կոլեկցիոն այգիների հիմնումից մինչև «Կայուն դպրոցական սնունդ» ծրագիրը:Երկուշաբթի օրը, ՄԱԿ ՊԳԿ Գլխավոր տնօրենը էկոնոմիկայի փոխնախարար Արման Խոջոյանի և Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանի ռեկտորի պաշտոնակատար Հրաչյա Զաքոյանի ուղեկցությամբ հանդիպել է առաջին կուրսի ուսանողների հետ՝ ներկայացնելով ՊԳԿ-ի և Հայաստանի միջև երկարատև համագործակցությունը և ընդգծել գիտության, նորարարության և թվային տեխնոլոգիաների կարևորությունն ագրոպարենային համակարգերի փոխակերպման և ժամանակակից գյուղատնտեսության խնդիրներին դիմակայելու գործում։ՊԳԿ-ն աշխատում է համալսարանի հողերի փորձարկման լաբորատորիայի հետ՝ RECSOIL նախաձեռնության միջոցով՝ կենտրոնանալով հողերը օրգանական ածխածնով հարստացնելու և տվյալների ընդլայնման վրա ու ակնկալում է խորացնել համագործակցությունը համալսարանի՝ երկրի առաջնակարգ ագրարային բարձրագույն ուսումնական հաստատության հետ:Գլխավոր տնօրենն այնուհետև մեկնել է Արարատի մարզ՝ ստուգելու ՊԳԿ-ի կողմից իրականացված «Կայուն դպրոցական սնունդ» ծրագիրը, որը ներառում է ջերմոցային, ինչպես նաև մրգերի չորացման (չրերի) աշխատանքներ:Ավելի ուշ նա այցելել է խաղողի այգի։ ՊԳԿ-ն ունի Հայաստանին աջակցման վաղեմի պատմություն վերականգնելու 8000-ամյա խաղողագործության պատմությունը։ Հայաստանն ունի բազմաթիվ տեղային (լոկալ) սորտեր, որոնցից շատերը, սակայն,անհետացման վտանգի տակ են: «Երկրում գինու արտադրության առաջխաղացման համար կարևոր է կենտրոնանալ խաղողի սորտերի գենետիկական գնահատման վրա», - ասել է Չյուն:
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
17 օգոստոսի 2024
ԱՀԿ-ի գլխավոր տնօրենը mpox (նախկինում՝ Կապիկի ծաղիկ) հիվանդության բռնկումը հայտարարել է հանրային առողջապահության ոլորտում միջազգային նշանակության արտակարգ իրավիճակ
Դոկտոր Թեդրոսի հայտարարությունը հնչել է անկախ փորձագետներից կազմված Արտակարգ իրավիճակների կոմիտեի խորհրդով, որոնք հանդիպել են ԱՀԿ-ի և տուժած երկրների փորձագետների կողմից ներկայացված տվյալները դիտարկելու համար: Կոմիտեն տեղեկացրեց Գլխավոր տնօրենին, որ այն mpox-ի աճը համարում է արտակարգ իրավիճակ (PHEIC), որը կարող է հետագայում տարածվել Աֆրիկայի երկրներում և, հնարավոր է, մայրցամաքի սահմաններից դուրս:Գլխավոր տնօրենը կկիսվի Կոմիտեի նիստի զեկույցով և Կոմիտեի խորհուրդների հիման վրա ժամանակավոր հանձնարարականներ կտա երկրներին:Հայտարարելով արտակարգ իրավիճակ (PHEIC)` դոկտոր Թեդրոսն ասել է. «Mpox-ի նոր ենթախմբի առաջացումը, դրա արագ տարածումը արևելյան ԿԴՀ-ում և գրանցվող դեպքերի մասին մի քանի հարևան երկրներից ստացվող հաղորդումները շատ մտահոգիչ են: Ակնհայտ է, որ ԿԴՀ-ում և Աֆրիկայի մյուս երկրներում mpox-ի այլ ենթախմբերի բռնկմանը դիմագրավելու համար անհրաժեշտ է համակարգված միջազգային արձագանք՝ այս բռնկումները դադարեցնելու և կյանքեր փրկելու համար»:ԱՀԿ-ի Աֆրիկայի տարածաշրջանային տնօրեն դոկտոր Մատշիդիսո Մոետին նշել է. «Արդեն զգալի ջանքեր են գործադրվում համայնքների և կառավարությունների հետ սերտ համագործակցությամբ, իսկ մեր երկրների թիմերն աշխատում են առաջնագծում՝ օգնելու ամրապնդել mpox-ը զսպելու միջոցառումները: Վիրուսի տարածման հետ մեկտեղ մենք ավելի ենք ընդլայնում միջազգային համակարգված գործողությունները՝ աջակցելու երկրներին բռնկումներին արձագանքելու հարցում»:Կոմիտեի նախագահ, պրոֆեսոր Դիմի Օգոինան ասաց. «Աֆրիկայի որոշ մասերում mpox-ի ներկայիս աճը, ինչպես նաև սեռական ճանապարհով փոխանցվող mpox-ի նոր ենթախմբի տարածումը, արտակարգ իրավիճակ է ոչ միայն Աֆրիկայի, այլև ողջ երկրագնդի համար: Թեև mpox-ը ծագել է Աֆրիկայում, սակայն այն անտեսվել է այնտեղ, և հետագայում 2022 թվականին համաշխարհային բռնկման պատճառ է դարձել: Ժամանակն է վճռականորեն գործելու՝ կանխելու պատմության կրկնությունը»:Արտակարգ իրավիճակի (PHEIC) հայտարարման այս որոշումը երկրորդն է երկու տարվա ընթացքում՝ կապված mpox-ի հետ: Օրթոպոքսվիրուսով առաջացած mpox-ն առաջին անգամ հայտնաբերվել է մարդկանց մոտ 1970 թվականին, ԿԴՀ-ում: Հիվանդությունը համարվում է էնդեմիկ կենտրոնական և արևմտյան Աֆրիկայի երկրների համար:2022 թվականի հուլիսին մի քանի երկրներում գրանցված mpox-ի բռնկումը հայտարարվեց արտակարգ իրավիճակ (PHEIC), քանի որ այն սեռական շփման միջոցով արագորեն տարածվեց մի շարք երկրներում, որտեղ վիրուսը նախկինում չէր նկատվել: Այդ արտակարգ իրավիճակը (PHEIC) դադարեցվեց 2023 թվականի մայիսին այն բանից հետո, երբ աշխարհում դիտարկվեց դեպքերի կայուն անկում:Ավելի քան մեկ տասնամյակ է՝ ԿԴՀ-ից հաղորդումներ են ստացվում mpox-ի վերաբերյալ, և այդ ժամանակահատվածում գրանցված դեպքերի թիվը տարեց տարի անշեղորեն աճել է: Անցյալ տարի արձանագրված դեպքերը զգալիորեն աճել են, և արդեն մինչ այժմ արձանագրված դեպքերի թիվը այս տարի գերազանցել է նախորդ տարվա ընդհանուր թիվը՝ ավելի քան 15 600 դեպք և 537 մահ։Անցյալ տարի ԿԴՀ-ում վիրուսի նոր ենթախմբի՝ կլադ 1b-ի հայտնվելը և արագ տարածումը, ինչն ըստ երևույթին, փոխանցվում է հիմնականում սեռական ճանապարհով, և դրա հայտնաբերումը ԿԴՀ-ի հարևան երկրներում հատկապես մտահոգիչ է, և արտակարգ դրության (PHEIC) հայտարարման հիմնական պատճառներից մեկն է:Անցած ամսվա ընթացքում 1b-ի ավելի քան 100 լաբորատոր հաստատված դեպք է գրանցվել ԿԴՀ-ի հարևան չորս երկրներում, որտեղից նախկինում հաղորդումներ չեն ստացվել mpox-ի մասին՝ Բուրունդիում, Քենիայում, Ռուանդայում և Ուգանդայում: Փորձագետները կարծում են, որ դեպքերի իրական թիվն ավելի մեծ է, քանի որ կլինիկորեն համադրելի դեպքերի մեծ մասը չի հետազոտվել:Տարբեր երկրներում mpox-ի տարբեր տեսակների մի քանի բռնկումներ են տեղի ունեցել՝ փոխանցման տարբեր եղանակներով և ռիսկի տարբեր մակարդակներով:ԱՀԿ-ի Իմունականխարգելման հարցերով փորձագետների ռազմավարական խորհրդատվական խումբը խորհուրդ է տալիս կիրառել mpox-ի դեմ երկու պատվաստանյութ, որոնք ինչպես նաև հաստատված են ԱՀԿ-ի գործընկեր ազգային կարգավորող մարմինների, ինչպես նաև առանձին երկրների կողմից, ներառյալ Նիգերիան և ԿԴՀ-ն:Անցյալ շաբաթ Գլխավոր տնօրենը գործարկեց mpox-ի պատվաստանյութերի Արտակարգ իրավիճակներում կիրառման ցուցակը, որը կընդլայնի պատվաստանյութերի հասանելիությունը ցածր եկամուտ ունեցող այն երկրների համար, որոնց ազգային կարգավորող մարմինը դեռ պաշտոնական հաստատում չի տվել: Արտակարգ իրավիճակների օգտագործման ցուցակը նաև հնարավորություն է տալիս գործընկերներին՝ ներառյալ պատվաստանյութերի ԳԱՎԻ դաշինքին և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ին ձեռք բերել պատվաստանյութեր հետագա բաշխման համար:ԱՀԿ-ն աշխատում է երկրների և պատվաստանյութ արտադրողների հետ պատվաստանյութերի հնարավոր նվիրատվությունների ուղղությամբ և Բժշկական հակաքայլերի ներքին ցանցի միջոցով համակարգում է գործընկերների հետ աշխատանքը՝ հեշտացնելու պատվաստանյութերի, բուժական միջոցների, ախտորոշման և այլ գործիքների հավասար հասանելիությունը:ԱՀԿ-ն ակնկալում է նախնական 15 միլիոն ԱՄՆ դոլարի անհապաղ ֆինանսավորում՝ հսկողության, պատրաստվածության և արձագանքման գործողություններին աջակցելու համար: Կազմակերպության երեք մակարդակներում իրականացվում է կարիքների գնահատում:Իր գործողությունների անհապահ ընդլայնման նպատակով ԱՀԿ-ն 1,45 միլիոն ԱՄՆ դոլար է հատկացրել ԱՀԿ-ի Արտակարգ իրավիճակների հիմնադրամից և առաջիկա օրերին կարող է ընդլայնել հատկացումները: Կազմակերպությունը դիմում է դոնորներին mpox-ի դիմագրավման համար անհրաժեշտ կարիքների ամբողջ ծավալը ֆինանսավորելու համար:
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
14 հունիսի 2024
Աշխարհում 4 երեխայից 1-ը ապրում է մանկական պարենային ծայրահեղ աղքատության մեջ՝ անհավասարության, հակամարտությունների և կլիմայական ճգնաժամերի պատճառով – ՅՈՒՆԻՍԵՖ
ՆՅՈՒ ՅՈՐՔ, հունիսի 12, 2024 թ. – Ըստ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի նոր զեկույցի` աշխարհում մինչև 5 տարեկան գրեթե 181 միլիոն երեխա կամ 4 երեխայից 1-ն ապրում է մանկական պարենային ծայրահեղ աղքատության մեջ, ինչի հետևանքով նրանց մոտ մինչև 50 տոկոսով ավելի է մեծանում սուր թերսնուցում ունենալու հավանականությունը. սա կյանքին սպառնացող թերսնման ձև է:
Առաջին անգամ «Մանկական պարենային աղքատություն. սնուցման զրկանքները վաղ մանկական տարիքում» զեկույցը վերլուծում է պարենային զրկվածության ազդեցությունն ու պատճառները գրեթե 100 երկրների և տարբեր եկամտային խմբերի աշխարհի ամենափոքր բնակիչների շրջանում: Զեկույցը նախազգուշացնում է, որ մինչև հինգ տարեկան միլիոնավոր երեխաներ չեն կարողանում օգտվել և չունեն սննդարար և բազմազան սննդակարգ, որն անհրաժեշտ է վաղ մանկության շրջանում և դրանից հետո օպտիմալ աճ ու զարգացում ապահովելու համար:
Այն երեխաները, ովքեր օգտագործում են ութ սննդային խմբերից առավելագույնը երկուսը, համարվում է, որ գտնվում են մանկական պարենային ծայրահեղ աղքատության մեջ: Այս իրավիճակում գտնվող 5 երեխաներից 4-ը սնվում են միայն կրծքի կաթով/կաթով և/կամ օսլա պարունակող մթերքներով, ինչպիսիք են բրինձը, եգիպտացորենը կամ ցորենը: Այս երեխաների 10 տոկոսից պակասը սնվում է մրգով և բանջարեղենով: Եվ միայն 5 տոկոսից պակասն է սնվում սննդանյութերով հարուստ մթերքներով, ինչպիսիք են ձուն, ձուկը, թռչնամիսը կամ միսը:
«Պարենային ծայրահեղ աղքատության մեջ ապրող երեխաները վտանգի եզրին ապրող երեխաներ են: Այսօր՝ հենց այս պահին, միլիոնավոր փոքր երեխաների համար սա իրականություն է, ինչը կարող է անդառնալի բացասական ազդեցություն ունենալ նրանց կյանքի պահպանման, աճի և ուղեղի զարգացման վրա», - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Քեթրին Ռասըլը: «Երեխաները, ովքեր օրական օգտագործում են ընդամենը երկու սննդային խումբ, օրինակ՝ բրինձ և մի քիչ կաթ, մինչև 50 տոկոսով ավելի հավանական է, որ առերեսվեն թերսնուցման ծայրահեղ ձևերի հետ»:
Զեկույցը նախազգուշացնում է, որ մինչ պետությունները վերականգնվում են ՔՈՎԻԴ-19 համավարակի սոցիալ-տնտեսական ազդեցությունից, աճող անհավասարության, հակամարտությունների և կլիմայական ճգնաժամի հետևանքները սննդամթերքի ու ապրուստի գները բարձրացրել են ռեկորդային բարձր մակարդակի:
Պարենային ծայրահեղ աղքատության մեջ ապրող 181 միլիոն երեխաների 65 տոկոսն ապրում է մոլորակի 20 երկրում միայն: Շուրջ 64 միլիոն տուժած երեխաներ գտնվում են Հարավային Ասիայում, իսկ 59 միլիոնը՝ Ենթասահարյան Աֆրիկայում:
Գազայի հատվածում ամիսներ շարունակվող ռազմական գործողությունները և մարդասիրական օգնության սահմանափակումները փլուզել են պարենային և առողջապահական համակարգերը, ինչը աղետալի հետևանքներ է թողնում երեխաների և նրանց ընտանիքների վրա: 2023 թվականի դեկտեմբերից մինչև 2024 թվականի ապրիլը հինգ փուլով հավաքագրված տվյալները ցույց են տալիս, որ Գազայի հատվածում բնակվող 10 երեխաներից 9-ը պարենային ծայրահեղ աղքատություն մեջ է ապրում՝ գոյատևելով օրական երկու կամ ավելի քիչ սննդային խմբերով: Սա վկայում է այն սարսափելի ազդեցության մասին, որ հակամարտությունն ու սահմանափակումները թողնում են ընտանիքների՝ երեխաների սննդային կարիքները բավարարելու կարողության վրա, և մատնանշում, թե ինչ արագությամբ են երեխաները ենթարկվում կյանքին սպառնացող թերսնուցման:
Զեկույցը ցույց է տալիս, որ մանկական պարենային ծայրահեղ աղքատության բոլոր դեպքերի գրեթե կեսը (46 տոկոսը) ընկնում է աղքատ տնային տնտեսությունների վրա, որտեղ եկամտային աղքատությունը, հավանաբար, հիմնական պատճառն է, մինչդեռ 54 տոկոսը կամ 97 միլիոն երեխա ապրում է համեմատաբար ավելի հարուստ տնային տնտեսություններում, որտեղ վատ պարենային միջավայրը և սննդային սովորությունները վաղ մանկության պարենային աղքատության հիմնական պատճառն են:
Մանկական պարենային աղքատության ճգնաժամը պայմանավորված է մի քանի գործոններով, այդ թվում՝ պարենային համակարգերով, որոնք երեխաների համար չեն ապահովում սննդարար, անվտանգ և մատչելի տարբերակներ, ընտանիքների՝ սննդարար պարեն գնելու անկարողությունը և ծնողների՝ երեխաներին սնելու դրական սովորույթներ որդեգրելու և պահպանելու անկարողությունը: Շատ համատեքստերում էժանագին, սննդանյութերով աղքատ և անառողջ վերամշակված սննդամթերքն և շաքարով քաղցրացված ըմպելիքները ագրեսիվ կերպով շուկա են դուրս բերվում՝ թիրախելով ծնողներին և ընտանիքներին և դառնում երեխաներին սնելու սովորական միջոց: Այս անառողջ սնունդն ու ըմպելիքները սպառվում են փոքր երեխաների տագնապալի թվաքանակի կողմից, որոնք արդեն իսկ պարենային աղքատության մեջ են՝ իրենց ամենօրյա սննդակարգից հեռացնելով ավելի սննդարար և առողջարար սննդամթերքը:
Մանկական պարենային աղքատությանը վերջ տալու համար ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ է անում կառավարություններին, զարգացման և հումանիտար կազմակերպություններին, դոնորներին, քաղաքացիական հասարակությանը և սննդամթերքի ու ըմպելիքների արդյունաբերությանը՝ շտապՓոխակերպել պարենային համակարգերն այնպես, որ սննդարար, բազմազան և առողջարար սննդամթերքը դառնա խնամակալների համար փոքր երեխաներին կերակրելու ամենահասանելի, մատչելի և ցանկալի տարբերակը:Օգտագործել առողջապահական համակարգերը` տրամադրելու հիմնարար սնուցման ծառայություններ` վաղ մանկական թերսնուցումը կանխելու և բուժելու նպատակով, այդ թվում՝ աջակցություն տրամադրել համայնքի առողջապահական և սննդային ոլորտի աշխատողներին` ծնողներին և ընտանիքներին երեխաների սնուցման և խնամքի պրակտիկաների վերաբերյալ խորհրդատվություն տրամադրելու համար:Սոցիալական փոխանցումների միջոցով (կանխիկ, պարեն և վաուչերներ) ակտիվացնել սոցիալական պաշտպանության համակարգերը՝ արձագանքելու խոցելի երեխաների ևնրանց ընտանիքների սննդի և սնուցման կարիքներին համապատասխան եկամտային աղքատության հարցերին:###
Մանկական պարենային աղքատության տեսակները
Եթե երեխաները սնվում են օրական0-2 պարենային խմբերով, ապա նրանք ապրում են մանկական պարենային ծայրահեղ աղքատության մեջ,3-4 պարենային խմբերով, ապա նրանք ապրում են չափավոր մանկական պարենային աղքատության մեջ,5 կամ ավելի պարենային խմբերով, ապա նրանք մանկական պարենային աղքատության մեջ չեն ապրում:
Առաջին անգամ «Մանկական պարենային աղքատություն. սնուցման զրկանքները վաղ մանկական տարիքում» զեկույցը վերլուծում է պարենային զրկվածության ազդեցությունն ու պատճառները գրեթե 100 երկրների և տարբեր եկամտային խմբերի աշխարհի ամենափոքր բնակիչների շրջանում: Զեկույցը նախազգուշացնում է, որ մինչև հինգ տարեկան միլիոնավոր երեխաներ չեն կարողանում օգտվել և չունեն սննդարար և բազմազան սննդակարգ, որն անհրաժեշտ է վաղ մանկության շրջանում և դրանից հետո օպտիմալ աճ ու զարգացում ապահովելու համար:
Այն երեխաները, ովքեր օգտագործում են ութ սննդային խմբերից առավելագույնը երկուսը, համարվում է, որ գտնվում են մանկական պարենային ծայրահեղ աղքատության մեջ: Այս իրավիճակում գտնվող 5 երեխաներից 4-ը սնվում են միայն կրծքի կաթով/կաթով և/կամ օսլա պարունակող մթերքներով, ինչպիսիք են բրինձը, եգիպտացորենը կամ ցորենը: Այս երեխաների 10 տոկոսից պակասը սնվում է մրգով և բանջարեղենով: Եվ միայն 5 տոկոսից պակասն է սնվում սննդանյութերով հարուստ մթերքներով, ինչպիսիք են ձուն, ձուկը, թռչնամիսը կամ միսը:
«Պարենային ծայրահեղ աղքատության մեջ ապրող երեխաները վտանգի եզրին ապրող երեխաներ են: Այսօր՝ հենց այս պահին, միլիոնավոր փոքր երեխաների համար սա իրականություն է, ինչը կարող է անդառնալի բացասական ազդեցություն ունենալ նրանց կյանքի պահպանման, աճի և ուղեղի զարգացման վրա», - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Քեթրին Ռասըլը: «Երեխաները, ովքեր օրական օգտագործում են ընդամենը երկու սննդային խումբ, օրինակ՝ բրինձ և մի քիչ կաթ, մինչև 50 տոկոսով ավելի հավանական է, որ առերեսվեն թերսնուցման ծայրահեղ ձևերի հետ»:
Զեկույցը նախազգուշացնում է, որ մինչ պետությունները վերականգնվում են ՔՈՎԻԴ-19 համավարակի սոցիալ-տնտեսական ազդեցությունից, աճող անհավասարության, հակամարտությունների և կլիմայական ճգնաժամի հետևանքները սննդամթերքի ու ապրուստի գները բարձրացրել են ռեկորդային բարձր մակարդակի:
Պարենային ծայրահեղ աղքատության մեջ ապրող 181 միլիոն երեխաների 65 տոկոսն ապրում է մոլորակի 20 երկրում միայն: Շուրջ 64 միլիոն տուժած երեխաներ գտնվում են Հարավային Ասիայում, իսկ 59 միլիոնը՝ Ենթասահարյան Աֆրիկայում:
Գազայի հատվածում ամիսներ շարունակվող ռազմական գործողությունները և մարդասիրական օգնության սահմանափակումները փլուզել են պարենային և առողջապահական համակարգերը, ինչը աղետալի հետևանքներ է թողնում երեխաների և նրանց ընտանիքների վրա: 2023 թվականի դեկտեմբերից մինչև 2024 թվականի ապրիլը հինգ փուլով հավաքագրված տվյալները ցույց են տալիս, որ Գազայի հատվածում բնակվող 10 երեխաներից 9-ը պարենային ծայրահեղ աղքատություն մեջ է ապրում՝ գոյատևելով օրական երկու կամ ավելի քիչ սննդային խմբերով: Սա վկայում է այն սարսափելի ազդեցության մասին, որ հակամարտությունն ու սահմանափակումները թողնում են ընտանիքների՝ երեխաների սննդային կարիքները բավարարելու կարողության վրա, և մատնանշում, թե ինչ արագությամբ են երեխաները ենթարկվում կյանքին սպառնացող թերսնուցման:
Զեկույցը ցույց է տալիս, որ մանկական պարենային ծայրահեղ աղքատության բոլոր դեպքերի գրեթե կեսը (46 տոկոսը) ընկնում է աղքատ տնային տնտեսությունների վրա, որտեղ եկամտային աղքատությունը, հավանաբար, հիմնական պատճառն է, մինչդեռ 54 տոկոսը կամ 97 միլիոն երեխա ապրում է համեմատաբար ավելի հարուստ տնային տնտեսություններում, որտեղ վատ պարենային միջավայրը և սննդային սովորությունները վաղ մանկության պարենային աղքատության հիմնական պատճառն են:
Մանկական պարենային աղքատության ճգնաժամը պայմանավորված է մի քանի գործոններով, այդ թվում՝ պարենային համակարգերով, որոնք երեխաների համար չեն ապահովում սննդարար, անվտանգ և մատչելի տարբերակներ, ընտանիքների՝ սննդարար պարեն գնելու անկարողությունը և ծնողների՝ երեխաներին սնելու դրական սովորույթներ որդեգրելու և պահպանելու անկարողությունը: Շատ համատեքստերում էժանագին, սննդանյութերով աղքատ և անառողջ վերամշակված սննդամթերքն և շաքարով քաղցրացված ըմպելիքները ագրեսիվ կերպով շուկա են դուրս բերվում՝ թիրախելով ծնողներին և ընտանիքներին և դառնում երեխաներին սնելու սովորական միջոց: Այս անառողջ սնունդն ու ըմպելիքները սպառվում են փոքր երեխաների տագնապալի թվաքանակի կողմից, որոնք արդեն իսկ պարենային աղքատության մեջ են՝ իրենց ամենօրյա սննդակարգից հեռացնելով ավելի սննդարար և առողջարար սննդամթերքը:
Մանկական պարենային աղքատությանը վերջ տալու համար ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ է անում կառավարություններին, զարգացման և հումանիտար կազմակերպություններին, դոնորներին, քաղաքացիական հասարակությանը և սննդամթերքի ու ըմպելիքների արդյունաբերությանը՝ շտապՓոխակերպել պարենային համակարգերն այնպես, որ սննդարար, բազմազան և առողջարար սննդամթերքը դառնա խնամակալների համար փոքր երեխաներին կերակրելու ամենահասանելի, մատչելի և ցանկալի տարբերակը:Օգտագործել առողջապահական համակարգերը` տրամադրելու հիմնարար սնուցման ծառայություններ` վաղ մանկական թերսնուցումը կանխելու և բուժելու նպատակով, այդ թվում՝ աջակցություն տրամադրել համայնքի առողջապահական և սննդային ոլորտի աշխատողներին` ծնողներին և ընտանիքներին երեխաների սնուցման և խնամքի պրակտիկաների վերաբերյալ խորհրդատվություն տրամադրելու համար:Սոցիալական փոխանցումների միջոցով (կանխիկ, պարեն և վաուչերներ) ակտիվացնել սոցիալական պաշտպանության համակարգերը՝ արձագանքելու խոցելի երեխաների ևնրանց ընտանիքների սննդի և սնուցման կարիքներին համապատասխան եկամտային աղքատության հարցերին:###
Մանկական պարենային աղքատության տեսակները
Եթե երեխաները սնվում են օրական0-2 պարենային խմբերով, ապա նրանք ապրում են մանկական պարենային ծայրահեղ աղքատության մեջ,3-4 պարենային խմբերով, ապա նրանք ապրում են չափավոր մանկական պարենային աղքատության մեջ,5 կամ ավելի պարենային խմբերով, ապա նրանք մանկական պարենային աղքատության մեջ չեն ապրում:
1 of 5
Վերջին հրատարակությունները
1 / 11
Ռեսուրսներ
23 մարտի 2024
Ռեսուրսներ
05 մարտի 2024
Ռեսուրսներ
07 փետրվարի 2024
Ռեսուրսներ
21 փետրվարի 2024
Ռեսուրսներ
06 փետրվարի 2024
Ռեսուրսներ
22 դեկտեմբերի 2023
Ռեսուրսներ
19 դեկտեմբերի 2023
Ռեսուրսներ
09 դեկտեմբերի 2023
Ռեսուրսներ
01 դեկտեմբերի 2023
1 / 11