ՄԱԿ-ի փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատար Ֆիլիպո Գրանդիի հայտարարությունը՝ փախստականների միջազգային օրվա առթիվ

Երկու օր առաջ հայտարարեցինք, որ աննախադեպ մեծ թվով մարդիկ հարկադրված են եղել փախչել իրենց տներից: Պատերազմի, բռնության ու հետապնդումների պատճառով ավելի քան 82.4 միլիոն կնոջ, տղամարդու և երեխայի կյանք գլխիվայր շուռ է եկել։  Մինչ մենք անցած տարվա մեծ մասը՝  հանուն մեր անվտանգության, մեր տներում նստած անցկացրեցինք, նրանք՝ հանուն իրենց կյանքի պահպանման, ստիպված էին իրենց տները լքել։

Եվ քանի որ աշխարհի առաջնորդներն, ըստ երևույթին, կա՛մ չեն կարողանում, կա՛մ էլ չեն ցանկանում խաղաղություն հաստատել, ավելի ու ավելի շատ տեղահանված մարդիկ են դրա համար հատուցում: Միայն վերջին երեք տարիներին շուրջ մեկ միլիոն երեխա ծնվել է իր հայրենիքից դուրս։ Ի՞նչ ապագա է նրանց սպասվում։ Ի՞նչ հնարավորություններ կունենան նրանք իրենց ներուժն իրագործելու համար։ 

Փախստականների համաշխարհային օրը քաղաքական գործիչների համար պետք է ծառայի որպես խիստ հիշեցում՝ հակամարտություններն ու ճգնաժամերը կանխարգելելու և կարգավորելու անհրաժեշտության մասին։ Հիշեցում մարդկանց պաշտպանելու հրամայականի մասին՝ անկախ իրենց ռասայական, ազգային պատկանելիությունից, դավանանքից և այլ հանգամանքներից։ Հիշեցում՝ անարդարության դեմ ըմբոստանալու և պայքարելու անհրաժեշտության, այլ ոչ թե պառակտումը խրախուսելու և ատելություն հրահրելու մասին։ Ճգնաժամերին իրատեսական և տևական լուծումներ գտնելու մասին, այլ ոչ թե ուրիշներին մեղադրել կամ զոհերին անարգել։ 

Պարզ ասած՝ առաջնորդները պետք է քայլեր ձեռնարկեն և համատեղ ջանքեր գործադրեն ներկա գլոբալ մարտահրավերներին դիմակայության ուղղությամբ։ 

Եվ չնայած այս ամենին, Փախստականների համաշխարհային օրը փախստականների տոկունությունը տոնելու ևս մեկ հնարավորություն է։ Մարդիկ, ովքեր ամեն ինչից զրկվել են, բայց շարունակում են առաջ գնալ, հաճախ կրելով պատերազմի տեսանելի ու անտեսանելի վերքերը, հալածանքի ու աքսորի տագնապները: 

Վերջին ամիսների ընթացքում, երբ համավարակն ամենուր իր ներկայությունն է հաստատել, մենք տեսնում ենք, թե ինչպես փախստականները՝ կարիքն ունենալով արժանի ու իրավասու միջազգային պաշտպանության, անվտանգության ու աջակցության, իրենք են միմյանց ու իրենց հյուրընկալող համայնքներին օգնության ձեռք մեկնում։  

Առաջին իսկ հնարավորության դեպքում նրանք որպես բժիշկ, բուժքույր, մաքրող, բուժաշխատող, խանութպան, կրթող և այլ դերերով հայտնվում են COVID19 արձագանքման առաջնագծում՝ առաջին անհրաժեշտության ծառայություններ մատուցելով վիրուսի դեմ համընդհանուր այս պայքարում։ Մենք տեսել ենք, թե ինչպես են նրանք ու իրենց հյուրընկալողներն իրենց սակավ միջոցները կիսում և առավել մեծ կարիքի մեջ գտնվողներին օգնում ոտքի կանգնել։ 

Հաջորդ ամիս մենք նրանց մեկ այլ ասպարեզում կտեսնենք, ինչը հստակ ապացույցն է այն բանի, թե հասարակության մեջ ներառվելու և մեր ունեցած հնարավորություններից նրանց ևս հատկացնելու պարագայում ինչերի կարելի է հասնել. փախստական մարզիկները կմոտենան մեկնագծին՝ Տոկիոյի օլիմպիական խաղերին մրցման մեջ մտնելով աշխարհի լավագույն մարզիկների հետ։  

Ուստի, Փախստականների համաշխարհային օրը, մեր համերաշխությունն արտահայտելով մեր համայնքներում ու աշխարհի տարբեր անկյուններում հանգրվանած փախստականներին, հուսով եմ, որ մեզնից յուրաքանչյուրը վերստին կգիտակցի ու կհիանա իրենց տները հարկադրաբար լքած մարդկանց տոկունությամբ, վճռականությամբ և ներգրավմամբ։ Իմ գործընկերներին ու ինձ բախտ է վիճակվել յուրաքանչյուր օր ականատես լինել նրանց հաստատակամությանն ու ձեռքբերումներին, ինչը հատկապես այսօր, պետք է ներշնչման աղբյուր դառնա ամենքիս համար և ամենուր։