ՄԱԿ-ի Երեխայի իրավունքների կոմիտեն առաջին անգամ հստակորեն սահմանում է երեխայի՝ մաքուր, առողջ և կայուն միջավայր ունենալու իրավունքը՝ Երեխայի իրավունքների մասին կոնվենցիային համապատասխան՝ ՄԱԿ-ի անդամ պետությունների պարտավորությունների համապարփակ մեկնաբանություն ներկայացնելով: 

Այս Կոնվենցիան, որ մշակվել է 1989 թվականին և վավերացվել 196 պետությունների կողմից, սահմանում է երեխայի համընդհանուր իրավունքները, ինչպիսիք են կյանքի, կյանքի պահպանման, զարգացման և առողջության իրավունքները: Ընդհանուր մեկնաբանությունն, իր հերթին, իրավական ուղեցույց է տրամադրում այն մասին, թե ինչ են ենթադրում այս իրավունքները օրենսդրության որոշակի թեմաների կամ ոլորտների համար: Նոր հրապարակված «Ընդհանուր մեկնաբանություն թիվ 26 երեխայի իրավունքների և շրջակա միջավայրի վերաբերյալ. հատուկ շեշտադրում կլիմայի փոփոխությանը», հստակորեն անդրադառնում է ստեղծված արտակարգ իրավիճակին կլիմայի ոլորտում, կենսաբազմազանության քայքայմանը և համատարած աղտոտմանը՝ նախանշելով հակաքայլեր՝ պաշտպանելու երեխաների կյանքն ու կյանքի հեռանկարները: Միավորված ազգերի կազմակերպության Երեխայի իրավունքների կոմիտեի անդամ Ֆիլիպ Ժաֆեն (Philip Jaffé) նշում է. «Ամբողջ աշխարհում երեխաներն են առաջնորդում կլիմայական փոփոխությունների դեմ պայքարը՝ կոչ անելով իրենց կառավարություններին և կորպորացիաներին՝ քայլեր ձեռնարկել մոլորակի և իրենց ապագայի պաշտպանության համար: Երեխայի իրավունքների կոմիտեն իր թիվ 26 ընդհանուր մեկնաբանությամբ ոչ միայն ականջալուր է լինում այս կոչին ու բազմապատկում  երեխաների ձայնը, այլև հստակ սահմանում է երեխայի իրավունքները շրջակա միջավայրի հետ կապված, որոնք անդամ պետությունները պետք է հարգեն, պաշտպանեն և իրացնեն… միասին և հրատապ կարգով»: «Այս նոր Ընդհանուր մեկնաբանությունը կարևոր քայլ է դեպի ընկալում, որ Երկիր մոլորակի վրա յուրաքանչյուր երեխա իրավունք ունի ապրելու մաքուր, առողջ և կայուն միջավայրում: Կառավարություններն այժմ պետք է հրատապ քայլեր ձեռնարկեն գլոբալ բնապահպանական ճգնաժամը լուծելու համար, որպեսզի կյանք տան այս ոգեշնչող խոսքերին», - նշել է Մարդու իրավունքների և շրջակա միջավայրի հարցերով ՄԱԿ-ի հատուկ զեկուցող Դեյվիդ Բոյդը (David Boyd): Ընդհանուր մեկնաբանություն թիվ 26-ը հստակեցնում է, որ պետությունները պատասխանատու են ոչ միայն երեխայի իրավունքները անմիջական վնասից պաշտպանելու, այլ նաև ապագայում նրանց իրավունքների կանխատեսելի ոտնահարումների համար՝ պայմանավորված պետությունների այսօրվա գործողություններով կամ անգործությամբ: Ավելին, այն ընդգծում է, որ պետությունները կարող են պատասխանատվության ենթարկվել ոչ միայն իրենց սահմաններում տեղի ունեցող բնապահպանական վնասների, այլ նաև իրենց սահմաններից դուրս շրջակա միջավայրի վնասների և կլիմայի փոփոխության վնասակար ազդեցության համար: Առանձնահատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել անբարենպաստ իրավիճակներում հայտնված երեխաներին բաժին ընկնող անհամաչափ վնասներին:

Երեխայի իրավունքների կոնվենցիան վավերացրած 196 պետություններին կոչ է արվում անհապաղ միջոցներ ձեռնարկել՝ ներառյալ ածուխի, նավթի և բնական գազի գործածության աստիճանական դադարեցումը և անցում կատարել դեպի վերականգնվող էներգիայի աղբյուրներ, բարելավել օդի որակն ու ապահովել մաքուր ջրի հասանելիություն, փոխակերպել արդյունաբերական գյուղատնտեսությունն ու ձկնաբուծությունը՝ առողջ և կայուն պարեն արտադրելու և կենսաբազմազանությունը պաշտպանելու համար։

Terre des Hommes-ը` Կոմիտեի պաշտոնական գործընկերը Ընդհանուր մեկնաբանության թիվ 26-ի մշակման գործում, բազմաշերտ շահագրգիռ կողմերի հետ ղեկավարել է մի գործընթաց, որի ընթացքում առցանց խորհրդատվությունների միջոցով զգալիորեն ներգրավել է երեխաներին տեքստի ձևն ու բովանդակությունը մշակելու համար: Երեխայի իրավունքների պաշտպանության միջազգային կազմակերպությունը համակարգել է համաշխարհային/գլոբալ փորձագետների խորհրդատվական խումբը և 11-ից 17 տարեկան 12 երեխա -խորհրդատուների թիմի աշխատանքը՝ Կոմիտեին աջակցելու համար: Միավորված ազգերի կազմակերպության մանկական հիմնադրամը (ՅՈՒՆԻՍԵՖ), որպես Խորհրդատվական խմբի անդամ, տրամադրել է հետագա մասնագիտական փորձաքննություն և օգնել կարծիքներ հավաքագրել ամբողջ աշխարհի երեխաներից՝ որպես խորհրդատվական գործընթացի մաս:

Terre des Hommes-ը` Կոմիտեի պաշտոնական գործընկերը Ընդհանուր մեկնաբանության թիվ 26-ի մշակման գործում, ղեկավարել է գործընթացը տարատեսակ շահագրգիռ կողմերի հետ, այդ թվում առցանց խորհրդատվությունների միջոցով զգալիորեն ներգրավել է երեխաներին՝ տեքստի ձևն ու բովանդակությունը մշակելու համար: Երեխայի իրավունքների պաշտպանության միջազգային կազմակերպությունը համակարգել է գլոբալ փորձագետների խորհրդատվական խումբը և 11-ից 17 տարեկան 12 երեխա -խորհրդատուների թիմի աշխատանքը՝ Կոմիտեին աջակցելու համար: Միավորված ազգերի կազմակերպության մանկական հիմնադրամը (ՅՈՒՆԻՍԵՖ), որպես Խորհրդատվական խմբի անդամ, տրամադրել է հետագա մասնագիտական փորձաքննություն և օգնել կարծիքներ հավաքագրել ամբողջ աշխարհի երեխաներից՝ որպես խորհրդատվական գործընթացի մաս:

Երեխա-խորհրդատուներից մեկը՝ 17-ամյա Անիվան, որ կլիմայի և երեխայի իրավունքների գծով ակտիվիստ է Խաղաղօվկիանոսյան կղզիներից, նշում է. «Ինձ համար «Ընդհանուր մեկնաբանությունը» փոփոխություն է ենթադրում աշխարհի մակարդակով, որն անհրաժեշտ է հիմա, որպեսզի մենք կարողանանք առաջ շարժվել բնապահպանական խնդիրների դեմ պայքարում և գլոբալ քայլեր ձեռնարկել մեր և գալիք սերունդների համար մեր մոլորակը պաշտպանելու համար: Այն երեխաներին ավելի ամուր հիմք է տալիս միջազգային իրավունքի մեջ՝ պաշտպանելու մեր իրավունքները առողջ շրջակա միջավայր ունենալու համար: Համաշխարհային մասշտաբով մենք ավելի շատ գործողությունների ականատեսն ենք լինում մարդկանց կողմից շրջակա միջավայրը պաշտպանելու գործում Մարդու իրավունքների միջոցով, և ԸՄ26-ը դրա կարևոր բաղադրիչն է»: Թիվ 26 ընդհանուր մեկնաբանությունը օգնում է մեկնաբանել Փարիզի համաձայնագրով պետությունների պարտավորությունները՝ հարգելու, խթանելու և հաշվի առնելու երեխայի իրավունքների պարտավորությունները՝ կլիմայի փոփոխությանն ուղղված քայլեր ձեռնարկելիս: Այն նաև հստակեցնում է, որ երեխայի իրավունքների վրա ազդեցության գնահատում պետք է իրականացվի շրջակա միջավայրի հետ կապված բոլոր՝ օրենսդրական, քաղաքականության, ինչպես նաև նախագծերի, կանոնակարգերի, բյուջեի կամ այլ որոշումներ իրականացնելիս: Պետությունները պետք է պարբերաբար զեկուցեն ՄԱԿ-ի կոմիտեին երեխաների բնապահպանական իրավունքների պաշտպանության հարցում իրենց ձեռք բերած համապատասխան առաջընթացի մասին: «Կլիմայի ոլորտի ֆինանսավորումը և քաղաքականության հետ կապված որոշումները շարունակում են անտեսել երեխաների կարիքները», - նշում է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի երեխաների իրավունքների պաշտպանության և կլիմայական գործողությունների գծով հատուկ խորհրդական Պալոմա Էսկուդերոն (Paloma Escudero): «Իրերի այս դրությունը պետք է փոխվի: Ընդհանուր մեկնաբանությունը պետություններին ուղղված հրատապ կոչ է՝ առաջնահերթ ուշադրություն դարձնել գործողություններին՝ կլիմայի փոփոխության հետևանքով ազդված մանկության բոլոր ոլորտներում, ինչպիսիք են երեխայի կրթության իրավունքը, անվտանգ ջուր և առողջ միջավայր ունենալու իրավունքները: Կլիմայական ճգնաժամը երեխաների իրավունքների ճգնաժամ է։ Յուրաքանչյուր կառավարություն պարտավոր է պաշտպանել յուրաքանչյուր երեխայի իրավունքները մոլորակի յուրաքանչյուր անկյունում, հատկապես այն տղաների և աղջիկների, որոնց երկրներն ամենաքիչն են ազդեցություն ունեցել խնդրի գոյացման գործում, բայց առերեսվում են ամենավտանգավոր ջրհեղեղներին, երաշտներին, փոթորիկներին և տապին»: Ընդհանուր մեկնաբանություն թիվ 26-ը հասանելի է այստեղ՝ https://tinyurl.com/s5zk3kfv

Ընդհանուր մեկնաբանության թիվ 26-ի երեխայակենտրոն տարբերակները կհրապարակվեն 2023 թվականի սեպտեմբերի 18-ին Ժնևում՝ Կոմիտեի առաջիկա նիստի ժամանակ ՝ որպես Ընդհանուր մեկնաբանության պաշտոնական մեկնարկի մաս: 

ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի (ԿԳՆ), Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունների, Տավուշի մարզային իշխանությունների և այլ գործընկերների հետ համակարգմամբ և Եվրոպական միության ֆինանսական աջակցությամբ՝ ՅՈւՆԻՍԵՖ-ը նոր նախակրթարան է հիմնել Նոյեմբերյան խոշորացված համայնքի Դովեղ բնակավայրում: Հայ-ադրբեջանական սահմանի մոտ տեղակայված լինելով՝ Դովեղում են ապրում 502 մեծահասակներ և 145 երեխա: Այստեղ 3-5 տարեկան երեխաները երբևէ նախակրթարան չեն հաճախել: «Կյանքի առաջին տարիները շատ կարևոր են երեխայի զարգացման համար: Վաղ ուսումնառություն ստանալն անմիջականորեն բարելավում է նրանց սոցիալական, էմոցիոնալ և ճանաչողական հմտությունները, նախապատրաստում է դպրոց գնալուն և նվազեցնում սոցիալապես ապահով և խոցելի երեխաների միջև պատնեշը: Բացի այդ, այն նաև երկարաժամկետ առումով օգուտ է տալիս հասարակությանը՝ թույլ տալով երեխաներին օգտագործել հետագայում իրենց ողջ ներուժը և ակտիվ մասնակցել իրենց համայնքների սոցիալական, քաղաքացիական և տնտեսական կյանքին: Կյանքի ամենակարևոր հմտությունները նախևառաջ նախակրթարանում ենք ձեռք բերում», - նշել է Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցիչ Քրիսթինե Վայգանդը: Այսօրվանից Դովեղում 18 երեխա վաղ ուսումնառություն ստանալու հնարավորություն կունենա, իսկ տարվա ավարտին ավելի շատ երեխաներ կներգրավվեն: Համայնքի վարչական շենքի 2-րդ հարկում գտնվող նախակրթարանն ունի ամբողջովին վերանորոգված և կահավորված նախասրահ, երկու խաղասենյակ և երկու առանձին սանհանգույց, ինչպես նաև խոհանոց: Այն նաև ապահովված է արևային ֆոտովոլտային համակարգով, ունի դիդակտիկ նյութերի և խաղալիքների լայն տեսականի, ինչպես նաև` առաջին բուժօգնության համար անհրաժեշտ պարագաներ: «Քայլ առ քայլ» բարեգործական հիմնադրամի հետ համատեղ` ՅՈւՆԻՍԵՖ-ը համայնքի երեք կանանց զինել է նախադպրոցական ծառայություններ մատուցելու գիտելիքներով ու հմտություններով: Նախակրթարանը նաև նորակառույց փոքրիկ խաղահրապարակ ունի:  «Վաղ մանկական ուսումնառությունը նախապայման է՝ ապահովելու, որ բոլոր երեխաները կարողանան օգտվել սովորելու և զարգանալու իրենց իրավունքից: Կրթական աղքատության արմատները և այն, թե ինչու են մեր օրերում երեխաները դժվարանում հիմնարար ուսուցման հմտություններ ձեռք բերելու հարցում, սկսվում են վաղ մանկական ուսումնառության ծառայությունների բացակայությունից՝ երեխաներին դպրոցին նախապատրաստելու համար: Սա է պատճառը, որ մենք պետք է ներդրումներ կատարենք նախադպրոցական կրթության մանկավարժների, որակի չափանիշների, վերապատրաստման և զարգացման, նրանց աշխատանքային պայմանների և կարիերայի առաջընթացի համար»,- նշել է «Քայլ առ քայլ» բարեգործական հիմնադրամի ներկայացուցիչ Աշխեն Գյուրջյանը: Գործընկերների հետ միասին՝ անցած երեք տարիներին ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը հիմնել է 17 նախակրթարան Լոռու, Տավուշի, Սյունիքի, Շիրակի և Գեղարքունիքի մարզերում՝ համաձայն ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության հետ համատեղ մշակված այլընտրանքային մոդելի: Մինչ 2023 թվականի ավարտը ևս 8 նախակրթարանի ստեղծման աշխատանքներ ավարտին կհասցվեն՝ ապահովելով հեռավոր գյուղական բնակավայրերի երեխաների ուսումնառության արդար մեկնարկը։ Մոդելն ապացուցել է, որ այն ոչ միայն ծախսարդյունավետ է, այլև կայուն, քանի որ համայնքները պարտավորվում են տրամադրել դաստիարակների աշխատավարձն ու կենտրոնի ընթացիկ ծախսերը, իսկ դաստիարակները շարունակում են մասնագիտական զարգացման աջակցություն ստանալ խոշորացված համայնքի մեծ մանկապարտեզից: Այս մոդելը նպաստում է ՀՀ կառավարության ծրագրին՝ ընդլայնել վաղ ուսումնառության ծառայությունների ծածկույթը ողջ երկրում:

Միջոցառումը կմեկնարկի «Հաշմանդամություն ունեցող 50 կանայք, որ փոխեցին աշխարհը» գրքի շնորհանդեսով։ Այս ազդեցիկ հավաքածուն ներկայացնում է հաշմանդամություն ունեցող կանանց՝ այդ թվում մերազնյա, ուշագրավ ձեռքբերումներն ու ներդրումները՝ վկայելով նրանց աննկուն ոգու և ուժի մասին: Ակնկալվում է, որ միջոցառման հյուրերի թվում կլինեն ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը, ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Ժաննա Անդրեասյանը, ՄԱԿ-ի հայաստանյան գրասենյակի մշտական համակարգողի պաշտոնակատար Նիլս Սքոթը, ՄԱԲՀ հայաստանյան գրասենյակի ղեկավար Ծովինար Հարությունյանը, Գեղարքունիքի մարզպետ Կարեն Սարգսյանը, Հայաստանում Եվրոպական միության պատվիրակության միջազգային օգնության (համագործակցության) պատասխանատու Բրունո Մոնտարիոլը։ Շնորհանդեսից հետո գրքերի հավաքածուներ կնվիրաբերվեն Ջիլ, Ծափաթաղ և Արտանիշ գյուղերի դպրոցական գրադարաններին՝ հարստացնելով աշակերտների կրթական ռեսուրսները և խթանելով կարդալու և սովորելու մշակույթը: Միջոցառմանը կանցկացվի նաև «Սպորտլանդիա» մրցույթ Ջիլ, Ծափաթաղ և Արտանիշ գյուղերի թիմերի միջև՝ Ջիլի նորակառույց դպրոցի շենքի հարևանությամբ գտնվող խաղահրապարակում: Օրը կամփոփվի մրցանակաբաշխությամբ՝ գնահատելով մասնակիցների ելույթները։ Այս տոնակատարության միջոցով ՄԱԲՀ-ն, ԵՄ-ն ու ՄԱԿ-ը ձգտում են ոգեշնչել դրական փոփոխություններ, հզորացնել անհատներին և նպաստել ավելի ներառական և արդար հասարակության ձևավորմանը: Միջոցառումը կազմակերպվում է «Պտղի սեռով պայմանավորված խտրական ընտրության և հարակից վնասակար գործելակերպերի կանխարգելումը Հարավային Կովկասում. աջակցություն տարածաշրջանային, ազգային և Հարավ-Հարավ նախաձեռնություններին» ծրագրի շրջանակներում, որը ֆինանսավորվում է Եվրոպական միության և ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի կողմից:

Ավստրիական զարգացման գործակալության աջակցությամբ և ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության հետ համատեղ իրականացվող նախաձեռնության նպատակը 7-11-րդ դասարանների ուսուցիչներին նախագծային ուսուցման և կլիմայի փոփոխության հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիքներով վերազինելն էր՝ Տավուշի, Սյունիքի, Գեղարքունիքի, Լոռու, Շիրակի և Վայոց ձորի համայնքներում ծառացած բնապահպանական խնդիրների լուծման  նպատակով։ «Բնապահպանական խնդիրների և կլիմայի փոփոխության մասին ավելի ու ավելի իրազեկ լինելը չափազանց կարևոր է։ Կլիմայի փոփոխությունը դեռևս կարող է ընկալվել որպես հեռավոր ապագայի խնդիր, բայց այն շատ իրական է և արդեն շոշափելի շատ առումներով: Ոչ ոք ավելի շատ չի տուժում փոփոխվող կլիմայից և դրա հետևանքներից,որքան երեխաները և դեռահասները, այդ իսկ պատճառով շատ կարևոր է նրանց ներգրավել կլիմայի փոփոխման մեղմման գործողություններում: ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը ողջունում է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության կարևոր որոշումը՝  կանաչ կրթությունը կրթության պետական զարգացման ծրագրում մինչև 2030 թվականը ներառելու և կլիմայի փոփոխությունն ու կանաչ հմտությունները պետական կրթական ծրագրում որպես միջառարկայական թեմա ներառելու մասին», - նշել է, Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցչի տեղակալ Սիլվիա Մեստրոնին: Ծրագրի շրջանակում 6 մարզի 272 բնակավայրից շուրջ 376 ուսուցիչ ակտիվ մասնակցեցին հատուկ իրենց համար մշակված դասընթացների՝ նախագծային ուսուցման մեթոդների բովանդակության և կառուցվածքի մասին առավել խոր պատկերացում կազմելու նպատակով։ 5 ամսվա հագեցած առցանց և դեմ առ դեմ վերապատրաստումների ընթացքում ուսուցիչներին հաջողվեց խորապես յուրացնել նախագծային ուսուցման քայլերը և, ի հայտ բերելով սեփական գաղափարները, աշակերտների հետ աշխատել դրանց զարգացման ուղղությամբ։ Արդյունքում փորձառու մենթորների առաջնորդությամբ ուսուցիչները հաջողությամբ կիրառեցին ձեռք բերած գիտելիքները և 2015 աշակերտների  ներգրավեցին իրենց տարածաշրջանին բնորոշ 275 բնապահպանական նախագծերի իրականացման գործընթացում։ ««Այբ» կրթական հիմնադրամում մենք շարունակաբար նախագծում, տեղայնացնում և իրականացնում ենք աշխարհի լավագույն ուսուցման մոտեցումները՝ խորապես հավատարիմ մնալով մեր երկրում բարձրորակ կրթություն տարածելու մեր առաքելությանը: «Այբ»-ը նախագծային ուսուցման բացառիկ փորձ ունի։ 2015 թվականից այն բարձր արդյունավետությամբ կիրառվում է «Այբ» դպրոցում և «Այբ հիբրիդային կրթություն» ծրագրի առանցքային բաղադրիչներից մեկն է: Ես հավատացած եմ, որ ուսուցիչներին գիտելիքով զինելը կհանգեցնի նրանց շարունակական զարգացմանը, կօգնի նրանց ձևավորելու նոր մտածելակերպ և յուրացնելու նոր մոտեցումներ։ Հիմա ավելի քան վստահ եմ, որ ձեռք բերած հմտություններն ու փորձը կօգնեն նրանց սեպտեմբերին կրթական նոր չափորոշիչների ներդրման հարցում», - նշել է «Այբ» կրթական հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Սոնա Կոշեցյանը։ Փակման արարողության ժամանակ և՛ ուսուցիչները, և՛ աշակերտները ցուցադրեցին իրենց նախագծային աշխատանքի արդյունքները։ Նախագծերը վերաբերում էին տարատեսակ բնապահպանական խնդիրների, ինչպիսիք են թափոնների տեսակավորումն ու վերամշակումը, անտառահատումները, հանքարդյունաբերության արտանետումների վնասակար ազդեցությունները և այլն։ «Անտառահատումները շատ լուրջ խնդիր են մեր գյուղի համար։ Հատկապես այս տարի դրա ծավալներն է՛լ ավելի են մեծանում՝ շոշափելի բացասական ազդեցություն ունենալով շրջակա միջավայրի վրա։ Հետագա վնասները կանխելու համար մենք աշակերտների հետ միասին նախագիծ ենք մշակել՝ դպրոցի մոտ այգի ունենալու նպատակով»,- նշել է Սյունիքի մարզի Դարբաս գյուղի ուսուցիչ Տիգրան Հովսեփյանը։ Նույն խնդրի շուրջ աշխատող մեկ այլ թիմ՝ Նահապետավան գյուղից (Շիրակի մարզ) դպրոցի հարակից տարածքում տնկել է 100 ծառ։  «Մեր նպատակն էր լուծել օդի աղտոտվածության խնդիրը, որի պատճառը քաղաքում այրված աղբի ծուխն է։ Որպես լուծում մենք առաջ բերեցինք կարգավորման մի քանի ուղիներ՝ առաջարկելով թափոնների տեսակավորման և վերամշակման ժամանակակից եղանակներ: 15 ուսանողների հետ միասին աշխատել ենք երեք հիմնական ուղղություններով՝ խնդրի ուսումնասիրություն, դրա մասին իրազեկվածության մակարդակի բարձրացում և լուծումների առաջարկում։ Մենք նաև մի քանի դասընթաց կազմակերպեցինք Եղեգնաձորի որոշ բնակիչների և մեր դպրոցի աշակերտների համար՝ ցույց տալով թափոններն այրելու փոխարեն դրանց օգտագործման այլ եղանակներ: Օրինակ, թղթե թափոնների օգտագործմամբ մենք պատրաստել ենք աղբամաններ և տեղադրել դրանք դպրոցում: Նախագիծն ինքնին մեծ ազդեցություն ունեցավ մեզ վրա։ Հիմա մենք իրերին այլ կերպ ենք նայում և հստակ գիտենք, որ պատասխանատվություն են կրում այն միջավայրի համար, որում ապրում ենք»,- պատմեցին Եղեգնաձորի թիվ 2 հիմնական դպրոցի աշակերտները։