Վերջին հրապարակումները
Ելույթ
22 մայիսի 2023
ՁԻԱՀ-ից մահացած անձանց հիշատակի միջազգային օր 2023
Ավելին
Պատմություն
20 մայիսի 2023
ՄԱԱԶԿ-ն, ԵՄ-ն և Հայաստանը համատեղ նշել են Չափագիտության համաշխարհային օրը
Ավելին
Պատմություն
15 մայիսի 2023
Սոցաշխատողների կարողությունների զարգացում՝ հանուն փախստականների պաշտպանության
Ավելին
Վերջին հրապարակումները
Կայուն զարգացման նպատակները Հայաստանում
Կայուն զարգացման նպատակները համաշխարհային կոչ են՝ վերացնելու աղքատությունը, պաշտպանելու շրջակա միջավայրը և կլիման, ինչպես նաև՝ ապահովելու, որ աշխարհում բոլոր մարդիկ ապրեն խաղաղ և բարեկեցիկ կյանքով։ Ստորև ներկայացված են այն նպատակները, որոնց ուղղությամբ Հայաստանում ՄԱԿ-ի թիմն աշխատում է՝
Պատմություն
02 մայիսի 2023
Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպությունն ու Հայաստանի շրջակա միջավայրի նախարարությունը երկօրյա դասընթաց են անցկացրել Հայաստանում անտառների և լանդշաֆտի վերականգնման վերաբերյալ
ՄԱԿ-ի Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպությունը (ՊԳԿ) և Հայաստանի շրջակա միջավայրի նախարարության Բնապահպանական ծրագրերի իրականացման գրասենյակը (ԲԾԻԳ) կազմակերպել էին անտառների և լանդշաֆտի վերականգնման վերաբերյալ երկօրյա դասընթաց: Դասընթացն իրականացվել է «Հայաստանում անտառների դիմակայության բարձրացում՝ մեղմացման միջոցառումների շնորհիվ հարմարեցման և գյուղական վայրերում կանաչ տարածությունների ընդլայնման միջոցով» ծրագրի շրջանակում։ Ծրագիրը համաֆինանսավորվում է Կլիմայի կանաչ հիմնադրամի (ԿԿՀ), Հայաստանի կառավարության, Ավստրիական զարգացման գործակալության, Իտալիայի Բոլցանո ինքնավար նահանգի և Բնության համաշխարհային հիմնադրամի կողմից:
Երկօրյա այս դասընթացի նպատակն էր ծանոթացնել անտառների և լանդշաֆտի վերականգնման (ԱԼՎ) հայեցակարգին, մեթոդաբանությանը և պրակտիկային, ինչպես նաև ներկայացնել լավագույն փորձի օրինակներ: Դասընթացին մասնակցում էին ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարության Անտառային կոմիտեի, «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի, ոլորտում ակտիվ դերակատարում ունեցող հասարակական և կրթական կառույցների ներկայացուցիչներ։
Դասընթացի մասնակիցներին ողջունեց ՊԳԿ-ի Ծրագրի գլխավոր տեխնիկական մասնագետ Նորբերտ Վինկլեր-Ռաթոնյին:
«Հայաստանի գյուղական շրջանների բնակիչների կախվածությունը անտառներից էներգիայի և կենսապահովման համար (օրինակ՝ մեղվաբուծություն, ոչ փայտային անտառային ապրանքներ և անասնակեր) պահանջում է նոր մոտեցումներ, որոնք հաշվի կառնեն մարդկանց կարիքները անտառապատման կամ անտառվերականգնման աշխատանքներ պլանավորելիս և իրականացնելիս: ՊԳԿ-ի ծրագիրն օգտագործում է անտառների և լանդշաֆտների վերականգնման նոր մոտեցումը, որն օգնում է Հայաստանին վերականգնել դեգրադացված լանդշաֆտները՝ կիրառելով պրակտիկա, որի նպատակն է հավասարակշռել անտառների և ծառերի էկոլոգիական, սոցիալական և տնտեսական օգուտները Հայաստանի բնակչության համար»,- ասաց Վինկլեր-Ռաթոնյին։
Աշխատանքային քննարկումները, որոնք ընթացան անտառների դիմակայունության բարձրացման հետ կապված մի շարք դրույթների շուրջ, վարեց ՊԳԿ միջազգային խորհրդատու Պեդրո Պաջարեսը: Մասնակիցներին տրվեցին մանրամասն տեղեկություններ անտառների և լանդշաֆտների վերականգնման սկզբունքների, ծախսերի, ֆինանսավորման հնարավորությունների և մոնիտորինգի վերաբերյալ: Դասընթացի ընթացքում քննարկվեցին նաև դաշտերի վերականգնմանն ուղղված արդյունավետ միջոցառումները: Աշխատանքային քննարկումներն ընթացան այնպիսի թեմաների շուրջ, ինչպիսիք են ծառատեսակների ընտրությունը, տնկման նախագծումը, հողի նախապատրաստումը և տունկից հետո անհրաժեշտ միջամտությունները:
Մասնակիցներն ընդհանուր առմամբ դասընթացը համարում են հաջողված և իրենց գոհունակությունն են հայտնում ձեռք բերած գիտելիքների և գործնական հմտությունների վերաբերյալ:
ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԾՐԱԳՐԻ ՄԱՍԻՆ
«Հայաստանում անտառների դիմակայության բարձրացում՝ մեղմացման միջոցառումների շնորհիվ հարմարեցման և գյուղական վայրերում կանաչ տարածությունների ընդլայնման միջոցով» ծրագիրն իրականացնում են ՄԱԿ-ի Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպությունը (FAO) և Հայաստանի շրջակա միջավայրի նախարարության Բնապահպանական ծրագրերի իրականացման գրասենյակը (ԲԾԻԳ)։ Ծրագիրը համաֆինանսավորում են Կանաչ կլիմայի հիմնադրամը, Հայաստանի կառավարությունը, Ավստրիական զարգացման գործակալությունը, Իտալիայի Բոլցանո ինքնավար նահանգը և Բնության համաշխարհային հիմնադրամը:
Կլիմայի փոփոխության տեսանկյունից Հայաստանը շատ խոցելի է։ Համաշխարհային բանկը տեղեկացնում է, որ վերջին տասնամյակների ընթացքում եղանակային արտակարգ իրավիճակների (օրինակ՝ փոթորիկներ, ձնաբուք և ջերմային ալիքներ) թվի բացահայտ աճ է գրանցվել: Ներկայիս կլիմայական միտումները կանխատեսում են ապագայում միջին ջերմաստիճանի բարձրացում, տեղումների, գետերի հոսքի և ձյան ծածկույթի նվազում: Միաժամանակ բնակչությունը մեծապես կախված է վառելափայտից, ինչը կլիմայի փոփոխության նկատմամբ զգայուն անտառներն է՛լ ավելի խոցելի է դարձնում:
Անտառների զարգացման այս ութամյա ծրագրի նպատակն է Հայաստանում անտառածածկույթն ավելացնել 2,5 տոկոսով, իսկ գյուղական համայնքներում վառելափայտի պահանջարկը նվազեցնել առնվազն 30 տոկոսով: Ծրագիրը նաև ձգտում է մեծացնել բնական ռեսուրսները կառավարող համայնքների դերը, բարելավել վառելափայտի կառավարումը և անտառային հումքից ստացվող ապրանքների ու ծառայությունների արտադրությունը:
Ծրագիրը կիրականացվի Լոռու և Սյունիքի մարզերում։ Վերջիններս ընտրվել են՝ ելնելով անտառների տեսակներից, բնակչության խտությունից և աղքատության մակարդակից, ինչպես նաև կլիմայի փոփոխության նկատմամբ խոցելիությունից՝ ի լրումն անտառային կարևոր էկոհամակարգերի վրա հնարավոր ազդեցության:
Ծրագրում կիրառվող մոտեցումը համեմատաբար նոր է Հայաստանում անտառների կայուն կառավարման տեսանկյունից և կարող է որպես մոդել կիրառվել ողջ երկրում՝ խթանելով ցածր արտանետումներով զարգացումը:
1 of 5
Պատմություն
03 մայիսի 2023
ՄԱԿ-ի Փախստականների գործակալությունը և Մարդասիրական իրավունքի միջազգային ինստիտուտը (Սանռեմոյի ինստիտուտ) ամրապնդում են ապաքաղաքացիության նվազեցման և կանխման ոլորտում ներգրավված գործընկերների կարողությունները
ՄԱԿ-ի Փախստականների գործակալությունը (ՄԱԿ ՓԳՀ)`քաղաքացիության վերացման կարևորությունը հորդորող #IBELONG («Ես Պատկանում եմ») տասնամյա (2014-2024) քարոզարշավի շրջանակում, համագործակցում և զարգացնում է ապաքաղաքացիության ոլորտում ներգրավված պետական գործընկերների, իրավաբան-փորձագետների, քաղաքացիական հասարակության և ուսումնական դաշտում մասնագետների կարողությունները։ Մարդասիրական իրավունքի միջազգային ինստիտուտը (Սանռեմոյի ինստիտուտ) ՄԱԿ ՓԳՀ-ի երկարամյա միջազգային գործընկերներից մեկն է։ Այն մարդու իրավունքների, ներառյալ փախստականների իրավունքի և քաղաքացիության իրավունքի վերաբերյալ դասընթացներ է տրամադրում ՄԱԿ ՓԳՀ-ի գործընկերներին ամբողջ աշխարհում:
ՄԱԿ ՓԳՀ-ն վերջերս աջակցել է Հայաստանից հինգ գործընկերների մասնակցությանը` Սանռեմոյի ինստիտուտի Փախստականների միջազգային իրավունքի և միգրացիոն իրավունքի ամբիոնի կողմից տրամադրվող ապաքաղաքացիության վերաբերյալ առցանց երկու դասընթացին։ Հայաստանից մասնակիցները ներկայացնում էին ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության (ՆԳՆ) Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայությունը, «Առաքելություն Հայաստան» ՀԿ-ն և Երևանի պետական համալսարանի (ԵՊՀ) Իրավաբանական ֆակուլտետի իրավաբանական կլինիկան:
«Իսկապես, հմտորեն մշակված և կառուցողական կրթական դասընթաց էր, որտեղ մենք ձեռք բերեցինք խորը գիտելիքներ և գործնական հմտություններ: Դեպքի ուսումնասիրությունը և հետագա քննարկումները մասնակիցներին թույլ տվեցին հասկանալ ապաքաղաքացիություն առաջացման պատճառներն ու հանգամանքները և կիսվել քաղաքացիության կանխման, նվազեցման և վերացման գործում միջազգային արդյունավետ փորձով»,- ասաց ՀՀ ՆԳՆ Անձնագրային և վիզաների վարչության իրավաբանական բաժանմունքի պետ տ-ն Իրինա Մկրտչյանը։
Դասընթացը թույլ է տալիս վերլուծել քաղաքացիության վերաբերյալ միջազգային իրավական դաշտը և քաղաքացիություն չունեցող անձանց իրավունքները կարգավորող ազգային օրենսդրության մշակումը: Դրանք նաև դիտելի կերպով ներկայացնում են ապաքաղաքացիության պատճառներն ու դրա բացասական ազդեցությունը և բացատրում ապաքաղաքացիության և հարկադիր տեղահանման փոխհարաբերությունը, ինչպես նաև աշխարհի տարբեր մասերում քաղաքացիություն չունեցող բնակչության ընդհանուր պատկերն են ցուցադրում:
«Չափազանց ոգեշնչող էր դասընթացը: Ապաքաղաքացիության թեման համախմբել էր բազմաթիվ երկրներից իրավաբանների և փորձագետների, ովքեր ցանկանում են ավելին իմանալ՝ օգնելու լուծելու քաղաքացիություն չունեցող անձանց խնդիրը»,- ասաց ԵՊՀ իրավաբանական ֆակուլտետի իրավաբանական կլինիկայի ղեկավար տ-ն Քնարիկ Վարդանյանը: «Մասնակիցները կիսվեցին իրենց լավ փորձով, իրազեկվեցին ապաքաղաքացիության խնդրի սահուն և արդյունավետ կերպով լուծելու տարբեր մեխանիզմների և գործնական մեթոդների մասին: ՄԱԿ ՓԳՀ-ն մեզ նաև #IBELONG քարոզարշավի մասին կարևոր ու հետաքրքիր գիտելիքներ տվեց»,- հավելեց նա:
ՄԱԿ ՓԳՀ-ն ուրախ է, որ Հայաստանից մի խումբ գործընկերներ՝ միանալով աշխարհի տարբեր երկրներից մասնակիցներին՝ 2023 թվականի մարտ-ապրիլ ամիսներին օգտվեցին առցանց դասընթացներից: Ինչպես մասնակիցները նշեցին, դասընթացը նրանց ապաքաղաքացիության վերաբերյալ կարևոր գիտելիքներ տվեց և ապաքաղաքացիության նվազեցման և կանխաման լավագույն փորձի փոխանակման արդյունավետ հարթակ հանդիսացավ։
1 of 5

Պատմություն
28 մարտի 2023
Գորիսում կրթական միջավայրի բարելավում Արգենտինայի աջակցությամբ
Մարտի 23-ին Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցիչ Քրիսթինե Վայգանդը և Արգենտինայի դեսպան Մարիանո Վերգարան այցելել են Սյունիքի մարզ՝ ծանոթանալու Արգենտինայում «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի աջակցությամբ իրականացվող մի շարք ծրագրերին։ Նրանց էր միացել «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի ծրագրերի ղեկավար Զարուհի Ազնաուրյանը, Արգենտինայի հայ համայնքի թղթակից և ներկայացուցիչ Լեոնարդո Մումջյանը և Հայ օգնության ֆոնդի փոխտնօրեն Մարգարիտ Փիլիպոսյանը։
Միասին նրանք այցելեցին Գորիսի թիվ 2 դպրոց, որտեղ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը դպրոցական կահույք էր տրամադրել դասասենյակների, դպրոցի գրադարանի և հաշմանդամություն ունեցող աշակերտների համար նախատեսված վերականգնողական սենյակի համար՝ այդպիսով բարելավելով շուրջ 400 աշակերտի կրթական միջավայրը: Այս նախաձեռնության արդյունքում Սյունիքի մարզի հինգ դպրոցներ նման աջակցություն են ստացել:
Այցի ընթացքում հանդիպում է տեղի ունեցել Գորիսի քաղաքապետ Առուշ Առուշանյանի և Գորիսի փոխքաղաքապետ Իրինա Յոլյանի հետ. կողմերը քննարկել են Արգենտինայի աջակցությամբ Սյունիքում իրականացվող ծրագրերի առաջընթացը, ինչպես նաև հումանիտար իրավիճակը և երեխաների ու նրանց ընտանիքների կարիքները։ «Չնայած հեռավորությանը՝ Արգենտինայի հայերը շատ կապված են իրենց նախնիների երկրի հետ և անհանգստացած ստեղծված իրավիճակով, որը շատ ընտանիքների վրա է ազդել: Արգենտինան պատրաստ է աջակցել երեխաների և նրանց ընտանիքների վիճակի բարելավմանն ուղղված ծրագրերին: Այսօր անձամբ տեսա մի շարք ոլորտներում համատեղ աշխատանքի արդյունքները», - նշել է Հայաստանում Արգենտինայի դեսպան Մարիանո Վերգարան։ Պատվիրակությունն այցելել է նաև Գորիսի թիվ 5 մանկապարտեզ, ուր հաճախում է 3-5 տարեկան 120 երեխա: Մանկապարտեզը վերանորոգվել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի կողմից Գորիսի քաղաքապետարանի և ՀՕՖ-ի հետ համագործակցությամբ։ Մանկապարտեզն ավելի քան 50 տարի չէր վերանորոգվել, իսկ շենքի տանիքն արդեն վնասվել էր, ինչը վտանգի էր ենթարկում երեխաներին: Վերանորոգման շրջանակում շենքն այժմ ունի ջեռուցման նոր համակարգ, կոյուղի, բարեկարգված և գործող կաթսայատուն, վերանորոգված չորս խմբասենյակներ, միջանցքներ, միջոցառումների սրահ, ճաշարան, սննդի պահեստ և նոր տանիք։ Բարեկարգման արդյունքում մանկապարտեզը կարողացավ դռները բացել երեխաների նոր խմբի համար՝ հնարավորություն ստեղծելով մանկապարտեզ հաճախել ավելի շատ` արդեն 150 երեխայի։
Պատվիրակությունն այցելեց նաև Վերիշեն գյուղի մշակույթի և արվեստի հին տուն, որտեղ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը գործընկերների հետ կաշխատի երիտասարդական կենտրոնի հիմնման և վերանորոգման ուղղությամբ՝ խթանելու Վերիշեն և Գորիս համայնքների դեռահասների քաղաքացիական ակտիվությունը և նպաստելու ոչ ֆորմալ կրթության ընդլայմանը: «Արգենտինայի հայ համայնքի աջակցությունը ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ին հնարավորություն տվեց ընդլայնել իր ծրագրերը Սյունիքի մարզում՝ հանուն տարբեր տարիքային խմբերի երեխաների: Այս տարի ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության և տեղական ինքնակառավարման մարմինների հետ համագործակցությամբ մենք աշխատելու ենք նաև Շիրակի մարզում՝ Արթիկում երիտասարդական կենտրոն հիմնելու, ինչպես նաև Գյումրիում երեխայի և ընտանիքի աջակցության կենտրոնի վերանորոգման ուղղությամբ»,- ամփոփեց Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցիչ Քրիսթինե Վայգանդը։
Միասին նրանք այցելեցին Գորիսի թիվ 2 դպրոց, որտեղ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը դպրոցական կահույք էր տրամադրել դասասենյակների, դպրոցի գրադարանի և հաշմանդամություն ունեցող աշակերտների համար նախատեսված վերականգնողական սենյակի համար՝ այդպիսով բարելավելով շուրջ 400 աշակերտի կրթական միջավայրը: Այս նախաձեռնության արդյունքում Սյունիքի մարզի հինգ դպրոցներ նման աջակցություն են ստացել:
Այցի ընթացքում հանդիպում է տեղի ունեցել Գորիսի քաղաքապետ Առուշ Առուշանյանի և Գորիսի փոխքաղաքապետ Իրինա Յոլյանի հետ. կողմերը քննարկել են Արգենտինայի աջակցությամբ Սյունիքում իրականացվող ծրագրերի առաջընթացը, ինչպես նաև հումանիտար իրավիճակը և երեխաների ու նրանց ընտանիքների կարիքները։ «Չնայած հեռավորությանը՝ Արգենտինայի հայերը շատ կապված են իրենց նախնիների երկրի հետ և անհանգստացած ստեղծված իրավիճակով, որը շատ ընտանիքների վրա է ազդել: Արգենտինան պատրաստ է աջակցել երեխաների և նրանց ընտանիքների վիճակի բարելավմանն ուղղված ծրագրերին: Այսօր անձամբ տեսա մի շարք ոլորտներում համատեղ աշխատանքի արդյունքները», - նշել է Հայաստանում Արգենտինայի դեսպան Մարիանո Վերգարան։ Պատվիրակությունն այցելել է նաև Գորիսի թիվ 5 մանկապարտեզ, ուր հաճախում է 3-5 տարեկան 120 երեխա: Մանկապարտեզը վերանորոգվել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի կողմից Գորիսի քաղաքապետարանի և ՀՕՖ-ի հետ համագործակցությամբ։ Մանկապարտեզն ավելի քան 50 տարի չէր վերանորոգվել, իսկ շենքի տանիքն արդեն վնասվել էր, ինչը վտանգի էր ենթարկում երեխաներին: Վերանորոգման շրջանակում շենքն այժմ ունի ջեռուցման նոր համակարգ, կոյուղի, բարեկարգված և գործող կաթսայատուն, վերանորոգված չորս խմբասենյակներ, միջանցքներ, միջոցառումների սրահ, ճաշարան, սննդի պահեստ և նոր տանիք։ Բարեկարգման արդյունքում մանկապարտեզը կարողացավ դռները բացել երեխաների նոր խմբի համար՝ հնարավորություն ստեղծելով մանկապարտեզ հաճախել ավելի շատ` արդեն 150 երեխայի։
Պատվիրակությունն այցելեց նաև Վերիշեն գյուղի մշակույթի և արվեստի հին տուն, որտեղ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը գործընկերների հետ կաշխատի երիտասարդական կենտրոնի հիմնման և վերանորոգման ուղղությամբ՝ խթանելու Վերիշեն և Գորիս համայնքների դեռահասների քաղաքացիական ակտիվությունը և նպաստելու ոչ ֆորմալ կրթության ընդլայմանը: «Արգենտինայի հայ համայնքի աջակցությունը ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ին հնարավորություն տվեց ընդլայնել իր ծրագրերը Սյունիքի մարզում՝ հանուն տարբեր տարիքային խմբերի երեխաների: Այս տարի ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության և տեղական ինքնակառավարման մարմինների հետ համագործակցությամբ մենք աշխատելու ենք նաև Շիրակի մարզում՝ Արթիկում երիտասարդական կենտրոն հիմնելու, ինչպես նաև Գյումրիում երեխայի և ընտանիքի աջակցության կենտրոնի վերանորոգման ուղղությամբ»,- ամփոփեց Հայաստանում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցիչ Քրիսթինե Վայգանդը։
1 of 5

Պատմություն
17 մարտի 2023
«ԵՄ-ն հանուն շրջակա միջավայրի» ծրագիրը ներկայացնում է Արտադրանքի բնապահպանական հետքի մեթոդոլոգիան Հայաստանում
Կանաչ և շրջանաձև տնտեսության անցում կատարելու համար հիմնական խնդիրներն են ռեսուրսների սակավությունը և կայուն պրակտիկայի անհրաժեշտությունը: Այդ իսկ պատճառով, Եվրոպական միության (ԵՄ) կողմից ֆինանսավորվող «ԵՄ-ն հանուն շրջակա միջավայրի» ծրագրի շրջանակներում ՄԱԱԶԿ-ն աջակցում է Արևելյան գործընկերության (ԱլԳ) տարածաշրջանի արդյունաբերության ոլորտներին դառնալ առավել կանաչ և ներդնել շրջանաձև տնտեսության և ռեսուրսների արդյունավետ և մաքուր արտադրության (ՌԱՄԱ) փորձը: Մասնավորապես 2023 թվականի մարտի 13-ին Երևանում տեղի ունեցավ հիբրիդ միջոցառում, որի նպատակն էր ներկայացնել արտադրանքի բնապահպանական հետքի (PEF) մեթոդաբանության ներդրման հնարավոր ազդեցությունը Հայաստանի փոքր և միջին ձեռնարկություններում (ՓՄՁ):
ԵՄ Կանաչ արտադրանքների միասնական շուկա (SMGP) նախաձեռնության մի մասը կազմող այս մեթոդաբանությունը վերջին տարիներին ի հայտ է եկել որպես արժեքավոր գործիք, քանի որ այն չափում է շրջակա միջավայրի վրա ազդեցությունն արտադրանքի ողջ կյանքի ընթացքում (արտադրությունից մինչև հեռացում): Կիրառելով ԱԲՀ-ն ապրանքները գնահատելու համար, ՓՄՁ-ները կարող են բացահայտել ռեսուրսների արդյունավետությունը բարելավելու, թափոնները նվազեցնելու և շրջակա միջավայրի վնասը նվազագույնի հասցնելու ուղիները: ԱԲՀ-ն նաև դեպի առավել կայուն ապագա ուղղորդման համար կարևոր բաղադրիչ է, քանի որ արտադրողներն ու սպառողները կգիտակցեն արտադրանքի և արտադրական պրոցեսի ազդեցության կարևորությունը շրջակա միջավայրի վրա:
«Շրջակա միջավայրի նախարարության անունից ուզում եմ ընդգծել, որ ՓՄՁ-ների և գործարար համայնքի հետ համագործակցությունը դեպի կանաչ տնտեսություն շարժման համար վճռորոշ է: Մինչ կառավարությունը կարող է աջակցել և օգնել փորձի փոխանակմանը, կանաչ անցումը կախված է առկա հնարավորությունները փնտրելու և օգտագործելու հայկական ձեռնարկությունների կարողությունից: Նման հնարավորությունը կանաչ մտածելակերպի ընդունումն է, երբ խոսքը վերաբերում է արտադրությանը: Այստեղ Հայաստանն արդեն փորձարկում է մի քանի նոր կոնցեպտներ, որոնք նաև ռեսուրս արդյունավետ են»,-ասաց Հայաստանի Հանրապետության շրջակա միջավայրի փոխնախարար տիկին Գայանե Գաբրիելյանը:
Համախմբելով ավելի քան 50 մասնակից՝ միջոցառումը հագեցած էր ելույթներով և ոլորտի փորձագետների հետ քննարկումներով։ Տրամադրվեց նաև համապարփակ տեղեկություն ԱԲՀ-ի և էկոլոգիապես մաքուր արտադրանքի կոնցեպտի վերաբերյալ:
«ԵՄ ԿԱՄՇ-ի նախաձեռնության ներդրումը կարևոր բաղադրիչ է կանաչ տնտեսության անցման մեր ջանքերում, քանի որ մենք համոզված ենք, որ դրա հաջողությունը կախված է բոլոր շահագրգիռ կողմերի համագործակցությունից: Որպես կառավարության ներկայացուցիչներ՝ մենք պարտավորված ենք աշխատել մասնավոր հատվածի հետ և ստեղծել կարգավորող դաշտ և հավասար պայմաններ բոլոր արտադրողների համար: Այդ առումով այսօրվա միջոցառումը տեղեկատվության, քննարկման և համագործակցության համար հարթակ տրամադրելու կարևոր միջոց է», ասաց Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարարության ԵՄ տնտեսական համագործակցության վարչության ԵՄ ծրագրերի բաժնի ղեկավար Ալիկ Սարգսյանը։
Հանդիպման ժամանակ ներկայացվեցին երեք հիմնական թեմաներ, որոնք վերաբերում էին կանաչ արտադրանքի գործիքների կիրառելիությանը, կայուն տնտեսական աճին, կանաչ արտադրանքի վերաբերյալ ԵՄ քաղաքականության լանդշաֆտին՝ շեշտադրելով ԵՄ ԿԱՄՇ-ն, ԱԲՀ-ն և ԵՄ Կանաչ գործարքը։ Ինչպես նաև քննարկվեցին ընկերության մակարդակում ԱԲՀ-ն կիրառելու ուղիները (հաշվի առնելով Հայաստանում կանաչ արտադրանքի նախաձեռնությունների նախնական գնահատականները, էկոպիտակավորման առկա պրակտիկան և համապատասխան օրենսդրական հիմքերը):
«Ինչ վերաբերում է կանաչ արտադրության խթանմանը, մենք երկար ճանապարհ ենք անցել թե՛ Եվրամիության ներսում, թե՛ դրանից դուրս: ԵՄ-ն մեծ հավակնություններ ունի, երբ խոսքը վերաբերում է կանաչ կայուն զարգացմանը, և ԵՄ Կանաչ գործարքի նման գործիքները կօգնեն տնտեսությունը վերածել ժամանակակից, մրցունակ և ռեսուրսների համար արդյունավետ տնտեսության՝ միևնույն ժամանակ տնտեսական աճը հեռու պահելով շրջակա միջավայրի դեգրադացիայից և ոչ ոքի հետևում չթողնելով։ Այս առումով մենք բարձր ենք գնահատում մեր համագործակցությունը ՄԱԱԶԿ-ի հետ թե՛ երկրում, թե՛ ԱլԳ տարածաշրջանում կայուն տնտեսական աճը խթանելու նպատակով»,-ասաց Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության համագործակցության բաժնի ղեկավար պարոն Ֆրանկ Հեսը։
«ԵՄ-ն հանուն շրջակա միջավայրի» գործողության շրջանակներում ՄԱԿ-ի Արդյունաբերական զարգացման կազմակերպությունը (UNIDO) ներդնում է ԵՄ ԿԱՄՇ և ԱԲՀ մեթոդոլոգիան ԱլԳ տարածաշրջանում՝ ներառյալ Հայաստանում, որտեղ ծրագրին աջակցում է ՍԻՎԻՏՏԱ-ն (խորհրդատվական ընկերություն, որը մեծ փորձ ունի բնապահպանական և կայունության ծրագրերում):
«Հիշելով ռեսուրսների արդյունավետության վերաբերյալ տարածաշրջանի նախորդ «ԱլԳ ԿԱՆԱՉ» ծրագրի արդյունքները՝ մենք երախտապարտ ենք Հայաստանի կառավարությանը երկու ծրագրերում էլ ըմբռնման և արդյունքներ ստանալու միտում ունենալու համար: Ռեսուրսների արդյունավետությունը զարգացող արդյունաբերության հիմնական ասպեկտն է, քանի որ այն ուղղորդում է նրանց դեպի կանաչ դառնալու առավելությունները: Տեսությունից մինչև պրակտիկա, քանի որ ռեսուրսների արդյունավետ և մաքուր արտադրություն (ՌԱՄԱ) մեթոդոլոգիան խրախուսում է շրջանաձևությունը, այսօր մենք արդեն առաջին փորձն ունենք խոսելու կանաչ արտադրանքի մասին՝ սկսած դիզայնից: Մենք բացահայտում ենք ԵՄ ԿԱՄՇ-ի հնարավորությունները և խրախուսում ենք ՓՄՁ-ներին դառնալ պիոներներ հայաստանյան շուկայում՝ դիտարկելով նրանց բնապահպանական հետքը և էկոլոգիապես մաքուր դարձնելով մատակարարման շղթաները: Մենք նաև աշխատում ենք այս հասկացությունն ավելի մատչելի դարձնել շահագրգիռ կողմերին և արդյունաբերության ոլորտներին՝ խթանելու ներառական և կայուն արդյունաբերական զարգացումը», ասաց տիկին Տատյանա Չերնյավսկայան՝ «ԵՄ-ն հանուն շրջակա միջավայրի» ծրագրի ղեկավար, ՄԱԱԶԿ:
1 of 5

Պատմություն
14 մարտի 2023
Մարտի 8-ը՝ Բյուրականի աստղադիտարանում
Կանանց իրավունքների միջազգային օրը նշեցինք Բյուրական համայնքում, որտեղ Հայաստանի մարզերից 13 երիտասարդ աղջիկ Բյուրականի աստղադիտարանում հավաքված ավելի քան 50 պատանիներին պատմեցին «դեպի աստղեր իրենց թռիչքի» ու երազանքների մասին։ Տեխնոլոգիաների և նորարարությունների ոլորտներում առաջին քայլերը հաջողությամբ իրականացնող այս երիտասարդ աղջիկները մասնակցում էին Կանանց իրավունքների միջազգային օրվա միջոցառմանը՝ իրենց պատմություններով ոգևորելու հասակակիցներին։
Ներկա էին նաև Հայաստանում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողի գրասենյակի, ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի հայաստանյան գրասենյակի, ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի գրասենյակի, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի, Էկոնոմիկայի նախարարության, Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության, Արագածոտնի մարզպետարանի ներկայացուցիչներ, ԵՄ գործընկերներ, Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակի, The Body Shop-ի, Safe You-ի, WomenNet-ի, աստղադիտարանի, հասարակական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ և այլ հյուրեր։
Ողջունելով ներկաներին` ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի հայաստանյան գրասենյակի ղեկավար Ծովինար Հարությունյանը պատմեց մարտի 8-ի նախապատմությունը և թե ինչ մեծ ներդրում ունեն կանայք՝ ներառյալ մերազնյա, գիտության և տեխնոլոգիաների ոլորտում։
«Գենդերային հավասարությունը և կանանց հզորացումը ոչ միայն ճիշտ ուղին է, այլև խելացի ուղին է: Միավորված ազգերի կազմակերպությունը միանշանակ աջակցում է այդ գործընթացին, և մենք վստահ ենք, որ տարեցտարի ականատես ենք լինելու թվային տեխնոլոգիաների մեջ կանանց ներգրավվածության աճին», - ասաց Հայաստանում ՄԱԿ-ի մշտական համակարգողի պաշտոնակատար Նիլս Սքոթը։
ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Տաթևիկ Ստեփանյանը, դիմելով աղջիկներին, կոչ արեց, որ այսօրվա «դեպի աստղեր գնալու» մեր ճանապարհին յուրաքանչյուրս համարձակ լինենք մեր տեղում։ «Երբեք չունենանք այն մտավախությունը, որ մենք մի բան ավելի վատ ենք անում, քան մյուս սեռը, որ մենք շատ ավելի մեծ խոչընդոտներ ունենք, քան տղամարդիկ... ամեն ինչ մեր ձեռքում է։», - նշեց տիկին Ստեփանյանը։
Բյուրականի աստղադիտարանի տնօրեն Արեգ Միքայելյանը պատմեց հայտնի հայ կին աստղագետների մասին՝ Էլմա Պարսամյանի, որը բացահայտել է Քարահունջը, Ալենուշ Տերյանի, որին անվանում են Իրանի աստղագիտության մայր, Փարիս Փիշմիշի մասին, որը համարվում է Մեքսիկայում ժամանակակից աստղագիտության հիմնադիրը։ Պարոն Միքայելյանը աստղադիտարանի անունից պատրաստակամություն հայտնեց աջակցելու, ուղղորդելու աղջիկներին, եթե հետաքրքրություն ցուցաբերեն աստղագիտության ոլորտում։
Խոսնակ աղջիկները հիմնականում ներկայացնում էին բնագիտական և մաթեմատիկայի ոլորտները, իսկ ոմանք նաև նորարար տեխնոլոգիական լուծումներ էին առաջարկել իրենց համայնքում, մարզում դրական փոփոխություններ բերելու համար։ Նրանք մեկը մյուսից հետաքրքիր ու ոգեշնչող պատմություններ պատմեցին։
«Երբեք չհանձնվես ինչ էլ որ պատահի, միշտ քո առաջ ունեցիր քո երազանքն ու առաջ շարժվիր, դու ես քո ճանապարհ հարթողը», - ասաց 13 խոսնակ աղջիկներից մեկը՝ 22-ամյա Վարդիթեր Բեգլարյանը, որը Արմավիրի մարզի Մեծամոր համայնքից է, միջուկային ռեակտորների ֆիզիկոս և Մարի Կյուրիի անվան կրթաթոշակառու։
Տասնիննամյա վանաձորցի Անահիտ Ջիլիկյանն էլ աղջիկներին խորհուրդ տվեց երբեք չհանձնվել, քանի որ գիտությունը սիրում է ձախողումներ, և ամեն մի ձախողում ինքն իրենով մի նոր հայտնագործություն է, գիտությունը ընտրող ցանկացած մարդ պետք է իմանա.
«Կարողացել է մեկը, կարող ես և դու, չի կարողացել ոչ ոք, դու կլինես առաջինը»։
Մինչ միջոցառումը, պատանիներն այցելեցին Վիկտոր Համբարձումյանի տուն թանգարան և ամենամեծ աստղադիտակը։ Իսկ միջոցառման վերջում ներկա կառույցներն ու կազմակերպությունները մրցանակներ հանձնեցին խոսնակներին, որոնք նաև դարձան Նէի՝ Աղջիկ երեխայի խորհրդանիշի դեսպաններ։ Իսկ մասնակիցները ստացան «Հաշմանդամություն ունեցող 50 կանայք, որ փոխեցին աշխարհը» գրքի մեկական օրինակ։
Միջոցառումն իրականացվեց ՄԱԿ-ի հայտարարած՝ Կանանց իրավունքների օրվա «Նորարարությունը և տեխնոլոգիաները հանուն գենդերային հավասարության» ընդհանուր խորագրի ներքո։ Նպատակն էր մեկ անգամ ևս արժևորել և ընդգծել երիտասարդ աղջիկների կարևոր դերակատարությունը տեխնոլոգիաների և նորարության ոլորտում, այս ուղղություններում առաջին քայլերը հաջողությամբ իրականացնող երիտասարդ աղջիկների օրինակով ոգևորել պատանիներին և երիտասարդներին՝ իրենց վստահ քայլն անելու և մասնագիտության ընտրության հարցում։
Միջոցառումը նախաձեռնել էին ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամը, ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը և ՀՀ Արագածոտնի մարզպետարանը և իրականացրել «Ֆեմիննո»-ի հետ համատեղ, ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի կողմից իրականացվող «Պտղի սեռով պայմանավորված խտրական ընտրության և հարակից վնասակար գործելակերպերի կանխարգելումը Հարավային Կովկասում. աջակցություն տարածաշրջանային, ազգային և Հարավ-Հարավ նախաձեռնություններին» ծրագրի շրջանակներում։ Ծրագիրը ֆինանսավորվում է Եվրոպական միության և ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի կողմից։
1 of 5

Պատմություն
26 մայիսի 2023
ՄԱԱԶԿ-ն, ԵՄ-ն և Հայաստանը համատեղ նշել են Չափագիտության համաշխարհային օրը
ՄԱԿ-ի Արդյունաբերական զարգացման կազմակերպությունը (ՄԱԱԶԿ), Եվրոպական միության պատվիրակությունը Հայաստանում (ԵՄ) ու ստանդարտացման և չափագիտության ազգային մարմինը (ՍՉԱՄ) 2023 թվականի մայիսի 19-ին Երևանում համատեղ նշել են 2023 թ. Չափագիտության համաշխարհային օրը` «Պարենային գլոբալ համակարգին աջակցող չափումները» թեմայով: Հայաստանի պետական և մասնավոր հատվածի ավելի քան 70 ներկայացուցիչ է միացել միջոցառմանը՝ արդյունավետ գործող սննդամթերքի համակարգի տեղական չափագիտության կարևորության մասին տեղեկանալու համար:
Միջոցառման խոսնակները ներկայացրել են Հայաստանում սննդամթերքի անվտանգության որակի ենթակառուցվածքի համակարգում վերջին զարգացումները, միաժամանակ մատնանշել՝ ինչպես է չափագիտությունը նպաստում այս ուղղությամբ պետական և մասնավոր տարբեր դերակատարների ջանքերին: Որպես Չափագիտության ազգային ինստիտուտ՝ ՍՉԱՄ-ը ներկայացրել է նաև այն ձեռքբերումները, որոնք Հայաստանն արձանագրել է միջազգային գործընկերների հետ կարողությունների զարգացման և հասարակությանը անհրաժեշտ ծառայություններ մատուցելու գործում: ՄԱԱԶԿ աջակցությամբ թեմատիկ զեկույց է ներկայացվել մասնակիցների իրազեկվածությունը չափածրարված ապրանքների չափագիտական պահանջների վերաբերյալ բարձրացնելու նպատակով՝ ԵՄ համակարգի օրինակով։
«Ոլորտի բարեփոխումները շարունակվում են, և մենք նպատակ ունենք որակի ենթակառուցվածքի բոլոր տարրերը հասցնել միջազգայնորեն ճանաչված մակարդակի», - բացման խոսքում նշել է ՍՉԱՄ-ի տնօրեն Ալբերտ Բաբայանը:
«Չափագիտության ճշգրիտ չափանիշներին համապատասխանելը էական նշանակություն ունի Հայաստանի սննդի արդյունաբերության համար՝ սպառողների վստահությունը ձեռք բերելու և միջազգային շուկաներ մուտք գործելու համատեքստում: ԵՄ պահանջներին համապատասխանեցումը թույլ կտա Հայաստանում սննդամթերք արտադրող ընկերություններին բարելավել իրենց մրցակցային առավելությունները: Ողջունում ենք Հայաստանի ջանքերը ազգային չափագիտության համակարգի բարեփոխման և բարելավման ուղղությամբ և աջակցում ենք այս գործընթացին», - ողջույնի իր խոսքում ընդգծել է Ֆրենկ Հեսը՝ Հայաստանում ԵՄ պատվիրակության hամագործակցության բաժնի ղեկավարը։
«Մետրային հռչակագրում ներդրված տեսլականի համընդհանուր սկուզբունքները արդիական են նաև այսօր», - նշել է Ժաննա Զաքարյանը՝ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության որակի ենթակառուցվածքների զարգացման վարչության պետ։
ՄԱԱԶԿ-ն աջակցել է ՉՀՕ 2023 միջոցառմանը «Աջակցություն որակի ենթակառուցվածքներին Հայաստանում» ծրագրի շրջանակում, որ ֆինանսավորում է ԵՄ-ն: Ծրագրի անմիջական նպատակն է զարգացնել ՍՉԱՄ-ի կարողությունները՝ Հայաստանի՝ շահառուներին միջազգայնորեն ընդունելի չափագիտական ծառայություններ մատուցելու համար, ինչպես նաև աջակցել Հայաստանին կիրառել «Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի» (CEPA) համապատասխան դրույթները՝ նպաստելով առևտրի մրցունակության բարձրացմանն ու արդյունքների շահավետ օգտագործմանը։
1 of 5

Պատմություն
15 մայիսի 2023
Սոցաշխատողների կարողությունների զարգացում՝ հանուն փախստականների պաշտպանության
Վերջերս, ՄԱԿ-ի Փախստականների գործակալությունը (ՄԱԿ ՓԳՀ) կազմակերպել էր փախստականների պաշտպանության թեմայով սեմինար Միասնական սոցիալական ծառայության և համայնքային սոցիալական աշխատողների համար։ Ընտրվել էին աշխատակիցներ Կոտայքի եւ Գեղարքունիքի մարզերի տարածքային կենտրոններից եւ Աբովյանի, Չարենցավանի, Հրազդանի, Սեւանի, Մարտունու եւ Վարդենիսի համայնքապետարաններից։
ՄԱԿ ՓԳՀ-ի ու Միգրացիայի եւ քաղաքացիության ծառայության կողմից ներկայացված այս համապարփակ դասընթացի միջոցով մասնակիցները տեղեկացան ՄԱԿ ՓԳՀ-ի մանդատի եւ մարդասիրական գործունեության, ինչպես նաեւ՝ փախստականների եւ ապաստան հայցողների իրավունքների մասին։ Քննարկվեցին նաեւ Հայաստանում ապաստանած անձանց համար նոր հնարավորությունների ու կայուն լուծումների վերաբերյալ հարցեր։
«ՄԱԿ ՓԳՀ-ն երախտապարտ է Հայաստանի կառավարությանը եւ ժողովրդին՝ տեղահանված ընտանիքների հանդեպ ցուցաբերած նրանց սրտացավ վերաբերմունքի եւ հոգատարության համար։ ՄԱԿ ՓԳՀ-ի մարդասիրական առաքելությունից է բխում Հայաստանում սոցիալական պաշտպանության համակարգն ամրապնդելու գործում ՀՀ կառավարության հետ մեր սերտ համագործակցությունը, որը չափազանց կարեւոր է»,- նշեց Հայաստանում ՄԱԿ ՓԳՀ ներկայացուցիչ տ-ն Կավիտա Բելանին։
Միջոցառման ընթացքում աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի (ԱՍՀ) նախարարության Միջազգային կազմակերպությունների և առանձին գործառույթներ համակարգող խորհրդական, տ-ն Ինգա Հարությունյանը սոցիալական աշխատողներին ներկայացրեց տեղահանված եւ խոցելի անձանց նախնական կարիքների գրանցման հարցաշարը, որը տեղադրված է նախարարության ստեղծած առցանց հարթակում։ Գործնական վարժությունների միջոցով մասնակիցները փորձարկեցին հարցաշարն ու առցանց հարթակի արդյունավետությունը եւ հանդես եկան առաջարկություններով։
«Սոցիալական աշխատողները վճռորոշ դեր են կատարում արտակարգ իրավիճակներում։ Գտնվելով մարդասիրական արձագանքման առաջնագծում՝ նրանք օգնության ձեռք են մեկնում տեղահանված ընտանիքներին, բացահայտում եւ մեղմում նրանց կարիքները։ Մեր պարտավորությունն է՝ հնարավորինս դյուրին դարձնել նրանց աշխատանքը՝ առաջարկելով առաջադեմ գործիքներ, որոնք կօգնեն ապահովել ժամանակին եւ արդյունավետ մարդասիրական արձագանքում»,- նշեց տ-ն Հարությունյանը։
«Ուրախ եմ, որ այսօր ՄԱԿ ՓԳՀ-ի հետ միասին մենք հնարավորություն ունեցանք փորձարկել «Տեղահանված բնակչության հրատապ կարիքների գրանցման առցանց հարթակը», հասկանալ դրա օգտակարությունը, բացահայտել բարելավման հնարավորություններն ու հանդես գալ առաջարկություններով»,- հավելեց տ-ն Հարությունյանը։
Միջոցառման ավարտին ՄԱԿ ՓԳՀ-ի աշխատակիցը մասնակիցներին ներկայացրեց երեխաների պաշտպանության սկզբունքներն ու նպատակները, երեխայակենտրոն մոտեցման ուղենիշները, ինչպես նաեւ «Կանանց աջակցման կենտրոն» ՀԿ-ի հետ համատեղ անցկացրեց գենդերով պայմանավորված բռնության կանխարգելման եւ դրան արձագանքման վերաբերյալ իրազեկման դասընթաց։
Համագործակցելով Աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարարության, Ներքին գործերի նախարարության Միգրացիայի եւ քաղաքացիության ծառայության եւ այլ գործընկերների հետ՝ ՄԱԿ ՓԳՀ-ն այս տարվա ընթացքում կկազմակերպի նմանատիպ միջոցառումներ, որոնց մասնակիցները կծանոթանան փախստականների պաշտպանության սկզբունքներին, իրավունքներին եւ պարտականություններին, կքննարկեն տեղահանված անձանց կարիքների վերհանման եւ նրանց ուղղորդման մեխանիզմները։
ՄԱԿ ՓԳՀ-ն շնորհակալություն է հայտնում ԱՍՀ նախարարությանը, ՄՔԾ-ին եւ իր բոլոր պետական գործընկերներին ու ընդունող համայնքներին արդյունավետ համագործակցության համար։
1 of 5
Պատմություն
12 մայիսի 2023
Վերջին տասնամյակում 150 միլիոն փոքրիկ վաղաժամ է ծնվել
Ըստ ՄԱԿ-ի գործակալությունների և գործընկերների կողմից այսօր հրապարակած նոր զեկույցի՝ 2020 թվականին, համաձայն գնահատականների, 13,4 միլիոն երեխա վաղաժամ է ծնվել, որոնցից մոտ մեկ միլիոնը մահացել է ծննդաբերության ժամանակ առաջացած բարդությունների պատճառով: Սա նշանակում է, որ աշխարհում ամեն 10 երեխայից 1-ը վաղաժամ է ծնվում (հղիության 37 շաբաթը չլրացած):
«Ժամանակից շատ շուտ ծնված. վաղաժամ ծննդաբերության վերաբերյալ գործողությունների տասնամյակ» զեկույցը մշակվել է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի կողմից՝ PMNCH-ի (կանանց, երեխաների և դեռահասների համար աշխարհի ամենամեծ դաշինքն աշխարհում) հետ համատեղ: Այն ահազանգում է վաղաժամ ծննդաբերության «լուռ ճգնաժամի»-ի մասին, որը դեռևս չի արձանագրվել իր ողջ ծավալով և լրջությամբ և որը խոչընդոտում է երեխաների առողջության և կյանքի պահպանման բարելավման առաջընթացը:
Զեկույցի մեջ տեղ են գտել վաղաժամ ծնունդների տարածվածության՝ ԱՀԿ-ի և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի թարմացված գնահատականները, որը պատրաստվել է Լոնդոնի հիգիենայի և արևադարձային բժշկության դպրոցի հետ համատեղ: Ընդհանուր առմամբ, բացահայտվում է, որ վերջին տասնամյակում աշխարհի ոչ մի տարածաշրջանում վաղաժամ ծնելիության մակարդակը չի փոխվել, այն է՝ 152 միլիոն խոցելի երեխա է ժամկետից շատ շուտ ծնվել 2010-ից 2020 թվականների ընթացքում:
Վաղաժամ ծննդաբերությունն այսօր մանկական մահերի հիմնական պատճառն է՝ կազմելով մինչև 5 տարեկան երեխաների մահացության յուրաքանչյուր 5 դեպքից ավելի քան 1-ը: Այն երեխաները, ում կյանքը հաջողվում է պահպանել, կարող են բախվել առողջության հետ կապված հետևանքների ամբողջ հետագա կյանքի ընթացքում, այդ թվում ՝ հաշմանդամության և զարգացման հապաղումների:
Կյանքի պահպանման բացեր ըստ տարածաշրջանի, եկամտի, ռասայի
Ի տարբերություն 2012թ.-ին հրապարակված ուղենշային զեկույցին՝ այս նոր զեկույցը նաև անդրադառնում է կանանց, ընտանիքների, հասարակությունների և տնտեսությունների վրա վաղաժամ ծննդաբերությունների ունեցած խոր ազդեցությանը:
Շատ հաճախ, ծննդավայրով է պայմանավորված նորածնի կյանքի պահպանումը:
Զեկույցում նշվում է, որ շատ վաղաժամ ծնված (<28 շաբաթական) 10 երեխաներից միայն 1-ի կյանքն է պահպանվում ցածր եկամուտ ունեցող երկրներում, ի համեմատ բարձր եկամուտ ունեցող երկրների, որտեղ 9-ից ավելին է ապրում: Նույնիսկ բարձր եկամուտ ունեցող երկրներում վաղաժամ ծննդաբերությունը, մահերը և հաշմանդամության հավանականությունը կախված են ռասայական, էթնիկ պատկանելության, եկամտի և որակյալ խնամքի հասանելիության հետ կապված անհավասարություններից:
Զեկույցը նաև ընդգծում է, որ հակամարտությունները, կլիմայի փոփոխությունը և շրջակա միջավայրի վնասները, ինչպես նաև ՔՈՎԻԴ-19-ն ու գնաճը մեծացնում են ռիսկերը կանանց և երեխաների համար ամենուր: Օրինակ, օդի աղտոտվածության պատճառով, ըստ հաշվարկների, տարեկան 6 միլիոն վաղաժամ ծնունդներ են գրանցվում: Համաձայն զեկույցում տեղ գտած նոր վերլուծության՝ վաղաժամ ծնված 10-ից գրեթե 1 երեխան ծնվում է հումանիտար ճգնաժամերից տուժած 10 ամենախոցելի երկրներում:
Մայրական առողջության հետ կապված ռիսկերը, ինչպիսիք են դեռահասների հղիությունը և նախաէկլամպսիան, սերտորեն կապված են վաղաժամ ծնունդների հետ: Սա ընդգծում է սեռական և վերարտադրողական առողջության ծառայությունների հասանելիության կարևորությունը, այդ թվում՝ ընտանիքի արդյունավետ պլանավորումը, հղիության ընթացքում և ծննդաբերության շրջանում բարձրորակ խնամքի անհրաժեշտությունը:
ԱՀԿ-ն, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը, ՄԱԿ-ի բնակչության հիմնադրամը և PMNCH-ը կոչ են անում իրականացնել հետևյալ գործողությունները՝ բարելավելու կանանց և նորածինների խնամքը և մեղմելու վաղաժամ ծնունդների հետևանքով առաջացող ռիսկերը.
Ներդրումների ավելացում. միջազգային և ազգային ռեսուրսների մոբիլիզացում՝ ուղղված մայրական և նորածինների առողջապահության հզորացմանը, ապահովելով բարձրորակ խնամք, երբ և որտեղ անհրաժեշտություն կա:
Արագացված տեմպերով իրականացում. մայրական և նորածնային խնամքի ազգային քաղաքականությամբ պայմանավորված թիրախների իրականացում:
Միջոլորտային ինտեգրում. Ողջ կյանքի ընթացքում կրթվելու հնարավորությունների խթանում. խելացի տնտեսական ներդրումներ՝ միջոլորտային համաֆինանսավորմամբ. կլիմայի փոփոխության հարմարվողականությանն ուղղված հաստատուն արձագանք, ինչպես նաև արտակարգ իրավիճակների արձագանքի համակարգում և դիմակայունության ամրապնդում:
Նորարարություն. ներդրումներ հօգուտ տեղական նորարարությունների և հետազոտությունների՝ աջակցելու խնամքի որակի բարելավմանը և ծառայությունների հասանելիության համահավասարությանը:
1 of 5

Պատմություն
08 մայիսի 2023
Օգնելով պարենային անապահովներին. ՊՀԾ «Սննդի աջակցության քարտերը» հասանելի են դարձնում սննդարար մթերքը
Ռիմա Ասոյանի ընտանիքը 2022 թ․-ի սեպտեմբերին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև զինված բախումներից տուժած բազմաթիվ ընտանիքներից մեկն է: Երեք երեխաների հետ ստիպված լինելով տեղահանվել իրենց տնից՝ ընտանիքն ապաստան է գտել Ռիմայի ամուսնու ծնողների մոտ՝ անբարեկարգ պայմաններով փոքր տանը: Սննդի և այլ հիմնական կարիքները բավարարելու մարտահրավերները դժվար էին, բայց, բարեբախտաբար, ՄԱԿ-ի Պարենի համաշխարհային ծրագիրը (ՊՀԾ) և նրա գործընկերները աջակցություն են ցուցաբերել Ռիմային և պարենային անապահով այլ ընտանիքներին՝ հոգալու իրենց երկու ամսվա պարենային կարիքները:
Ռիմայի համար ՊՀԾ «Սննդի աջակցության քարտ»-ը ոչ միայն իր ընտանիքին ապահովել է սննդով, այլև օգնել է ճիշտ ընտրություն կատարել սննդարար մթերքի հարցում:
«Սննդի աջակցության քարտ»-ը մեծ փոփոխություն է առաջացրել իմ ընտանիքում », - ասում է Ռիման։ «Դրա շնորհիվ իմ կրտսեր որդին նախաճաշում է դպրոց գնալուց առաջ, և մենք կարող ենք մեզ թույլ տալ միս գնել: Մենք շնորհակալ ենք այն աջակցության և բարության համար, որն օգնեց մեզ այս ծանր ձմռան ամիսներին»։
«Սննդի աջակցության քարտ» ծրագիրը Ռիմային և նրա ընտանիքին հնարավորություն է տվել օգտվել հավելյալ ֆինանսական ռեսուրսներից և գիտակից որոշում կայացնել իրենց սննդի ընտրության հարցում: Ավելին, ՊՀԾ օժանդակությունը Ռիմային լավատեսության զգացում է հաղորդել այս դժվարին ժամանակահատվածում:
«Այս օժանդակությունն ինձ հույս է ներշնչել ապագայի համար: Այն որոշակի կայունություն ապահովում և թույլ տալիս ինձ կենտրոնանալ աշխատանք փնտրելու վրա: Այժմ իմ երազանքն է ունենալ աշխատանք, որը կօգնի ինձ բավարարել իմ երեք երեխաների կարիքները»,- ավելացնում է Ռիման։
ՊՀԾ-ն հավատարիմ է օժանդակելուն Ռիմայի ընտանիքի նման ընտանիքներին՝ ճգնաժամի և անկայունության ժամանակ: «Սննդի աջակցության քարտ» ծրագրի պես այլ նախաձեռնություններով ՊՀԾ-ն նպատակ ունի ապահովել արժանապատիվ հնարավորություններ և հասանելի ֆինանսական ռեսուրսներ, որպեսզի բավարարվեն ողջ ընտանիքի սննդի կարիքները: «Սննդի աջակցության քարտ» ծրագիրը ոչ միայն վերաբերում է սննդի անմիջական կարիքներին, այլև ընտանիքներին հնարավորություն է տալիս տեղեկացված որոշումներ կայացնել սնունդ ընտրելիս՝ բարելավելով նրանց ընդհանուր առողջությունն ու բարեկեցությունը:
1 of 5

Պատմություն
11 մայիսի 2023
Վերադարձ հայրենիք
Մինչ պատերազմը Ուկրաինայում ապրում էր 400 հազար էթնիկ հայ, որոնցից շատերն ունեին հայկական անձնագրեր: Եվրոպական միությունը նրանց թույլ է տվել մուտք գործել Ուկրաինային սահմանակից ԵՄ անդամ երկրներ առանց շենգենյան վիզայի։ Ուկրաինայում պատերազմի սկսվելուց ի վեր ՄԱԿ-ի Միգրացիայի միջազգային կազմակերպությունը (ՄՄԿ) օգնել է 100 հայերի վերադառնալ հայրենի հող։
Պատերազմի սկսցվելուց երկու ամիս անց Աննայի ծնողները ընդունեցին երբևէ ամենադժվար որոշումը՝ կարճաժամկետ բաժանում:
«Դա ինձ համար դատավճռի նման մի բան էր», - ասում է Աննան: «Հայրս և հորեղբայրս՝ Վլադը, մնալու էին Կիրովոգրադում տարեց տատիկի ու պապիկի մոտ, իսկ ես, մայրս և փոքր եղբայրս՝ Արեգը, ուղևորվելու էինք Սլովակիա, որտեղ հորեղբորս վաղեմի ծանոթը խոստացել էր օգնել և մեզ ժամանակավոր կացարան տրամադրել»։
Դեպի Բրատիսլավա ճամփորդությունը տևեց երկու օր՝ երեք երթուղու փոփոխությամբ, ավելի քան 700 կմ, բայց ընտանիքը հաջողությամբ հասավ իր նպատակատեղի: Ավտոբուսի կայարանում հորեղբայր Վլադի ընկերը դիմավորեց ընտանիքին և տարավ իր համեստ կացարանը՝ քաղաքի արվարձաններից մեկում:
Բրատիսլավայում պարզվեց, որ նրանց՝ երկրից հեռանալուն պես Կիրովոգրադի շրջանի շուրջ իրավիճակը վատթարացել էր, և հորեղբայր Վլադը՝ սպանվել։
Թեև ընտանիքը Բրատիսլավայում ընդամենը երկու ամիս մնաց, Աննան և նրա եղբայրը սկսեցին ամեն օր հաճախել դասերի։
«Մեր կրթությունը միշտ շատ կարևոր է եղել մեր ծնողների համար, ուստի, երբ մենք ժամանեցինք Սլովակիա, առաջին բանը, որ մայրս սոցիալական աշխատողների հետ միասին փորձեց կազմակերպել մեզ համար, դպրոցն էր: Մենք չգիտեինք, թե որքան ժամանակ կմնայինք Բրատիսլավայում»:
Նախնական պլանը հայրենի երկիր՝ Հայաստան վերադառնալու միջոց գտնելն էր, որը կազմակերպվեց ՄԱԿ-ի Միգրացիայի միջազգային կազմակերպության (ՄՄԿ) կողմից։
«Մենք ստացանք վերադարձի և վերաինտեգրման աջակցություն, որի համար ես սրտանց երախտապարտ եմ: Դա մեզ հնարավորություն տվեց ինքներս մեզ չկորցնել», - ասում է նա:
Այժմ քույր ու եղբայր վերադարձել են իրենց ծննդավայրը, որտեղ անցել է նրանց ողջ մանկությունը, և իրենց հին ընկերների հետ հաճախում են իրենց նախկին դպրոցը։ Աննան քրտնաջան սովորում է և պատրաստվում հունիսին կայանալիք բուհական ընդունելության քննություններին։ Նա ցանկանում է թարգմանիչ դառնալ։
«Իմ երազանքն է սովորել համալսարանում և հաջողության հասնել կյանքում»:
Փոքր դադարից հետո արցունքն աչքերին աղջիկն ասում է.
«Հայաստան վերադառնալուց ի վեր հայրիկիցս լուր չունենք․․․ բայց ես հավատում եմ, որ մի օր նա կգտնվի և կապ կհաստատի մեզ հետ։ Ես ուզում եմ, որ նա իմ ձեռքբերումներով հպարտանա»:
1 of 5

Մամուլի հաղորդագրություն
07 մարտի 2023
Ճգնաժամերից տուժած երկրներում մայրերի թերսնուցումն աճել է 25 տոկոսով՝ վտանգի տակ դնելով կանանց և նորածիններին. ՅՈՒՆԻՍԵՖ
Ըստ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի այսօր հրապարակած նոր զեկույցի, 2020 թվականից ի վեր համաշխարհային պարենի և սնուցման ճգնաժամից ամենաշատը տուժած 12 երկրներում սուր թերսնուցում ունեցող հղի և կրծքով կերակրող դեռահաս աղջիկների և կանանց թիվն աճել է 25 տոկոսով՝ 5,5 միլիոնից մինչև 6,9 միլիոն:
12 երկիր, այդ թվում՝ Աֆղանստանը, Բուրկինա Ֆասոն, Չադը, Եթովպիան, Քենիան, Մալին, Նիգերը, Նիգերիան, Սոմալին, Հարավային Սուդանը, Սուդանը և Եմենը, պարենի համաշխարհային ճգնաժամի էպիկենտրոնն են համարվում: Այս երկրներում իրավիճակը սրվել է նաև ուկրաինական պատերազմի և այլ երկրներում շարունակվող երաշտի, հակամարտությունների և անկայունության արդյունքում:
Թերսնված և անտեսված. դեռահաս աղջիկների և կանանց սնուցման գլոբալ ճգնաժամ զեկույցը, որը հրապարակվել է Կանանց միջազգային օրվան ընդառաջ, զգուշացնում է, որ շարունակվող ճգնաժամերը և գենդերային անհավասարությունը խորացնում են դեռահաս աղջիկների և կանանց պարենային ճգնաժամը: Իսկ հարցի լուծումը վերջին երկու տասնամյակներում արդեն իսկ փոքր առաջընթաց էր գրանցել:
Համաձայն զեկույցի, որն աննախադեպ և համապարփակ դիտարկում է անչափահաս աղջիկների և կանանց սնուցման վիճակի մասին աշխարհում, ավելի քան մեկ միլիարդ դեռահաս աղջիկներ և կանայք թերսնված են (այդ թվում՝ թերքաշ և ցածրահասակ), հիմնական միկրոէլեմենտների պակաս և անեմիա ունեն, որը կործանարար հետևանքներ ունի նրանց կյանքի և բարեկեցության համար:
Աղջիկների և կանանց կյանքի ընթացքում անբավարար սնուցումը կարող է թուլացած իմունիտետի և ոչ բավարար կոգնիտիվ զարգացման պատճառ դառնալ, ինչպես նաև՝ կյանքին սպառնացող բարդությունների ավելացման, այդ թվում՝ հղիության և ծննդաբերության ժամանակ, ինչը վտանգավոր և անդառնալի հետևանքներ կարող է ունենալ նրանց երեխաների կյանքի, աճի, ուսման և ապագայում վաստակելու կարողության վրա:
Զեկույցում ասվում է, որ աշխարհում մինչև 2 տարեկան 51 միլիոն երեխա թերաճ է, ինչը նշանակում է, որ նրանք չափազանց ցածրահասակ են իրենց տարիքի համար: Դա տեղի է ունենում առաջին հերթին ապագա մայրերի թերսնման պատճառով: Այդ երեխաների մոտ կեսը թերաճ է դառնում հղիության և կյանքի առաջին վեց ամիսների ընթացքում՝ 500-օրյա ժամանակահատվածում, երբ երեխան լիովին կախված է մոր սնուցումից:
Համաշխարհային ճգնաժամերը շարունակում են անհամաչափորեն ազդել կանանց անհրաժեշտ սննդարար պարենի հասանելիության վրա: 2021 թվականին պարենային առումով անապահով կանայք 126 միլիոնով ավելի շատ են եղել, քան տղամարդիկ, իսկ 2019 թվականին՝ 49 միլիոնով ավելի, ինչը կրկնապատկում է գենդերային տարբերությունը պարենային անապահովության հարցում:
Զեկույցը կոչ է արվում կառավարություններին, դոնորներին և քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններին փոխակերպել դեռահաս աղջիկներին և կանանց հասանելի պարենային, առողջապահության և սոցիալական պաշտպանության ծառայությունները՝ կատարելով հետևյալ քայլերը. Առաջնահերթորեն հասանելի դարձնել սննդարար, անվտանգ և մատչելի սննդամթերքը, ինչպես նաև կանխարգելել խիստ վերամշակված սննդի օգտագործումը՝ շուկայավարման սահմանափակումների, փաթեթավորման վրա պարտադիր պիտակավորման և հարկման միջոցով: Հարստացնել կանոնավոր սպառվող որոշ սննդամթերք, օրինակ՝ աղը՝ այդպիսով նվազեցնելով աղջիկների և կանանց օրգանիզմում միկրոտարրերի պակասը և անեմիան: Ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրներում հիմնական պարենային ծառայություններից անվճար օգտվելու հնարավորություն ստեղծել, այդ թվում՝ նախածննդյան տարատեսակ միկրոէլեմենտների հավելումներ տրամադրել ինչպես հղիությունից առաջ, այնպես էլ կրծքով կերակրման ընթացքում: Ընդլայնել սոցիալական պաշտպանության ծրագրերը, այդ թվում տրամադրել հատուկ նպաստ և վաուչերներ՝ բարելավելու անհրաժեշտ սննդարար և տարատեսակ սննդամթերքի հասանելիությունն առավել խոցելի աղջիկների և կանանց համար: Արագորեն վերացնել խտրական գենդերային և սոցիալական նորմերը, ինչպիսիք են երեխաների ամուսնությունները և սննդի, կենցաղային ռեսուրսների, եկամուտների և կենցաղային աշխատանքի անհավասար բաշխումը:
12 երկիր, այդ թվում՝ Աֆղանստանը, Բուրկինա Ֆասոն, Չադը, Եթովպիան, Քենիան, Մալին, Նիգերը, Նիգերիան, Սոմալին, Հարավային Սուդանը, Սուդանը և Եմենը, պարենի համաշխարհային ճգնաժամի էպիկենտրոնն են համարվում: Այս երկրներում իրավիճակը սրվել է նաև ուկրաինական պատերազմի և այլ երկրներում շարունակվող երաշտի, հակամարտությունների և անկայունության արդյունքում:
Թերսնված և անտեսված. դեռահաս աղջիկների և կանանց սնուցման գլոբալ ճգնաժամ զեկույցը, որը հրապարակվել է Կանանց միջազգային օրվան ընդառաջ, զգուշացնում է, որ շարունակվող ճգնաժամերը և գենդերային անհավասարությունը խորացնում են դեռահաս աղջիկների և կանանց պարենային ճգնաժամը: Իսկ հարցի լուծումը վերջին երկու տասնամյակներում արդեն իսկ փոքր առաջընթաց էր գրանցել:
Համաձայն զեկույցի, որն աննախադեպ և համապարփակ դիտարկում է անչափահաս աղջիկների և կանանց սնուցման վիճակի մասին աշխարհում, ավելի քան մեկ միլիարդ դեռահաս աղջիկներ և կանայք թերսնված են (այդ թվում՝ թերքաշ և ցածրահասակ), հիմնական միկրոէլեմենտների պակաս և անեմիա ունեն, որը կործանարար հետևանքներ ունի նրանց կյանքի և բարեկեցության համար:
Աղջիկների և կանանց կյանքի ընթացքում անբավարար սնուցումը կարող է թուլացած իմունիտետի և ոչ բավարար կոգնիտիվ զարգացման պատճառ դառնալ, ինչպես նաև՝ կյանքին սպառնացող բարդությունների ավելացման, այդ թվում՝ հղիության և ծննդաբերության ժամանակ, ինչը վտանգավոր և անդառնալի հետևանքներ կարող է ունենալ նրանց երեխաների կյանքի, աճի, ուսման և ապագայում վաստակելու կարողության վրա:
Զեկույցում ասվում է, որ աշխարհում մինչև 2 տարեկան 51 միլիոն երեխա թերաճ է, ինչը նշանակում է, որ նրանք չափազանց ցածրահասակ են իրենց տարիքի համար: Դա տեղի է ունենում առաջին հերթին ապագա մայրերի թերսնման պատճառով: Այդ երեխաների մոտ կեսը թերաճ է դառնում հղիության և կյանքի առաջին վեց ամիսների ընթացքում՝ 500-օրյա ժամանակահատվածում, երբ երեխան լիովին կախված է մոր սնուցումից:
Համաշխարհային ճգնաժամերը շարունակում են անհամաչափորեն ազդել կանանց անհրաժեշտ սննդարար պարենի հասանելիության վրա: 2021 թվականին պարենային առումով անապահով կանայք 126 միլիոնով ավելի շատ են եղել, քան տղամարդիկ, իսկ 2019 թվականին՝ 49 միլիոնով ավելի, ինչը կրկնապատկում է գենդերային տարբերությունը պարենային անապահովության հարցում:
Զեկույցը կոչ է արվում կառավարություններին, դոնորներին և քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններին փոխակերպել դեռահաս աղջիկներին և կանանց հասանելի պարենային, առողջապահության և սոցիալական պաշտպանության ծառայությունները՝ կատարելով հետևյալ քայլերը. Առաջնահերթորեն հասանելի դարձնել սննդարար, անվտանգ և մատչելի սննդամթերքը, ինչպես նաև կանխարգելել խիստ վերամշակված սննդի օգտագործումը՝ շուկայավարման սահմանափակումների, փաթեթավորման վրա պարտադիր պիտակավորման և հարկման միջոցով: Հարստացնել կանոնավոր սպառվող որոշ սննդամթերք, օրինակ՝ աղը՝ այդպիսով նվազեցնելով աղջիկների և կանանց օրգանիզմում միկրոտարրերի պակասը և անեմիան: Ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրներում հիմնական պարենային ծառայություններից անվճար օգտվելու հնարավորություն ստեղծել, այդ թվում՝ նախածննդյան տարատեսակ միկրոէլեմենտների հավելումներ տրամադրել ինչպես հղիությունից առաջ, այնպես էլ կրծքով կերակրման ընթացքում: Ընդլայնել սոցիալական պաշտպանության ծրագրերը, այդ թվում տրամադրել հատուկ նպաստ և վաուչերներ՝ բարելավելու անհրաժեշտ սննդարար և տարատեսակ սննդամթերքի հասանելիությունն առավել խոցելի աղջիկների և կանանց համար: Արագորեն վերացնել խտրական գենդերային և սոցիալական նորմերը, ինչպիսիք են երեխաների ամուսնությունները և սննդի, կենցաղային ռեսուրսների, եկամուտների և կենցաղային աշխատանքի անհավասար բաշխումը:
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
03 մարտի 2023
Աշխարհում աճում է սոցիալապես անպաշտպան երեխաների թիվը. ԱՄԿ, ՅՈՒՆԻՍԵՖ
Սոցիալապես անպաշտպան երեխաների թիվը տարեցտարի ավելանում է, ինչի պատճառով նրանք կարող են հայտնվել աղքատության մեջ, ենթարկվել սովի և խտրականության՝ համաձայն ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի և Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության (ԱՄԿ) հրապարակած նոր զեկույցի։
Ավելի քան մեկ միլիարդ պատճառ. երեխաների համար համընդհանուր սոցիալական պաշտպանություն ստեղծելու հրատապ անհրաժեշտություն զեկույցը զգուշացնում է, որ 0-15 տարեկան լրացուցիչ 50 միլիոն երեխա 2016 - 2020 թվականների ընթացքում չի ներառվել սոցիալական պաշտպանության համակարգում, մասնավորապես՝ չի ստացել երեխայի նպաստ (վճարվում է կանխիկ կամ հարկային վարկերով)՝ մինչև 15 տարեկան նպաստ չստացած երեխաների թիվն ամբողջ աշխարհում հասցնելով 1,46 միլիարդի: «Ի վերջո, անել հնարավորը ներդնելու հօգուտ երեխաների համընդհանուր սոցիալական պաշտպանության, որի լավագույն տարբերակը երեխաների համընդհանուր նպաստներն են՝ ուղղված ընտանիքների շարունակական աջակցությանը, էթիկական և ռացիոնալ ընտրություն է, որը ճանապարհ է հարթում դեպի կայուն զարգացում և սոցիալական արդարություն», - ասել է ԱՄԿ-ի սոցիալական պաշտպանության բաժնի ղեկավար Շահրա Ռազավին (Shahra Razavi): Զեկույցի համաձայն՝ երեխայի և ընտանիքի նպաստների ծածկույթի դրույքաչափերը նվազել կամ լճացել են աշխարհի բոլոր տարածաշրջաններում 2016-2020 թվականներին՝ թույլ չտալով, որ որևէ երկիր հասնի մինչև 2030 թվականը սոցիալական պաշտպանության հիմնարար ծածկույթի հասնելուԿայուն զարգացման նպատակին: Առանց անհրաժեշտ սոցիալական պաշտպանության՝ երեխաները դառնում են խոցելի. մեծանում է աղքատության, հիվանդությունների, կրթությունը չշարունակելու և վատ սնվելու, երեխաների ամուսնության և երեխաների աշխատանքի հավանականությունը:
Ամբողջ աշխարհում երեխաները երկու անգամ ավելի հավանական է, որ ապրեն ծայրահեղ աղքատության մեջ, քան մեծահասկաները՝ գոյատևեով օրական 1,90 ԱՄՆ դոլարից (PPP) պակաս գումարով: Աշխարհում 356 միլիոն երեխա այսօր ապրում է ծայրահեղ աղքատության մեջ: Մինչդեռ մեկ միլիարդ երեխա ապրում է բազմաչափ աղքատության մեջ, այսինքն՝ առանց կրթության, առողջապահության, բնակարանի, սննդի, սանիտարական պայմանների կամ ջրի հասանելիության: Բազմաչափ աղքատության մեջ ապրող երեխաների թիվը ՔՈՎԻԴ-19 համավարակի ընթացքում աճել է 15 տոկոսով, ինչը հակադարձում է մանկական աղքատության կրճատման նախկինում ձեռք բերած առաջընթացին և կարևորում սոցիալական պաշտպանության հրատապ անհրաժեշտությունը:
Համավարակն ընդգծեց, որ սոցիալական պաշտպանությունը ճգնաժամերին արձագանքելու կարևորագույն գործիք է: Աշխարհի գրեթե յուրաքանչյուր կառավարություն կա՛մ արագորեն հարմարեցրեց գոյություն ունեցող մեխանիզմները, կա՛մ ներդրեց սոցիալական պաշտպանության նոր ծրագրեր՝ աջակցելու երեխաներին և ընտանիքներին, սակայն մեծ մասը չկարողացավ մշտական բարեփոխումներ կատարել՝ ապագա ցնցումներից պաշտպանվելու համար, ասվում է զեկույցում: «Քանի որ ընտանիքները բախվում են աճող տնտեսական դժվարությունների, պարենային անապահովության, հակամարտությունների և կլիմայի հետ կապված աղետների հետ, երեխաների համընդհանուր նպաստները կարող են փրկօղակ դառնալ», - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի սոցիալական քաղաքականության և սոցիալական պաշտպանության գծով ղեկավար Նատալյա Վինդեր-Ռոսսին (Natalia Winder-Rossi): «Հրատապ անհրաժեշտություն կա ուժեղացնելու, ընդլայնելու և ներդրումներ կատարելու հօգուտ երեխայակենտրոն և ցնցումակայուն սոցիալական պաշտպանության համակարգերի: Սա էական նշանակություն ունի թույլ չտալու, որ երեխաներն ապրեն աղքատության մեջ և հատկապես՝ ամենաաղքատ տնային տնտեսությունների դիմակայունությունը բարձրացնելու առումով»: Զեկույցն ընդգծում է, որ բոլոր երկրները, անկախ իրենց զարգացման մակարդակից, ընտրություն ունեն` ստեղծելու սոցիալական պաշտպանության համակարգերի ամրապնդմանն ուղղված ներդրումների հեռահայաց ռազմավարություն կամ ոչ հավակնոտ ռազմավարություն, որ չի անում անհրաժեշտ ներդրումներ և անտեսում է միլիոնավոր երեխաների:
Բացասական միտմանը հակազդելու համար ԱՄԿ-ն և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը քաղաքականություն մշակողներին կոչ են անում վճռական քայլեր ձեռնարկել՝ բոլոր երեխաների համար համընդհանուր սոցիալական պաշտպանության հասնելու համար, այդ թվում. Ներդրումներ կատարել հօգուտ երեխայի այնպիսի նպաստների, որոնք առաջարկում են ապացուցահեն և ծախսարդյունավետ ձևեր մանկական աղքատության դեմ պայքարելու և երեխաների զարգացումն ապահովելու համար: Սոցիալական պաշտպանության ազգային համակարգում երեխայի տարատեսակ նպաստների ներդնում, որոնք նաև կապում են ընտանիքներին կարևոր առողջապահական և սոցիալական ծառայություններին, ինչպիսիք են անվճար կամ մատչելի որակյալ խնամքը երեխաների համար: Սոցիալական պաշտպանության այնպիսի համակարգի ստեղծում, որն իրավունքահեն է, գենդերազգայուն, ներառական և ցնցումակայուն՝ արձագանքելու անհավասարություններին և ավելի լավ արդյունքներ ապահովելու, օրինակ՝ աղջիկների և կանանց, միգրանտ երեխաների, ինչպես նաև երեխաների աշխատանքի մեջ ներգրավված երեխաների համար: Սոցիալական պաշտպանության համակարգի կայուն ֆինանսավորման ապահովում՝ ներքին ռեսուրսների մոբիլիզացմամբ և երեխաների համար բյուջետային հատկացումների ավելացմամբ: Ծնողների և խնամակալների համար սոցիալական պաշտպանության ուժեղացում՝ երաշխավորելով արժանապատիվ աշխատանքի և համապատասխան նպաստների հասանելիություն, այդ թվում գործազրկության, հիվանդությունների, մայրության, հաշմանդամության և կենսաթոշակների հասանելիություն:
Ավելի քան մեկ միլիարդ պատճառ. երեխաների համար համընդհանուր սոցիալական պաշտպանություն ստեղծելու հրատապ անհրաժեշտություն զեկույցը զգուշացնում է, որ 0-15 տարեկան լրացուցիչ 50 միլիոն երեխա 2016 - 2020 թվականների ընթացքում չի ներառվել սոցիալական պաշտպանության համակարգում, մասնավորապես՝ չի ստացել երեխայի նպաստ (վճարվում է կանխիկ կամ հարկային վարկերով)՝ մինչև 15 տարեկան նպաստ չստացած երեխաների թիվն ամբողջ աշխարհում հասցնելով 1,46 միլիարդի: «Ի վերջո, անել հնարավորը ներդնելու հօգուտ երեխաների համընդհանուր սոցիալական պաշտպանության, որի լավագույն տարբերակը երեխաների համընդհանուր նպաստներն են՝ ուղղված ընտանիքների շարունակական աջակցությանը, էթիկական և ռացիոնալ ընտրություն է, որը ճանապարհ է հարթում դեպի կայուն զարգացում և սոցիալական արդարություն», - ասել է ԱՄԿ-ի սոցիալական պաշտպանության բաժնի ղեկավար Շահրա Ռազավին (Shahra Razavi): Զեկույցի համաձայն՝ երեխայի և ընտանիքի նպաստների ծածկույթի դրույքաչափերը նվազել կամ լճացել են աշխարհի բոլոր տարածաշրջաններում 2016-2020 թվականներին՝ թույլ չտալով, որ որևէ երկիր հասնի մինչև 2030 թվականը սոցիալական պաշտպանության հիմնարար ծածկույթի հասնելուԿայուն զարգացման նպատակին: Առանց անհրաժեշտ սոցիալական պաշտպանության՝ երեխաները դառնում են խոցելի. մեծանում է աղքատության, հիվանդությունների, կրթությունը չշարունակելու և վատ սնվելու, երեխաների ամուսնության և երեխաների աշխատանքի հավանականությունը:
Ամբողջ աշխարհում երեխաները երկու անգամ ավելի հավանական է, որ ապրեն ծայրահեղ աղքատության մեջ, քան մեծահասկաները՝ գոյատևեով օրական 1,90 ԱՄՆ դոլարից (PPP) պակաս գումարով: Աշխարհում 356 միլիոն երեխա այսօր ապրում է ծայրահեղ աղքատության մեջ: Մինչդեռ մեկ միլիարդ երեխա ապրում է բազմաչափ աղքատության մեջ, այսինքն՝ առանց կրթության, առողջապահության, բնակարանի, սննդի, սանիտարական պայմանների կամ ջրի հասանելիության: Բազմաչափ աղքատության մեջ ապրող երեխաների թիվը ՔՈՎԻԴ-19 համավարակի ընթացքում աճել է 15 տոկոսով, ինչը հակադարձում է մանկական աղքատության կրճատման նախկինում ձեռք բերած առաջընթացին և կարևորում սոցիալական պաշտպանության հրատապ անհրաժեշտությունը:
Համավարակն ընդգծեց, որ սոցիալական պաշտպանությունը ճգնաժամերին արձագանքելու կարևորագույն գործիք է: Աշխարհի գրեթե յուրաքանչյուր կառավարություն կա՛մ արագորեն հարմարեցրեց գոյություն ունեցող մեխանիզմները, կա՛մ ներդրեց սոցիալական պաշտպանության նոր ծրագրեր՝ աջակցելու երեխաներին և ընտանիքներին, սակայն մեծ մասը չկարողացավ մշտական բարեփոխումներ կատարել՝ ապագա ցնցումներից պաշտպանվելու համար, ասվում է զեկույցում: «Քանի որ ընտանիքները բախվում են աճող տնտեսական դժվարությունների, պարենային անապահովության, հակամարտությունների և կլիմայի հետ կապված աղետների հետ, երեխաների համընդհանուր նպաստները կարող են փրկօղակ դառնալ», - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի սոցիալական քաղաքականության և սոցիալական պաշտպանության գծով ղեկավար Նատալյա Վինդեր-Ռոսսին (Natalia Winder-Rossi): «Հրատապ անհրաժեշտություն կա ուժեղացնելու, ընդլայնելու և ներդրումներ կատարելու հօգուտ երեխայակենտրոն և ցնցումակայուն սոցիալական պաշտպանության համակարգերի: Սա էական նշանակություն ունի թույլ չտալու, որ երեխաներն ապրեն աղքատության մեջ և հատկապես՝ ամենաաղքատ տնային տնտեսությունների դիմակայունությունը բարձրացնելու առումով»: Զեկույցն ընդգծում է, որ բոլոր երկրները, անկախ իրենց զարգացման մակարդակից, ընտրություն ունեն` ստեղծելու սոցիալական պաշտպանության համակարգերի ամրապնդմանն ուղղված ներդրումների հեռահայաց ռազմավարություն կամ ոչ հավակնոտ ռազմավարություն, որ չի անում անհրաժեշտ ներդրումներ և անտեսում է միլիոնավոր երեխաների:
Բացասական միտմանը հակազդելու համար ԱՄԿ-ն և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը քաղաքականություն մշակողներին կոչ են անում վճռական քայլեր ձեռնարկել՝ բոլոր երեխաների համար համընդհանուր սոցիալական պաշտպանության հասնելու համար, այդ թվում. Ներդրումներ կատարել հօգուտ երեխայի այնպիսի նպաստների, որոնք առաջարկում են ապացուցահեն և ծախսարդյունավետ ձևեր մանկական աղքատության դեմ պայքարելու և երեխաների զարգացումն ապահովելու համար: Սոցիալական պաշտպանության ազգային համակարգում երեխայի տարատեսակ նպաստների ներդնում, որոնք նաև կապում են ընտանիքներին կարևոր առողջապահական և սոցիալական ծառայություններին, ինչպիսիք են անվճար կամ մատչելի որակյալ խնամքը երեխաների համար: Սոցիալական պաշտպանության այնպիսի համակարգի ստեղծում, որն իրավունքահեն է, գենդերազգայուն, ներառական և ցնցումակայուն՝ արձագանքելու անհավասարություններին և ավելի լավ արդյունքներ ապահովելու, օրինակ՝ աղջիկների և կանանց, միգրանտ երեխաների, ինչպես նաև երեխաների աշխատանքի մեջ ներգրավված երեխաների համար: Սոցիալական պաշտպանության համակարգի կայուն ֆինանսավորման ապահովում՝ ներքին ռեսուրսների մոբիլիզացմամբ և երեխաների համար բյուջետային հատկացումների ավելացմամբ: Ծնողների և խնամակալների համար սոցիալական պաշտպանության ուժեղացում՝ երաշխավորելով արժանապատիվ աշխատանքի և համապատասխան նպաստների հասանելիություն, այդ թվում գործազրկության, հիվանդությունների, մայրության, հաշմանդամության և կենսաթոշակների հասանելիություն:
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
22 փետրվարի 2023
Ուկրաինայում պատերազմը երեխաների մի ամբողջ սերնդի մղում է անդունդի եզրը. ՅՈՒՆԻՍԵՖ
«Ուկրաինայում երեխաները սարսափի մեկ տարի են ապրել», - նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրեն Քեթրին Ռասըլը: «Միլիոնավոր երեխաներ քնում են մրսած և վախեցած և արթնանում են՝ ակնկալելով, որ այս դաժան պատերազմն ավարտված կլինի: Զոհվել և վիրավորվել են երեխաներ, իսկ շատերը կորցրել են ծնողներին, քույրերին ու եղբայրերին, իրենց տները, դպրոցներն ու խաղահրապարակները: Ոչ մի երեխա երբե՛ք չպետք է նման տառապանք կրի»։
Տնտեսական ճգնաժամը, որի ընթացքում մեծ թվով ընտանիքներ հայտնել են եկամտի զգալի կորստի մասին, ինչպես նաև պատերազմի հետևանքով առաջացած էներգետիկ ճգնաժամը կործանարար են եղել երեխաների և նրանց ընտանիքների բարեկեցության համար: Ըստ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի վերջին հարցման՝ հարցվածների 80 տոկոսը նշել է իրենց տնտեսական վիճակի վատթարացման մասին: Ի լրումն, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ աղքատության մեջ ապրող երեխաների տոկոսը գրեթե կրկնապատկվել է՝ 43 տոկոսից հասնելով 82 տոկոսի: Իրավիճակը հատկապես դժվար է այն 5,9 միլիոն մարդկանց համար, ովքեր ներկայում տեղահանված են Ուկրաինայի տարածքում։
Պատերազմը կործանարար ազդեցություն է թողնում նաև երեխաների հոգեկան առողջության և բարեկեցության վրա։ Գրեթե 1,5 միլիոն երեխա գտնվում է դեպրեսիայի, տագնապի, հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումների և հոգեկան առողջության այլ խնդիրների վտանգի տակ՝ հնարավոր երկարաժամկետ հետևանքներով և ազդեցությամբ:
Խաթարվել է երեխաների և նրանց ընտանիքների հիմնական ծառայություններից օգտվելու հնարավորությունը: Հաղորդվում է, որ ավելի քան 1000 առողջապահական հաստատություններ վնասվել կամ ավերվել են հրետակոծությունների և օդային հարվածների հետևանքով, որի արդյունքում սպանվել կամ լուրջ վնասվածքներ են ստացել բուժառուները, այդ թվում՝ երեխաներ, ինչպես նաև բժշկական անձնակազմը: Հազարավոր երեխաներ, որոնք փախչում են հակամարտությունից չեն ստանում կենսական կարևոր պատվաստումները, որոնք կպաշտպանեին նրանց պոլիոմելիտից, կարմրուկից, դիֆթերիայից և կյանքին սպառնացող այլ հիվանդություններից:
2022 թվականի փետրվարի 24-ից ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը, միջազգային հանրության աջակցության շնորհիվ, ուսումնական պարագաներ է տրամադրել 770,000 երեխայի, 1,4 միլիոն երեխայի ներգրավել է ֆորմալ և ոչ ֆորմալ կրթության մեջ, տրամադրել է հոգեսոցիալական աջակցություն 2,9 միլիոն երեխայի և նրանց խնամակալներին, գենդերային հիմքով բռնության արձագանքման ծառայություններ տրամադրել 352,000 կանանց և երեխաների, ապահովել է անվտանգ ջրի հասանելիություն 4,6 միլիոն մարդու համար: Բացի այդ, առողջապահական ծառայություններ են մատուցվել 4,9 միլիոն մարդու, ինչպես նաև դրամական օգնություն տրամադրել Ուկրաինայում բնակվող 1,4 միլիոն մարդու, իսկ հարևան երկրներում հաստատված՝ 47,494 տնային տնտեսությունների: «Պատերազմը պետք է դադարի, որպեսզի երեխաները ապրեն խաղաղ երկնքի տակ, որպեսզի նորից մանկություն ունենան, որպեսզի վերադառնան բնականոն կյանքին և սկսեն ապաքինվել և վերականգնվել», - ավելացրել է Ռասըլը: «Քանի դեռ դա տեղի չի ունեցել, չափազանց կարևոր է, որ առաջնահերթություն տրվի երեխաների հոգեկան առողջությանն ու հոգեսոցիալական կարիքներին: Մասնավորապես, պետք է ձեռնարկվեն տարիքին համապատասխան քայլեր՝ ապահովելու նրանց ջերմ խնամքով, տոկունությամբ, իսկ հատկապես ավելի մեծ երեխաների և դեռահասների դեպքում՝ հնարավորություններ ստեղծել նրանց համար բարձրաձայնելու իրենց մտահոգությունները»: Խնդիրը բարդանում է նաև նրանով որ, պատերազմը խաթարել է ավելի քան հինգ միլիոն երեխաների կրթությունը՝ երեխաներին զրկելով անվտանգ և բնականոն կրթական միջավայրից, այն էլ՝ ի լրումն ՔՈՎԻԴ-19 համավարակով պայմանավորված երկու տարվա կրթական կորստին, իսկ Ուկրաինայի արևելյան շրջաններում ապրող երեխաների համար՝ կրթության ավելի քան 8 տարվա խափանումից հետո:
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը շարունակում է կոչ անել՝ ապահովելու համար սկզբունքային, անվտանգ, արագ և անարգել հումանիտար աջակցության հասանելիություն, դադարացնելու հարձակումները երեխաների և նրան համար նախատեսված ենթակառուցվածքների վրա, այդ թվում՝ դպրոցների, հիվանդանոցների և ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի, ինչպես նաև զերծ մնալու հակամարտության նպատակով դպրոցները օգտագործելուց, դադարեցնելու պայթուցիկ զինամթերքի օգտագործումը բնակավայրերում, որոնք անմիջականորեն հարյուրավոր երեխաների մահվան և նրանց մարմինների խեղման պատճառ են դառնում: Իսկ առաջնահերթորեն, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը շարունակում է հանդես գալ հօգուտ ռազմական գործողությունների դադարեցման:
2022 թվականի դեկտեմբերին ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը մեկնարկեց իր ամենամյա կոչը՝ Մարդասիրական գործողություն հօգուտ երեխաների: ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ին անհրաժեշտ է 1,1 միլիարդ ԱՄՆ դոլար՝ 9,4 միլիոն մարդու, այդ թվում՝ 4 միլիոն երեխաների անմիջական և երկարաժամկետ կարիքները հոգալու համար (ինչպես Ուկրաինայի տարածքում, այնպես էլ երկրի սահմաններից դուրս), ովքեր խորապես տուժել են ուկրաինական պատերազմից: Այդ ֆինանսավորումը հնարավորություն կտա ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ին տրամադրել, պահպանել և ընդլայնել կենսական նշանակության ծառայություններ առողջապահության, սնուցման, երեխաների պաշտպանության, գենդերային բռնության, ջրի և ջրահեռացման և սոցիալական պաշտպանության ոլորտներում՝ կառավարության կողմից տրամադրվող օգնության և վերականգնման ջանքերին զուգահեռ: Դրա շնորհիվ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը նաև կիրականացնի հավելյալ ներքին տեղահանումներին և փախստականների տեղաշարժերին արձագանքելուն ուղղված պատրաստվածության աշխատանքներ:
Պատերազմը կործանարար ազդեցություն է թողնում նաև երեխաների հոգեկան առողջության և բարեկեցության վրա։ Գրեթե 1,5 միլիոն երեխա գտնվում է դեպրեսիայի, տագնապի, հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումների և հոգեկան առողջության այլ խնդիրների վտանգի տակ՝ հնարավոր երկարաժամկետ հետևանքներով և ազդեցությամբ:
Խաթարվել է երեխաների և նրանց ընտանիքների հիմնական ծառայություններից օգտվելու հնարավորությունը: Հաղորդվում է, որ ավելի քան 1000 առողջապահական հաստատություններ վնասվել կամ ավերվել են հրետակոծությունների և օդային հարվածների հետևանքով, որի արդյունքում սպանվել կամ լուրջ վնասվածքներ են ստացել բուժառուները, այդ թվում՝ երեխաներ, ինչպես նաև բժշկական անձնակազմը: Հազարավոր երեխաներ, որոնք փախչում են հակամարտությունից չեն ստանում կենսական կարևոր պատվաստումները, որոնք կպաշտպանեին նրանց պոլիոմելիտից, կարմրուկից, դիֆթերիայից և կյանքին սպառնացող այլ հիվանդություններից:
2022 թվականի փետրվարի 24-ից ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը, միջազգային հանրության աջակցության շնորհիվ, ուսումնական պարագաներ է տրամադրել 770,000 երեխայի, 1,4 միլիոն երեխայի ներգրավել է ֆորմալ և ոչ ֆորմալ կրթության մեջ, տրամադրել է հոգեսոցիալական աջակցություն 2,9 միլիոն երեխայի և նրանց խնամակալներին, գենդերային հիմքով բռնության արձագանքման ծառայություններ տրամադրել 352,000 կանանց և երեխաների, ապահովել է անվտանգ ջրի հասանելիություն 4,6 միլիոն մարդու համար: Բացի այդ, առողջապահական ծառայություններ են մատուցվել 4,9 միլիոն մարդու, ինչպես նաև դրամական օգնություն տրամադրել Ուկրաինայում բնակվող 1,4 միլիոն մարդու, իսկ հարևան երկրներում հաստատված՝ 47,494 տնային տնտեսությունների: «Պատերազմը պետք է դադարի, որպեսզի երեխաները ապրեն խաղաղ երկնքի տակ, որպեսզի նորից մանկություն ունենան, որպեսզի վերադառնան բնականոն կյանքին և սկսեն ապաքինվել և վերականգնվել», - ավելացրել է Ռասըլը: «Քանի դեռ դա տեղի չի ունեցել, չափազանց կարևոր է, որ առաջնահերթություն տրվի երեխաների հոգեկան առողջությանն ու հոգեսոցիալական կարիքներին: Մասնավորապես, պետք է ձեռնարկվեն տարիքին համապատասխան քայլեր՝ ապահովելու նրանց ջերմ խնամքով, տոկունությամբ, իսկ հատկապես ավելի մեծ երեխաների և դեռահասների դեպքում՝ հնարավորություններ ստեղծել նրանց համար բարձրաձայնելու իրենց մտահոգությունները»: Խնդիրը բարդանում է նաև նրանով որ, պատերազմը խաթարել է ավելի քան հինգ միլիոն երեխաների կրթությունը՝ երեխաներին զրկելով անվտանգ և բնականոն կրթական միջավայրից, այն էլ՝ ի լրումն ՔՈՎԻԴ-19 համավարակով պայմանավորված երկու տարվա կրթական կորստին, իսկ Ուկրաինայի արևելյան շրջաններում ապրող երեխաների համար՝ կրթության ավելի քան 8 տարվա խափանումից հետո:
ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը շարունակում է կոչ անել՝ ապահովելու համար սկզբունքային, անվտանգ, արագ և անարգել հումանիտար աջակցության հասանելիություն, դադարացնելու հարձակումները երեխաների և նրան համար նախատեսված ենթակառուցվածքների վրա, այդ թվում՝ դպրոցների, հիվանդանոցների և ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի, ինչպես նաև զերծ մնալու հակամարտության նպատակով դպրոցները օգտագործելուց, դադարեցնելու պայթուցիկ զինամթերքի օգտագործումը բնակավայրերում, որոնք անմիջականորեն հարյուրավոր երեխաների մահվան և նրանց մարմինների խեղման պատճառ են դառնում: Իսկ առաջնահերթորեն, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը շարունակում է հանդես գալ հօգուտ ռազմական գործողությունների դադարեցման:
2022 թվականի դեկտեմբերին ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը մեկնարկեց իր ամենամյա կոչը՝ Մարդասիրական գործողություն հօգուտ երեխաների: ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ին անհրաժեշտ է 1,1 միլիարդ ԱՄՆ դոլար՝ 9,4 միլիոն մարդու, այդ թվում՝ 4 միլիոն երեխաների անմիջական և երկարաժամկետ կարիքները հոգալու համար (ինչպես Ուկրաինայի տարածքում, այնպես էլ երկրի սահմաններից դուրս), ովքեր խորապես տուժել են ուկրաինական պատերազմից: Այդ ֆինանսավորումը հնարավորություն կտա ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ին տրամադրել, պահպանել և ընդլայնել կենսական նշանակության ծառայություններ առողջապահության, սնուցման, երեխաների պաշտպանության, գենդերային բռնության, ջրի և ջրահեռացման և սոցիալական պաշտպանության ոլորտներում՝ կառավարության կողմից տրամադրվող օգնության և վերականգնման ջանքերին զուգահեռ: Դրա շնորհիվ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը նաև կիրականացնի հավելյալ ներքին տեղահանումներին և փախստականների տեղաշարժերին արձագանքելուն ուղղված պատրաստվածության աշխատանքներ:
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
06 փետրվարի 2023
Պարենային ապրանքների համաշխարհային գները հունվար ամսին շարունակել են նվազել
Հռոմ - Պարենային ապրանքների միջազգային գների հենանիշային ինդեքսը հունվար ամսին՝ արդեն տասներորդ ամիսն անընդմեջ, վարընթաց միտում է արձանագրում, հաղորդում է Միավորված ազգերի կազմակերպության Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպությունը։
ՊԳԿ պարենային ապրանքների գնային ինդեքսի հունվար ամսվա միջին արժեքը 131,2 միավոր էր, որը 0,8 տոկոսով ցածր է նախորդ ամսվա և 17,9 տոկոսով ցածր 2022 թվականի մարտին արձանագրված ամենաբարձր ցուցանիշներից։ Ինդեքսն արձանագրում է առավել լայն սպառում ունեցող պարենային ապրանքների միջազգային գների ամենամսյա փոփոխությունները։ Բուսական յուղերի, կաթնամթերքի և շաքարի ինդեքսները գլխավորում են հունվար ամսված ցածր գների հորիզոնականը, իսկ հացահատիկային ապրանքների և մսամթերքի ինդեքսները կայուն վարքագիծ են դրսևորել։
ՊԳԿ հացահատիկային մշակաբույսերի հունվար ամսվա ինդեքսը դեկտեմբերից ի վեր, ըստ էության, անփոփոխ է մնացել (ընդամենը 0,1 տոկոսի աճ) և նախորդ տարվա համեմատ՝ 4,8 տոկոսով բարձր է։ Հացահատիկի միջազգային գները նվազել են 2,5 տոկոսով, ինչը պայմանավորված է Ավստրալիայում և Ռուսաստանի Դաշնությունում արտադրության ակնկալիքների գերազանցմամբ։ Եգիպտացորենի համաշխարհային գները մի փոքր բարձրացել են Բրազիլիայից արտահանումների մեծ պահանջարկի, ինչպես նաև Արգենտինայում չորային պայմանների շուրջ մտահոգությունների հետևանքով։ Այսուհանդերձ, բրնձի միջազգային գները դեկտեմբերից ի վեր 6,2 տոկոսի ցատկ են կատարել, որի պատճառը վերջինիս սղությունն է, արտահանող ասիական որոշ երկրներում մեծ պահանջարկը և արտարժույթի փոխարժեքի տարուբերումները։
ՊԳԿ բուսական յուղի գնային ինդեքսը հունվար ամսին 2,9 տոկոսի անկում է արձանագրել։ Արտահանման համաշխարհային պահանջարկի նվազման պայմաններում անկում է նկատվել արմավայուղի և սոյայի յուղի գներում, մինչդեռ արևածաղկի և կանոլայի յուղերի գներն իջել են դրանց արտահանման հնարավորությունների մեծացման շնորհիվ։
ՊԳԿ կաթնամթերքի գնային ինդեքսի միջին արժեքը 1,4 տոկոսով ցածր էր դեկտեմբերի ցուցանիշից, իսկ կարագի և կաթի փոշու գների նվազումը բացատրվում է այդ ապրանքների առաջատար արտահանողների պահանջարկի նվազմամբ և Նոր Զելանդիայից մատակարարման ծավալների ավելացմամբ։ Պանրի համաշխարհային գները փոքր-ինչ աճել են, որը կապված է ամանորյա տոներից հետո Արևմտյան Եվրոպայում սննդամթերքի ծառայությունների և մանրածախ վաճառքի վերականգնմամբ, ինչպես նաև արժույթի տեղաշարժով:
ՊԳԿ մսի գնային ինդեքսն աննշան տեղաշարժվել է հունվարին (դեկտեմբերի համեմատ 0,1 տոկոսի նվազում), քանի որ արտահանման հնարավորությունների ընդլայնումն ազդել է թռչնամսի, խոզի և տավարի մսի գների վրա, մինչդեռ ոչխարի մսի արտահանման գներն աճել են՝ ի պատասխան ներմուծման պահանջարկի մեծացման:
ՊԳԿ շաքարի գնային ինդեքսը դեկտեմբերի համեմատ 1,1 տոկոսի նվազում է արձանագրել։ Թաիլանդում առատ բերքի ծավալները և Բրազիլիայի բարենպաստ եղանակային պայմանները դրականորեն ազդեցին գների վրա, չնայած այն մտահոգություններին, որոնք կապված էին Հնդկաստանում ցածր բերքատվության, Բրազիլիայում բենզինի ավելի բարձր գների հետ՝ այդպիսով հիմնավորելով էթանոլի պահանջարկը, և վերջապես բրազիլական ռեալի՝ ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ արժեվորման հետ։
Տվյալներին և մանրամասներին ծանոթանալու համար անցնել այս հղումով.
Հացահատիկային մշակաբույսերի մատակարարման նվազում 2022-2023 թվականներին
Հացահատիկային մշակաբույսերի առաջարկի և պահանջարկի մասին ամփոփագրում ՊԳԿ-ն բարձրացրել է հացահատիկային մշակաբույսերի 2022 թվականի համաշխարհային արտադրության կանխատեսումները, բայց դրանց մատակարարման ծավալները 2022-2023 թվականների կանխատեսումներով պետք է շարունակեն նվազել։
Հացահատիկային ապրանքների գլոբալ սպառումը կանխատեսվում է 2 765 միլիոն տոննա կամ 2021 թվականի մակարդակից 1,7 տոկոսով ցածր։ Վերանայման արդյունքում Ավստրալիայի և Ռուսաստանի Դաշնության կանխատեսված ցուցանիշների ավելացումն այժմ մատնանշում է 2022 թ. ցորենի ռեկորդային արտադրություն, որտեղ անմշակ հացահատիկեղենը կանխատեսումների համաձայն 3,3 տոկոսով ցածր կլինի նախորդ տարվանից։ Բրնձի համաշխարհային արտադրության կանխատեսումների վերանայման արդյունքում դրանց կրճատվել են, սակայն Չինաստանի սպասվածից ցածր արտադրությունն ավելի քան փոխհատուցվեց Բանգլադեշի և մի քանի այլ երկրների տվյալների սպասվածից ավելի բարձր արտադրությամբ։ Արդյունքում կանխատեսվում է, որ բրնձի համաշխարհային գները 2021 թվականին գրանցած ռեկորդային ցուցանիշից կնվազեն 2,6 տոկոսով։
Դիտարկելով 2023 թվականը՝ կարող ենք ասել, որ բոլոր նախանշանները վկայում են այն մասին, որ հյուսիսային կիսագնդում, հատկապես Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում, աշնանացան ցորենի մշակության տարածքները կընդլայնվեն՝ հիմնականում ցորենի գների բարձրացմամբ պայմանավորված: Սակայն պարարտանյութերի բարձր գները կարող են անդրադառնալ դրանց օգտագործման ցուցանիշների վրա, ինչը բացասական հետևանքներ կունենա բերքի համար։
Աշխարհում ցորենի ամենամեծ արտահանող երկրում՝ Ռուսաստանի Դաշնության ներքին շուկայում ցորենի ցածր գները կարող են հանգեցնել դրանց ցանքատարածությունների որոշակի կրճատմանը, մինչդեռ Ուկրաինայում պատերազմի հետևանքով ստեղծված ծանր վիճակն, ըստ գնահատումների, կհանգեցնի աշնանացան ցորենի ցանքատարածությունների 40 տոկոսով կրճատմանը: Հնդկաստանում ռեկորդային ցանք է կանխատեսվում, որին նպաստում են շուկայական բարձր գները։ Պակիստանում նույնպես համեմատաբար մեծ ծավալների ցանք է նախատեսվում, քանի որ 2022 թվականի ջրհեղեղներից մնացած ջրերն ավելի քիչ վնաս են պատճառել, քան ի սկզբանե կանխատեսվում էր։
Հարավային կիսագնդի երկրներում 2023 թվականի համար նախատեսված անմշակ հատիկեղենի մեծ մասն արդեն իսկ ցանված է։ Բրազիլիան թերևս ռեկորդային ծավալի եգիպտացորենի ցանք է կատարել, իսկ Արգենտինայում ընդհակառակը՝ հողի ցածր խոնավությամբ պայմանավորված։ Եղանակային պայմանները Հարավային Աֆրիկայում եգիպտացորենի բերքատվության լավ հեռանկարների կանխատեսման հնարավորություն են տալիս:
Ներկա կանխատեսումներով՝ 2022 - 2023 թվականներին հացահատիկային ապրանքների համաշխարհային սպառումը նախորդ տարվա համեմատ կնվազի 0,7 տոկոսով՝ կազմելով 2 779 միլիոն տոննա։ Նույն կանխատեսումների համաձայն՝ եգիպտացորենի ընդհանուր օգտագործումը կնվազի, կաճի ցորենի սպառումը, իսկ բրնձի սպառումն ամենամյա կտրվածքով քիչ փոփոխությունների է ենթարկվում։
Հացահատիկի համաշխարհային պաշարներն, ըստ կանխատեսումների, տարվա վերջում 844 միլիոն տոննա կկազմեն, այդպիսով նվազեցնելով օգտագործման համար պատրաստ համաշխարհային պաշարների 2022-2023 թթ. գործակիցը մինչև 29,5 տոկոս:
Իր նոր թողարկված ամփոփագրում ՊԳԿ-ն կանխատեսում է, որ հացահատիկային ապրանքների միջազգային առևտուրը 2022 -2023 թվականներին նախորդ տարվա ռեկորդային մակարդակից կնվազի 1,7 տոկոսով՝ հասնելով 474 միլիոն տոննայի։
Տվյալներին և մանրամասներին ծանոթանալու համար անցնել այս հղումով.
Թեմային առավել մանրամասն ծանոթանալու համար՝ ՊԳԿ պարենային ապրանքների գնային ինդեքս
Հացահատիկային մշակաբույսերի առաջարկի և պահանջարկի վերջերս թողարկված ամփոփագիր
Գյուղատնտեսական շուկայի տեղեկատվական համակարգ (ԳՇՏՀ)
ԳՇՏՀ. շուկայի վերահսկում
ՊԳԿ շուկաներ և առեւտուր
ՊԳԿ պարենային ապրանքների գնային ինդեքսի հունվար ամսվա միջին արժեքը 131,2 միավոր էր, որը 0,8 տոկոսով ցածր է նախորդ ամսվա և 17,9 տոկոսով ցածր 2022 թվականի մարտին արձանագրված ամենաբարձր ցուցանիշներից։ Ինդեքսն արձանագրում է առավել լայն սպառում ունեցող պարենային ապրանքների միջազգային գների ամենամսյա փոփոխությունները։ Բուսական յուղերի, կաթնամթերքի և շաքարի ինդեքսները գլխավորում են հունվար ամսված ցածր գների հորիզոնականը, իսկ հացահատիկային ապրանքների և մսամթերքի ինդեքսները կայուն վարքագիծ են դրսևորել։
ՊԳԿ հացահատիկային մշակաբույսերի հունվար ամսվա ինդեքսը դեկտեմբերից ի վեր, ըստ էության, անփոփոխ է մնացել (ընդամենը 0,1 տոկոսի աճ) և նախորդ տարվա համեմատ՝ 4,8 տոկոսով բարձր է։ Հացահատիկի միջազգային գները նվազել են 2,5 տոկոսով, ինչը պայմանավորված է Ավստրալիայում և Ռուսաստանի Դաշնությունում արտադրության ակնկալիքների գերազանցմամբ։ Եգիպտացորենի համաշխարհային գները մի փոքր բարձրացել են Բրազիլիայից արտահանումների մեծ պահանջարկի, ինչպես նաև Արգենտինայում չորային պայմանների շուրջ մտահոգությունների հետևանքով։ Այսուհանդերձ, բրնձի միջազգային գները դեկտեմբերից ի վեր 6,2 տոկոսի ցատկ են կատարել, որի պատճառը վերջինիս սղությունն է, արտահանող ասիական որոշ երկրներում մեծ պահանջարկը և արտարժույթի փոխարժեքի տարուբերումները։
ՊԳԿ բուսական յուղի գնային ինդեքսը հունվար ամսին 2,9 տոկոսի անկում է արձանագրել։ Արտահանման համաշխարհային պահանջարկի նվազման պայմաններում անկում է նկատվել արմավայուղի և սոյայի յուղի գներում, մինչդեռ արևածաղկի և կանոլայի յուղերի գներն իջել են դրանց արտահանման հնարավորությունների մեծացման շնորհիվ։
ՊԳԿ կաթնամթերքի գնային ինդեքսի միջին արժեքը 1,4 տոկոսով ցածր էր դեկտեմբերի ցուցանիշից, իսկ կարագի և կաթի փոշու գների նվազումը բացատրվում է այդ ապրանքների առաջատար արտահանողների պահանջարկի նվազմամբ և Նոր Զելանդիայից մատակարարման ծավալների ավելացմամբ։ Պանրի համաշխարհային գները փոքր-ինչ աճել են, որը կապված է ամանորյա տոներից հետո Արևմտյան Եվրոպայում սննդամթերքի ծառայությունների և մանրածախ վաճառքի վերականգնմամբ, ինչպես նաև արժույթի տեղաշարժով:
ՊԳԿ մսի գնային ինդեքսն աննշան տեղաշարժվել է հունվարին (դեկտեմբերի համեմատ 0,1 տոկոսի նվազում), քանի որ արտահանման հնարավորությունների ընդլայնումն ազդել է թռչնամսի, խոզի և տավարի մսի գների վրա, մինչդեռ ոչխարի մսի արտահանման գներն աճել են՝ ի պատասխան ներմուծման պահանջարկի մեծացման:
ՊԳԿ շաքարի գնային ինդեքսը դեկտեմբերի համեմատ 1,1 տոկոսի նվազում է արձանագրել։ Թաիլանդում առատ բերքի ծավալները և Բրազիլիայի բարենպաստ եղանակային պայմանները դրականորեն ազդեցին գների վրա, չնայած այն մտահոգություններին, որոնք կապված էին Հնդկաստանում ցածր բերքատվության, Բրազիլիայում բենզինի ավելի բարձր գների հետ՝ այդպիսով հիմնավորելով էթանոլի պահանջարկը, և վերջապես բրազիլական ռեալի՝ ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ արժեվորման հետ։
Տվյալներին և մանրամասներին ծանոթանալու համար անցնել այս հղումով.
Հացահատիկային մշակաբույսերի մատակարարման նվազում 2022-2023 թվականներին
Հացահատիկային մշակաբույսերի առաջարկի և պահանջարկի մասին ամփոփագրում ՊԳԿ-ն բարձրացրել է հացահատիկային մշակաբույսերի 2022 թվականի համաշխարհային արտադրության կանխատեսումները, բայց դրանց մատակարարման ծավալները 2022-2023 թվականների կանխատեսումներով պետք է շարունակեն նվազել։
Հացահատիկային ապրանքների գլոբալ սպառումը կանխատեսվում է 2 765 միլիոն տոննա կամ 2021 թվականի մակարդակից 1,7 տոկոսով ցածր։ Վերանայման արդյունքում Ավստրալիայի և Ռուսաստանի Դաշնության կանխատեսված ցուցանիշների ավելացումն այժմ մատնանշում է 2022 թ. ցորենի ռեկորդային արտադրություն, որտեղ անմշակ հացահատիկեղենը կանխատեսումների համաձայն 3,3 տոկոսով ցածր կլինի նախորդ տարվանից։ Բրնձի համաշխարհային արտադրության կանխատեսումների վերանայման արդյունքում դրանց կրճատվել են, սակայն Չինաստանի սպասվածից ցածր արտադրությունն ավելի քան փոխհատուցվեց Բանգլադեշի և մի քանի այլ երկրների տվյալների սպասվածից ավելի բարձր արտադրությամբ։ Արդյունքում կանխատեսվում է, որ բրնձի համաշխարհային գները 2021 թվականին գրանցած ռեկորդային ցուցանիշից կնվազեն 2,6 տոկոսով։
Դիտարկելով 2023 թվականը՝ կարող ենք ասել, որ բոլոր նախանշանները վկայում են այն մասին, որ հյուսիսային կիսագնդում, հատկապես Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում, աշնանացան ցորենի մշակության տարածքները կընդլայնվեն՝ հիմնականում ցորենի գների բարձրացմամբ պայմանավորված: Սակայն պարարտանյութերի բարձր գները կարող են անդրադառնալ դրանց օգտագործման ցուցանիշների վրա, ինչը բացասական հետևանքներ կունենա բերքի համար։
Աշխարհում ցորենի ամենամեծ արտահանող երկրում՝ Ռուսաստանի Դաշնության ներքին շուկայում ցորենի ցածր գները կարող են հանգեցնել դրանց ցանքատարածությունների որոշակի կրճատմանը, մինչդեռ Ուկրաինայում պատերազմի հետևանքով ստեղծված ծանր վիճակն, ըստ գնահատումների, կհանգեցնի աշնանացան ցորենի ցանքատարածությունների 40 տոկոսով կրճատմանը: Հնդկաստանում ռեկորդային ցանք է կանխատեսվում, որին նպաստում են շուկայական բարձր գները։ Պակիստանում նույնպես համեմատաբար մեծ ծավալների ցանք է նախատեսվում, քանի որ 2022 թվականի ջրհեղեղներից մնացած ջրերն ավելի քիչ վնաս են պատճառել, քան ի սկզբանե կանխատեսվում էր։
Հարավային կիսագնդի երկրներում 2023 թվականի համար նախատեսված անմշակ հատիկեղենի մեծ մասն արդեն իսկ ցանված է։ Բրազիլիան թերևս ռեկորդային ծավալի եգիպտացորենի ցանք է կատարել, իսկ Արգենտինայում ընդհակառակը՝ հողի ցածր խոնավությամբ պայմանավորված։ Եղանակային պայմանները Հարավային Աֆրիկայում եգիպտացորենի բերքատվության լավ հեռանկարների կանխատեսման հնարավորություն են տալիս:
Ներկա կանխատեսումներով՝ 2022 - 2023 թվականներին հացահատիկային ապրանքների համաշխարհային սպառումը նախորդ տարվա համեմատ կնվազի 0,7 տոկոսով՝ կազմելով 2 779 միլիոն տոննա։ Նույն կանխատեսումների համաձայն՝ եգիպտացորենի ընդհանուր օգտագործումը կնվազի, կաճի ցորենի սպառումը, իսկ բրնձի սպառումն ամենամյա կտրվածքով քիչ փոփոխությունների է ենթարկվում։
Հացահատիկի համաշխարհային պաշարներն, ըստ կանխատեսումների, տարվա վերջում 844 միլիոն տոննա կկազմեն, այդպիսով նվազեցնելով օգտագործման համար պատրաստ համաշխարհային պաշարների 2022-2023 թթ. գործակիցը մինչև 29,5 տոկոս:
Իր նոր թողարկված ամփոփագրում ՊԳԿ-ն կանխատեսում է, որ հացահատիկային ապրանքների միջազգային առևտուրը 2022 -2023 թվականներին նախորդ տարվա ռեկորդային մակարդակից կնվազի 1,7 տոկոսով՝ հասնելով 474 միլիոն տոննայի։
Տվյալներին և մանրամասներին ծանոթանալու համար անցնել այս հղումով.
Թեմային առավել մանրամասն ծանոթանալու համար՝ ՊԳԿ պարենային ապրանքների գնային ինդեքս
Հացահատիկային մշակաբույսերի առաջարկի և պահանջարկի վերջերս թողարկված ամփոփագիր
Գյուղատնտեսական շուկայի տեղեկատվական համակարգ (ԳՇՏՀ)
ԳՇՏՀ. շուկայի վերահսկում
ՊԳԿ շուկաներ և առեւտուր
1 of 5
Մամուլի հաղորդագրություն
21 դեկտեմբերի 2022
ՊՀԾ-Ն ողջունում է ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության աջակցությունը՝ Հայաստանում սոցիալական պաշտպանության համակարգի ամրապնդման համար
ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության (ԱՄՆ ՄԶԳ) 750,000 ԱՄՆ դոլարի չափով աջակցության շնորհիվ՝ ՄԱԿ-ի Պարենի համաշխարհային ծրագիրը (ՊՀԾ) կաջակցի ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությանը` ամրապնդելու Հայաստանում սոցիալական պաշտպանության համակարգի՝ ցնցումներին արձագանքելու կարողությունները։
Անցած մի քանի տարիների ընթացքում Հայաստանը վերապրել է բազմաթիվ ցնցումներ ու աղետներ, որոնց դիմակայելիս ակնհայտ է դարձել սոցիալական պաշտպանության համակարգի ճկունության և ցնցումներին արձագանքելու գործընթացների բարելավման, ինչպես նաև ճգնաժամերի ընթացքում ու դրանցից հետո խոցելի բնակչության կարիքները հասցեագրելու խիստ անհրաժեշտությունը:
Համագործակցելով ԱՄՆ ՄԶԳ-ի հետ` ՊՀԾ-ն սկսում է «Ինտեգրված արձագանք Հայաստանում պարենի գնաճի հետևանքներին» ծրագիրը, որի նպատակն է հզորացնել ցնցումներին ու աղետներին արձագանքող պետական քաղաքականություններն ու ընթացակարգերը ու նպաստել սոցիալական աջակցության նոր ծառայությունների մատուցմանը հաջորդ 15 ամիսների ընթացքում:
«ԱՄՆ ՄԶԳ-ն հպարտ է, որ աշխատում է ՊՀԾ-ի հետ՝ աջակցելու Հայաստանի կառավարությանը՝ անկանխատեսելի մարտահրավերների պայմաններում քաղաքացիների, և հատկապես խոցելի բնակչության կարիքներին արձագանքելու գործում: Մենք ուրախ ենք, որ ավելի քան 3000 մարդ ուղղակիորեն կշահի այս ծրագրից», - նշել է ԱՄՆ ՄԶԳ Հայաստանի առաքելության տնօրեն Ջոն Ալելոն:
Սերտորեն համագործակցելով ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարության հետ՝ ՊՀԾ-ն կմշակի և կկիրառի ցնցումներին արձագանքող սոցիալական պաշտպանության քաղաքականություններ, ընթացակարգեր և ռեսուրսներ: Բացի այդ, այս ցնցումներին արձագանքելու համար նախատեսված ծառայություններից մեկը՝ «Սննդի աջակցության քարտը» տրամադրվելու է երեք մարզերի պարենային անապահով 3000 մարդու՝ բավարարելու նրանց հրատապ պարենային կարիքները՝ այնուհետև այն պետական ծառայություն դարձնելու հեռահար նպատակով։
«Հայաստանում մենք պարբերաբար ականատես ենք լինում աղետների, և մեր նպատակն է աջակցել Հայաստանի կառավարությանը սոցիալական այնպիսի համակարգեր ունենալու գործում, որոնք կարող են հարմարեցվել և ճիշտ ժամանակին ճիշտ օգնություն ցուցաբերել կարիքավոր մարդկանց: ՊՀԾ-ն ողջունում է ԱՄՆ ՄԶԳ-ի առատաձեռն աջակցությունը, որը կաջակցի Հայաստանի կառավարությանը՝ սոցիալական պաշտպանության բոլոր անհրաժեշտ գործիքներով ու մեխանիզմներով ապահովելու գործում և կօգնի մարդկանց ցնցումների ժամանակ և դրանից հետո», - նշել է ՊՀԾ հայատանյան գրասենյակի փոխտնօրեն և տնօրենի պաշտոնակատար Նաննա Սկաուն:
ՊՀԾ-ն կարևորում է Հայաստանում ցնցումներին արձագանքող սոցիալական պաշտպանության համակարգի բարելավման կարևոր դերը՝ հաշվի առնելով, որ երկիրը հակված է տարբեր տեսակի ցնցումների:
Ուժեղացնելով սոցիալական պաշտպանության համակարգերը՝ ՊՀԾ-ն կարող է աջակցել ավելի շատ խոցելի մարդկանց և ապահովել ժամանակին և արդյունավետ արձագանք ողջ Հայաստանում հարյուրավոր անձանց իրավիճակի բարելավման ուղղությամբ։
1 of 5
Վերջին հրատարակությունները
1 / 11
Ռեսուրսներ
26 մայիսի 2023
Ռեսուրսներ
20 մարտի 2023
Ռեսուրսներ
05 ապրիլի 2023
1 / 11