Ամբողջ աշխարհում 140 միլիոն առաջին դասարանցիների համար դպրոցի առաջին օրը «անորոշ ժամանակով հետաձգվել է»

ՆՅՈՒ ՅՈՐՔ, 24 օգոստոսի, 2021 թվական: Դպրոցական առաջին օրը՝ աշխարհի ամենակրտսեր սովորողների և նրանց ծնողների համար կյանքի ամենահիշարժան պահերից մեկը, ՔՈՎԻԴ–19–ի պատճառով հետաձգվել է գրեթե 140 միլիոն սովորողի համար, ասվում է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի նոր վերլուծության մեջ, որը հրապարակվել է աշխարհի բազմաթիվ երկրներում ամառային արձակուրդի մոտալուտ ավարտի կապակցությամբ:

Այդ աշակերտներից գրեթե ութ միլիոնն արդեն մեկ տարուց ավելի է, ինչ սպասում է առկա ուսուցմամբ իր ուսումնական առաջին օրվան, քանի որ նրանց բնակավայրերում դպրոցները փակ են եղել համավարակի ամբողջ ընթացքում:

«Դպրոցական առաջին օրը երեխայի կյանքում ամենահիշարժան պահերից է: Այդտեղից է սկսվում նրա ինքնակրթման և զարգացման՝ կյանքի կանխորոշիչ ուղին։ Մեզնից շատերը բազմաթիվ մանրամասներ են հիշում այդ օրից՝ ինչ հագուստ ենք հագել, ինչ էր մեր ուսուցչի անունը, ում կողքին ենք նստել… Բայց միլիոնավոր երեխաների համար այդ կարևոր օրը հետաձգվել է անորոշ ժամանակով, — նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ–ի գործադիր տնօրեն Հենրիետա Ֆորը: — Աշխարհի շատ վայրերում դասերը վերսկսվում են, իսկ միլիոնավոր առաջին դասարանցիներ ավելի քան մեկ տարի սպասում են իրենց դասասենյակները տեսնելու հնարավորությանը: Միլիոնավոր այլ երեխաներ էլ  իրենց դասասենյակը հավանաբար ընդհանրապես չեն տեսնի այս կիսամյակի ընթքցքում: Սրընթաց մեծանում է այն վտանգը, որ ամենախոցելի խմբի երեխաներն իրենց կյանքի ընթացքում այդպես էլ դասասենյակ չեն մտնի»:

Առաջին դասարանում դրվում է ապագա կրթության հիմքը, որի ընթացքում երեխաները սովորում են գրել, կարդալ և հաշվել: Սա նաև մի շրջան է, երբ առկա ուսուցման շնորհիվ երեխաները կարողանում են ձեռք բերել անկախություն, հարմարվում են նոր օրակարգին և իմաստալից հարաբերություններ են ձևավորում ուսուցիչների և  մյուս սովորողների հետ: Առկա ուսուցումը նաև հնարավորություն է ընձեռում ուսուցիչներին սովորողների մեջ բացահայտելու և վերացնելու կրթական, հոգեառողջական խնդիրները և դաժան վերաբերմունքը, որոնք կարող են բացասաբար անդրադառնալ երեխաների բարեկեցության վրա:

2020 թվականին ամբողջ աշխարհում դպրոցները համընդհանուր փակվեցին միջինը 79 ուսումնական օրով: Սակայն  համավարակի սկսվելուց ի վեր 168 միլիոն սովորողների համար դպրոցները փակ են եղել գրեթե ամբողջ տարվա ընթացքում: Նույնիսկ այսօր էլ շատ երեխաներ արդեն երկրորդ տարին է, ինչ առերեսվում են իրենց կրթության աննախադեպ խափանմանը: Դպրոցների փակվելուց բխած հետևանքները՝ կրթության բացակայություն, հոգեբանական խանգարումներ, բաց թողած պատվաստումներ, դպրոցից դուրս մնալու աճող վտանգ, երեխաների աշխատանք և մանկական ամուսնություններ, շատ երեխաներ կզգան, հատկապես իրենց զարգացման կարևոր փուլն  ապրող ամենակրտսեր սովորողները:

Մինչ աշխարհի շատ երկրներ որոշակի քայլեր են ձեռնարկում հեռավար ուսուցում ապահովելու ուղղությամբ, տարրական դասարանների սովորողների առնվազն 29 տոկոսին այդ գործընթացում ընդգրկել չի հաջողվում: Բացի հեռավար ուսուցման համար անհրաժեշտ միջոցների բացակայությունից՝ ամենակրտսեր երեխաները հավանական է, որ չկարողանան մասնակցել դասապրոցեսին տեխնոլոգիաների օգտագործման հարցում աջակցության բացակայության, կրթական անբարենպաստ միջավայրի, տնային պարտականությունները կատարելու անհրաժեշտության կամ ստիպված աշխատելու պատճառով:

Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ այս անցումային շրջանում դպրոցական դրական փորձառությունը երեխաների սոցիալական, հուզական և կրթական ապագա արդյունքների գրավականն է: Միևնույն ժամանակ, այն երեխաները, որոնք հետ են մնում ուսումնառության առաջին տարիներին, հաճախ նույն կերպ էլ շարունակում են հետագայում, և տարիների ընթացքում այդ անդունդը մեծանում է: Երեխայի ստացած կրթության տարիների քանակը ուղղակի ազդեցություն է ունենում ապագայում նրա եկամուտների վրա:

Եթե իրավիճակի մեղմացման միջոցառումներ չձեռնարկվեն, ըստ Համաշխարհային բանկի գնահատականի, այս ամբողջ սերնդի ուսանողների եկամտի կորուստը ժամանակի ընթացքում կկազմի 10 տրիլիոն դոլար: Առկա փաստերը ցույց են տալիս, որ կրթական բացերի վերացման ծախսերն ավելի ցածր և արդյունավետ են լինում, եթե դրանք ավելի վաղ են լուծվում, և որ հօգուտ կրթության արված ներդրումները նպաստում են տնտեսության վերականգնմանը, աճին և բարգավաճմանը:

ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ է անում կառավարություններին հնարավորինս արագ վերաբացելու դպրոցներն առկա ուսուցման համար և ապահովելու սովորողների վերականգնմանն ուղղված համապարփակ միջոցառումներով: Համաշխարհային բանկի և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հետ համատեղ ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը կոչ է անում կառավարություններին կենտրոնանալու դպրոցներում վերականգնողական երեք առանցքային առաջնահերթությունների վրա.

Բոլոր սովորողներին դպրոց վերադարձնելու մշակված թիրախային ծրագրեր, որոնց միջոցով նրանք կօգտվեն հարմարեցված ծառայություններից՝ իրենց ուսման, առողջության, հոգեսոցիալական բարեկեցության և այլ կարիքների համար:

Արդյունավետ լրացուցիչ ուսուցում՝ աշակերտների բացը լրացնելու համար:

Աջակցություն ուսուցիչներին՝ ուսումնական գործընթացի բացթողումները վերականգնելու և թվային տեխնոլոգիաներն ուսուցման գործընթացում ներառելու համար:

«Դպրոցի առաջին օրը հույսի և հնարավորության օր է, օր է լավ մեկնարկի համար: Բայց ոչ բոլոր երեխաներն ունեն այդ հնարավորությունը: Որոշ երեխաներ ընդհանրապես չեն էլ մեկնարկում, — նշել է Ֆորը: — Մենք պետք է հնարավորինս շուտ վերաբացենք դպրոցներն առկա ուսուցման համար և անհապաղ վերացնենք համավարակով պայմանավորված բացը կրթության ոլորտում: Հակառակ դեպքում որոշ երեխաներ երբեք էլ չեն լրացնի այդ բացը»:

Գալիք շաբաթների ընթացքում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը շարունակելու է համախմբել իր գործընկերներին և հանրությանը, որպեսզի այս կրթական ճգնաժամը չվերածվի աղետի: Հեռավար և առկա հանրային արշավները կհամախմբեն աշխարհի առաջնորդներին, ուսուցիչներին և ծնողներին մեկ ընդհանուր նպատակի շուրջը՝ հնարավորինս շուտ վերաբացել դպրոցները առկա ուսուցմամբ: Աշխարհի ամենախոցելի խմբի երեխաների ապագան վտանգված է: