Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպությունն ու Հայաստանի շրջակա միջավայրի նախարարությունը երկօրյա դասընթաց են անցկացրել Հայաստանում անտառների և լանդշաֆտի վերականգնման վերաբերյալ

ՄԱԿ-ի Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպությունը (ՊԳԿ) և Հայաստանի շրջակա միջավայրի նախարարության Բնապահպանական ծրագրերի իրականացման գրասենյակը (ԲԾԻԳ) կազմակերպել էին անտառների և լանդշաֆտի վերականգնման վերաբերյալ երկօրյա դասընթաց: Դասընթացն իրականացվել է «Հայաստանում անտառների դիմակայության բարձրացում՝ մեղմացման միջոցառումների շնորհիվ հարմարեցման և գյուղական վայրերում կանաչ տարածությունների ընդլայնման միջոցով» ծրագրի շրջանակում։ Ծրագիրը համաֆինանսավորվում է Կլիմայի կանաչ հիմնադրամի (ԿԿՀ), Հայաստանի կառավարության, Ավստրիական զարգացման գործակալության, Իտալիայի Բոլցանո ինքնավար նահանգի և Բնության համաշխարհային հիմնադրամի կողմից:

Երկօրյա այս դասընթացի նպատակն էր ծանոթացնել անտառների և լանդշաֆտի վերականգնման (ԱԼՎ) հայեցակարգին, մեթոդաբանությանը և պրակտիկային, ինչպես նաև ներկայացնել լավագույն փորձի օրինակներ: Դասընթացին մասնակցում էին ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարության Անտառային կոմիտեի, «Հայանտառ» ՊՈԱԿ-ի, ոլորտում ակտիվ դերակատարում ունեցող հասարակական և կրթական կառույցների ներկայացուցիչներ։

Դասընթացի մասնակիցներին ողջունեց ՊԳԿ-ի Ծրագրի գլխավոր տեխնիկական մասնագետ Նորբերտ Վինկլեր-Ռաթոնյին:

«Հայաստանի գյուղական շրջանների բնակիչների կախվածությունը անտառներից էներգիայի և կենսապահովման համար (օրինակ՝ մեղվաբուծություն, ոչ փայտային անտառային ապրանքներ և անասնակեր) պահանջում է նոր մոտեցումներ, որոնք հաշվի կառնեն մարդկանց կարիքները անտառապատման կամ անտառվերականգնման աշխատանքներ պլանավորելիս և իրականացնելիս: ՊԳԿ-ի ծրագիրն օգտագործում է անտառների և լանդշաֆտների վերականգնման նոր մոտեցումը, որն օգնում է Հայաստանին վերականգնել դեգրադացված լանդշաֆտները՝ կիրառելով պրակտիկա, որի նպատակն է հավասարակշռել անտառների և ծառերի էկոլոգիական, սոցիալական և տնտեսական օգուտները Հայաստանի բնակչության համար»,- ասաց Վինկլեր-Ռաթոնյին։

Աշխատանքային քննարկումները, որոնք ընթացան անտառների դիմակայունության բարձրացման հետ կապված մի շարք դրույթների շուրջ, վարեց ՊԳԿ միջազգային խորհրդատու Պեդրո Պաջարեսը: Մասնակիցներին տրվեցին մանրամասն տեղեկություններ անտառների և լանդշաֆտների վերականգնման սկզբունքների, ծախսերի, ֆինանսավորման հնարավորությունների և մոնիտորինգի վերաբերյալ: Դասընթացի ընթացքում քննարկվեցին նաև դաշտերի վերականգնմանն ուղղված արդյունավետ միջոցառումները: Աշխատանքային քննարկումներն ընթացան այնպիսի թեմաների շուրջ, ինչպիսիք են ծառատեսակների ընտրությունը, տնկման նախագծումը, հողի նախապատրաստումը և տունկից հետո անհրաժեշտ միջամտությունները:

Մասնակիցներն ընդհանուր առմամբ դասընթացը համարում են հաջողված և իրենց գոհունակությունն են հայտնում ձեռք բերած գիտելիքների և գործնական հմտությունների վերաբերյալ:

ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԾՐԱԳՐԻ ՄԱՍԻՆ

«Հայաստանում անտառների դիմակայության բարձրացում՝ մեղմացման միջոցառումների շնորհիվ հարմարեցման և գյուղական վայրերում կանաչ տարածությունների ընդլայնման միջոցով» ծրագիրն իրականացնում են ՄԱԿ-ի Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպությունը (FAO) և Հայաստանի շրջակա միջավայրի նախարարության Բնապահպանական ծրագրերի իրականացման գրասենյակը (ԲԾԻԳ)։ Ծրագիրը համաֆինանսավորում են Կանաչ կլիմայի հիմնադրամը, Հայաստանի կառավարությունը, Ավստրիական զարգացման գործակալությունը, Իտալիայի Բոլցանո ինքնավար նահանգը և Բնության համաշխարհային հիմնադրամը:

Կլիմայի փոփոխության տեսանկյունից Հայաստանը շատ խոցելի է։ Համաշխարհային բանկը տեղեկացնում է, որ վերջին տասնամյակների ընթացքում եղանակային արտակարգ իրավիճակների (օրինակ՝ փոթորիկներ, ձնաբուք և ջերմային ալիքներ) թվի բացահայտ աճ է գրանցվել: Ներկայիս կլիմայական միտումները կանխատեսում են ապագայում միջին ջերմաստիճանի բարձրացում, տեղումների, գետերի հոսքի և ձյան ծածկույթի նվազում: Միաժամանակ բնակչությունը մեծապես կախված է վառելափայտից, ինչը կլիմայի փոփոխության նկատմամբ զգայուն անտառներն է՛լ ավելի խոցելի է դարձնում:

Անտառների զարգացման այս ութամյա ծրագրի նպատակն է Հայաստանում անտառածածկույթն ավելացնել 2,5 տոկոսով, իսկ գյուղական համայնքներում վառելափայտի պահանջարկը նվազեցնել առնվազն 30 տոկոսով: Ծրագիրը նաև ձգտում է մեծացնել բնական ռեսուրսները կառավարող համայնքների դերը, բարելավել վառելափայտի կառավարումը և անտառային հումքից ստացվող ապրանքների ու ծառայությունների արտադրությունը:

Ծրագիրը կիրականացվի Լոռու և Սյունիքի մարզերում։ Վերջիններս ընտրվել են՝ ելնելով անտառների տեսակներից, բնակչության խտությունից և աղքատության մակարդակից, ինչպես նաև կլիմայի փոփոխության նկատմամբ խոցելիությունից՝ ի լրումն անտառային կարևոր էկոհամակարգերի վրա հնարավոր ազդեցության:

Ծրագրում կիրառվող մոտեցումը համեմատաբար նոր է Հայաստանում անտառների կայուն կառավարման տեսանկյունից և կարող է որպես մոդել կիրառվել ողջ երկրում՝ խթանելով ցածր արտանետումներով զարգացումը: