Արևմտյան Նեղոսի վիրուս․ հարց ու պատասխան

1. Ի՞նչ է Արևմտյան Նեղոսի վիրուսը:
 

Արևմտյան Նեղոսի վիրուսը վիրուսի տեսակ է, որը մարդկանց շրջանում հիմնականում տարածվում է վարակված մոծակների խայթոցների միջոցով:

Վարակված մարդկանց մեծ մասի մոտ հիվանդության ընթացքն առանց ախտանշանների է, և միայն շուրջ 20%-ի արտահայտվում է բարձր ջերմությամբ՝ այլ մեղմ ախտանշաների հետ մեկտեղ:

Վարակված 150 մարդուց 1-ի մոտ կարող է զարգանալ կենտրոնական նյարդային համակարգի ծանր ախտահարում, ինչպիսիք են էնցեֆալիտը (ուղեղի բորբոքում) կամ մենինգիտը (ուղեղի և ողնուղեղի թաղանթների բորբոքում), որոնք կարող են կյանքին վտանգ ներկայացնել:

2. Ինչպե՞ս է տարածվում Արևմտյան Նեղոսի վիրուսը 

Արևմտյան Նեղոսի վիրուսը փոխանցվում է մոծակներին, երբ նրանք խայթում են վարակված թռչուններին։ Հետագայում դրանք իրենց խայթոցների միջոցով կարող են վիրուսը փոխանցել մարդկանց և այլ կաթմասունների։ Մարդիկ և կենդանիները կարող են վարակվել նաև այլ վարակված կենդանիների, դրանց արյան կամ այլ հյուսվածքների հետ շփվելու միջոցով:

Արևմտյան Նեղոսի վիրուսը կարող է փոխանցվել նաև օրգանների փոխպատվաստման, արյան փոխներարկման, ծննդաբերության ընթացքում և կրծքով կերակրման միջոցով, թեև դա հազվադեպ է հանդիպում: Մինչ օրս Արևմտյան Նեղոսի վիրուսի՝ ամենօրյա շփման ընթացքում մարդուց մարդու փոխանցման դեպք չի արձանագրվել:

3. Ինչպե՞ս կարող եմ պաշտպանվել Արևմտյան Նեղոսի վիրուսից

Դուք կարող եք նվազեցնել Արևմտյան Նեղոսի վիրուսով վարակվելու վտանգը՝ պաշտպանվելով մոծակների խայթոցից հետևյալ միջոցներով.

• հագեք թեթև հագուստ, որը ծածկում է ձեր մարմնի մեծ մասը, օրինակ՝ թեթև երկարաթև վերնահագուստ և տաբատ,
• տանն օգտագործեք պատուհանների և դռների ցանցեր՝ մոծակներին ներս չթողնելու համար,
• կիրառեք մոծակների դեմ միջոցներ՝ հետևելով արտադրողի ցուցումներին: Երեխայի մաշկի մշակումը միջատավանիչ (ռեպելենտ) միջոցներով պետք է իրականացվի չափահասի կողմից,
• քնեք օդորակիչով սենյակում կամ օգտագործեք օդափոխիչներ և օգտագործեք մոծակների ցանցեր մանկասայլակների համար:

4. Ինչպե՞ս կարող եմ նվազագույնի հասցնել մոծակների թիվն իմ և իմ ընտանիքի շրջակայքում

Դուք կարող եք կանխել մոծակների բազմացումը հետևյալ միջոցներով՝

• մոծակների բազմացման վայրերի՝ ջրականգերի  վերացում, այդ թվում՝  աղբում կուտակված անձրևաջրերի դատարկում
• թափոնների պատշաճ հեռացում
• ջրի պահեստային տարաների ապահով ծածկում, դատարկում, կանոնավոր մաքրում ու ախտահանում

5. Որո՞նք են Արևմտյան Նեղոսի տենդի հիմնական ախտանշանները

Վարակված մարդկանց մեծամասնության շրջանում ախտանշաններ չեն լինում, իսկ մոտ 20%-ի մոտ հիիվանդությունն արտահայտվում է բարձր ջերմությամբ և մի շարք այլ ախտանշաներով, որոնցից են․ 

• գլխացավը
• հոգնածությունը և մարմնի ցավերը
• սրտխառնոցը, փսխումը
• հաճախ՝ մաշկի ցանը (իրանի վրա)
• այտուցված ավշահանգույցները

6. Որո՞նք են Արևմտյան Նեղոսի տենդի ծանր ընթացքի  ախտանշանները

Ծանր հիվանդության (որը նաև կոչվում է նեյրոինվազիվ հիվանդություն, օրինակ՝ Արևմտյան Նեղոսի էնցեֆալիտ  կամ մենինգիտ կամ Արևմտյան Նեղոսի պոլիոմիելիտ) ախտանշաններից են՝

• գլխացավը
• բարձր ջերմությունը
• պարանոցի կարկամությունը
• ապակողմնորոշվածությունը
• կոման
• ցնցումները
• ջղաձգումները
• մկանային թուլություն
• կաթվածահարությունը

Հիվանդության ծանր ընթացքը կարող է զարգանալ ցանկացած տարիքի մարդու մոտ, սակայն մեծահասակները և ընկճված իմուն համակարգ  ունեցող անձինք ամենաբարձր ռիսկի խմբում են: Եթե ​​ ունեք ախտանշաններից որևէ մեկը, անմիջապես դիմեք բժշկի:

7. Ի՞նչ պետք է անեմ, եթե վարակվել եմ Արևմտյան Նեղոսի վիրուսով: Եթե վարակվել եք, կարևոր է՝ 

• հանգստանալ
• շատ հեղուկներ խմել
• ցավազրկող դեղամիջոց ընդունել
• հետևել ծանր ախտանշանների ի հայտ գալուն
• դրանցից որևէ մեկը նկատելիս` հնարավորինս շուտ դիմել բժշկի

8. Ինչպե՞ս է բուժվում Արևմտյան Նեղոսի տենդը

Արևմտյան Նեղոսի տենդի պատվաստանյութ կամ այն բուժելու հատուկ դեղամիջոցներ չկան: Բուժումն ուղղված է լինում ախտանշանների թեթևացմանը և կողմնակի ազդեցությունների կանխարգելմանը: Եթե ​​ունեք ծանր ախտանշաններ, անհապաղ դիմեք բժշկական օգնություն: